Η ψήφος των Ελλήνων στο εξωτερικό: μύθοι και αλήθειες, ερωτήματα και απαντήσεις

Έχουν περάσει 43 χρόνια από τότε που μπήκε στο Σύνταγμα της Ελλάδας πρόβλεψη για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό, για όσους Έλληνες βρίσκονται εκεί. Το θέμα έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα. Για μια ακόμη φορά ακούγονται ανοησίες και ανακρίβειες. Με το κείμενο αυτό ελπίζω να συμβάλω στην απομυθοποίηση κάποιων δοξασιών και να καταγράψω συχνές ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους, για την ψήφο των Ελλήνων στο εξωτερικό.

Μ Υ Θ Ο Ι   /   Α Λ Η Θ Ε Ι Ε Σ

Μύθος: η Βουλή (ή η Κυβέρνηση) μπορούν να δώσουν δικαίωμα ψήφου στους Έλληνες του εξωτερικού.

Αλήθεια: Βουλή ή Κυβέρνηση δεν μπορούν να δώσουν τέτοιο δικαίωμα. Για τον απλό λόγο πως το δικαίωμα αυτό υπάρχει ήδη. Κάθε Έλληνας, όπου κι αν ζει, έχει το δικαίωμα ψήφου. Το μόνο που μπορεί να κάνει η Βουλή ή η Κυβέρνηση είναι επιτρέψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό, ώστε οι Έλληνες που βρίσκονται έξω από τη χώρα την μέρα των εκλογών να μπορούν να ψηφίζουν.

Μύθος: θα ψηφίζουν οι ομογενείς και θα αλλοιώνεται η βούληση του Ελληνικού λαού.

Αλήθεια: η συντριπτική πλειοψηφία των ομογενών δεν έχει δικαίωμα ψήφου σε Ελληνικές εκλογές επειδή δεν είναι Έλληνες ή Ελληνίδες.

Μύθος: εδώ ψηφίζουν οι ομογενείς από τη Ρωσσία, δε θα ψηφίζουν οι ομογενείς από την Αυστραλία;

Αλήθεια: οι ομογενείς από τη Ρωσσία (και άλλες χώρες της πρώην ΕΣΣΔ) που ψηφίζουν στην Ελλάδα έχουν περάσει από τη διαδικασία της πολιτογράφησης και έχουν αποκτήσει την Ελληνική υπηκοότητα. Ψηφίζουν δηλαδή με την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη, όχι του ομογενούς. Ομογενής που δεν έχει Ελληνική υπηκοότητα, δεν μπορεί να ψηφίσει σε Ελληνικές εκλογές.

Μύθος: απόδημοι και ομογένεια είναι το ίδιο πράγμα.

Αλήθεια: δεν είναι το ίδιο πράγμα, αλλά η εμμονή πολιτικών και δημοσιογράφων να αναφέρονται στην «ομογένεια» ενώ στην ουσία μιλούν για τους «απόδημους» έχει δημιουργήσει τεράστια σύγχυση. Η ομογένεια είναι το σύνολο των ανθρώπων με Ελληνικές καταβολές. Ομογενής ο Αμερικανός τρισέγγονος των σφουγγαράδων στο Tarpon Springs, ομογενής κι ο Δραμινός που φεύγει για μεταπτυχιακά στις ΗΠΑ. Οι περισσότεροι ομογενείς δεν έχουν Ελληνική ιθαγένεια. Όλοι οι απόδημοι, έχουν.

Μύθος: υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που λέει ότι η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη να παρέχει δυνατότητα ψήφου στους Έλληνες του εξωτερικού.

Αλήθεια: Με την απόφαση 42202/07 που εκδόθηκε το 2012, το ΕΔΔΑ κρίνει ότι το άρθρο 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ δεν υποχρεώνει την Ελλάδα να εξασφαλίζει σε απόδημους τη δυνατότητα να ψηφίσουν από τον τόπο κατοικίας τους στο εξωτερικό. Το δικαστήριο όμως αναγνωρίζει πως τέτοια υποχρέωση έχει αναλάβει αυτοβούλως η Ελλάδα (με το άρθρο 51, παρ. 4 του Συντάγματος), και επισημαίνει πως εδω και 43 χρόνια η χώρα δεν έχει κάνει το παραμικρό στο θέμα αυτό.

Ουσιαστικά δηλαδή το ΕΔΔΑ λέει ότι το αν θα ψηφίζουν οι πολίτες μιας χώρας στο εξωτερικό, είναι θέμα εθνικού δικαίου και δεν επιβάλλεται από την ΕΣΔΑ. Η Ελλάδα έχει αποφασίσει εδώ και 43 χρόνια την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό. Καποια στιγμή δεν θα πρέπει να υλοποιηθεί αυτή η απόφαση;


Ε Ρ Ω Τ Η Μ Α Τ Α   /   Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ

Ερώτημα: τι ακριβώς λέει το Σύνταγμα;

Απάντηση: το Σύνταγμα λέει:

Οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια.
(Άρθρο 51, παρ. 4· οι έγχρωμες επισημάνσεις δικές μου)

Το άρθρο 51 του Συντάγματος του 1975. Η παράγραφος 4 προβλέπει άσκηση εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό.

Το Σύνταγμα δηλαδή προβλέπει, από το 1975, τη δυνατότητα άσκησης εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό από κάθε εκλογέα που μπορεί να βρίσκεται εκεί περιστασιακά ή μόνιμα. Είτε δηλαδή τυχαίνει να βρίσκεται κανείς σε διακοπές στο εξωτερικό ανήμερα των εκλογών, είτε είναι μόνιμος κάτοικος του εξωτερικού, το Σύνταγμα προβλέπει την άσκηση εκλογικού δικαιώματος έξω από την Επικράτεια.

Ερώτημα: αφού το Σύνταγμα μιλά για κάθε εκλογέα εκτός επικρατείας, γιατί συζητούμε για αποδήμους και ομογενείς;

Απάντηση: επειδή, στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι εκλογείς εκτός επικρατείας είναι απόδημοι Έλληνες.

Ερώτημα: ποιά η διαφορά ομογένειας και αποδήμων;

Απάντηση: η Ελληνική ιθαγένεια. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι ομογενείς δεν έχουν Ελληνική ιθαγένεια. Οι απόδημοι, είναι Έλληνες πολίτες, έχουν δηλαδή την Ελληνική ιθαγένεια.

Ερώτημα: πώς γίνεται κάποιος απόδημος Έλληνας;

Απάντηση: στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι απόδημοι Έλληνες έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ελλάδα, και έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό για σπουδές, εργασία, ή άλλους λόγους. Υπάρχει και μια δεύτερη κατηγορία αποδήμων Ελλήνων: τα παιδιά των Ελλήνων μεταναστών.

Ερώτημα: πώς γίνεται κάποιος ομογενής;

Απάντηση: γενικά ομογενής θεωρείται όποιος έχει Ελληνικές καταβολές και ζει στο εξωτερικό, είτε πρόκειται για Έλληνα μετανάστη είτε για μακρινό απόγονό του. Το ερώτημα είναι πότε χάνουν την Ελληνική υπηκόοτητα οι ομογενείς.

Ο κώδικας Ελληνικής ιθαγένειας ορίζει ότι «το τέκνο Έλληνα ή Ελληνίδας αποκτά από τη γέννησή του την Ελληνική Ιθαγένεια». Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά των μεταναστών έχουν Ελληνική ιθαγένεια ακόμη κι αν γεννηθούν στο εξωτερικό. Και τα παιδιά των παιδιών αυτών, επίσης κοκ. Αλλά από γενιά σε γενιά χαλαρώνουν οι δεσμοί με την Ελληνική καταγωγή. Συνήθως μετά από 1 ή 2 γενεές πολλοί γονείς, παρόλο που έχουν Ελληνική ιθαγένεια, σταματούν να δηλώνουν τις γεννήσεις των παιδιών τους στο ειδικό ληξιαρχείο, ώστε να την αποκτήσουν κι αυτά. Έτσι χάνεται το νήμα της Ελληνικής υπηκοότητας, αν και παραμένει η ιδιότητα του ομογενούς.

Ερώτημα: ένας Αυστραλός, του οποίου ο πιο πρόσφατος δεσμός με Ελληνική καταγωγή είναι η Ελληνίδα προ-προ-γιαγιά του, θεωρείται ομογενής; Μπορεί να αποκτήσει Ελληνική ιθαγένεια;

Απάντηση: θεωρείται ομογενής και θεωρητικά μπορεί να αποκτήσει Ελληνική ιθαγένεια [ μπορεί να έχουν ήδη ανενεργο ιθαγένεια ]. Πρακτικά αυτό είναι πολύ δύσκολο, επειδή απαιτεί αναζητήσεις για εγγραφές σε δημοτολόγια που γίναν πριν 100 χρόνια και ίσως έχουν καταστραφεί. Εκτιμώ πως όταν ο πιο πρόσφατος πρόγονος είναι προ-πάππος ή μεγαλύτερος, η πιθανότητα απόκτησης Ελληνικής ιθαγένειας είναι απειροελάχιστη.

Ερώτημα: γιατί πολιτικοί και δημοσιογράφοι συγχέουν τους όρους ομογενείς και απόδημοι;

Απάντηση: προσωπική εκτίμησή μου είναι πως πρόκειται είτε για ρητορικό οίστρο (ίσως η λέξη ομογένεια είναι πιο … πιασάρικη) είτε για λεξική πενία. Από υπευθυνότητα πάντως δεν το κάνουν.

Ερώτημα: ωραία όλα αυτά αλλά γιατί να ψηφίζει κάποιος που μένει έξω και δεν βιώνει όσα τραβούν αυτοί που ζουν στην Ελλάδα;

Απάντηση: επειδή έτσι ορίζει το Σύνταγμα της χώρας. Τα πολιτικά δικαιώματα που απολαμβάνουν οι Έλληνες πολίτες δεν περιορίζονται λόγω τόπου διαμονής. Ούτε καθορίζονται με βάση το εισόδημα, την φοροδοτική ικανότητα, την μόρφωση, το φύλο, το θρήσκευμα, τον βαθμό ενημέρωσης για την Ελληνική επικαιρότητα, κα.

Ερώτημα: τι εμποδίζει σήμερα τους Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν στις εκλογές στην Ελλάδα;

Απάντηση: κυρίως η απόσταση και το κόστος πρόσβασης. Δεν είναι εύκολο να αφήνεις δουλειές κι υποχρεώσεις για να ταξιδέψεις 4-24 ώρες, και να ψηφίσεις. Ειδικά για κατοίκους σε άλλες ηπείρους, το ταξίδι αυτό απαιτεί απουσία τουλάχιστον 4-6 ημερών από το σπίτι τους και τις δουλειές τους.

Ερώτημα: δεν υπάρχει τεχνολογική λύση στο πρόβλημα αυτό;

Απάντηση: βεβαιως και υπάρχει. Οι Έλληνες του εξωτερικού που ταξιδεύουν στην Ελλάδα για να ψηφίσουν ήδη χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα: αεροπλάνα, αυτοκίνητα, και τρένα, κυρίως. Μια προσφορότερη και απλούστερη τεχνολογική λύση είναι η επιστολική ψήφος, την οποία προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας.

Ερώτημα: τι είναι η επιστολική ψήφος;

Απάντηση: είναι η δυνατότητα να ψηφίζει κανείς ταχυδρομικώς. Ήδη σήμερα ψηφίζουμε χρησιμοποιώντας φακέλους και ειδικά γραμματοκιβώτια (τα λέμε κάλπες), προσερχόμενοι σε εκλογικά τμήματα τη μέρα των εκλογών. Με την επιστολική ψήφο βάζουμε το ψηφοδέλτιό μας σε φάκελο και το ταχυδρομούμε εγκαίρως ώστε να φτάσει στην Ελλάδα και να καταμετρηθεί την ημέρα των εκλογών.

Ερώτημα: μπορεί να διασφαλιστεί η μυστικότητα της επιστολικής ψήφου ;

Απάντηση: ναι. Υπάρχουν πολλές βελτιστες πρακτικές διασφάλισης μυστικότητας και ακεραιότητας της επιστολικής ψήφου.

Ερώτημα: η επιστολική ψήφος προϋποθέτει έγκαιρη κατάρτιση και εκτύπωση ψηφοδελτίων, ώστε οι ψηφοφόροι στο εξωτερικό να τα έχουν 1-2 μήνες πριν τις εκλογές. Μπορεί να γίνει αυτό στην Ελλάδα;

Απάντηση: ναι. Είναι ζήτημα νομοθετικής ρύθμισης και σοβαρής λειτουργίας των κομμάτων. Ακόμη και για πρόωρες εκλογές, αν η κατάρτιση των ψηφοδελτίων γίνει 1 μήνα νωρίς, αυτά μπορούν να διατεθούν εγκαίρως σε ηλεκτρονική μορφή μέσω του διαδικτύου, στους Έλληνες του εξωτερικού.

Ερώτημα: και γιατί να μην ψηφίζουμε κατευθείαν από το διαδίκτυο;

Απάντηση: ας ξεκινήσουμε από τα απλά, καθιερώνοντας την επιστολική ψήφο ως τρόπο ενάσκησης εκλογικού δικαιώματος για όλους τους Έλληνες που βρίσκονται στο εξωτερικό ακόμη και περιστασιακά, και βλέπουμε για κάτι περισσότερο.

Ερώτημα: τι περιμένουμε τότε;

Απάντηση: Το Σύνταγμα προβλέπει τη δυνατότητα άσκησης εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό, εδώ και 43 χρόνια. Μάλιστα προτείνεται η επιστολική ψήφος ως πρόσφορος τρόπος. Η υλοποίηση αυτής της πρόβλεψης απαιτεί διευρυμένη πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή· κάτι που προϋποθέτει κατά τη γνώμη μου, πολιτικό ήθος και ακεραιότητα υψηλότερα των περιστάσεων σήμερα.

Ερώτηση: εκτός από την επιστολική ψήφο υπάρχει άλλος τρόπος να ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού στον τόπο διαμονής τους;

Απάντηση: ναι. Η επιστολική ψήφος είναι ο βολικότερος και ασφαλέστερος τρόπος αλλά όχι ο μοναδικός. Αν κανείς θέλει να δυσκολέψει τη ζωή των Ελλήνων του εξωτερικού, μπορεί να προτείνει άλλους τρόπους ενάσκησης του εκλογικού δικαιώματος.

Ερώτηση: πώς θα καταμετρούνται οι ψήφοι των αποδήμων; Σε ποιά περιφέρεια;

Απάντηση: αυτό είναι θέμα νομοτεχνικού σχεδιασμού και θα έπρεπε να είχε απαντηθεί εδώ και 43 χρόνια, από τότε δηλαδή που μπήκε στο Σύνταγμα η πρόβλεψη για την ψήφο των Ελλήνων στο εξωτερικό.

Γενικά, υπάρχουν τρεις τρόποι καταμέτρησης των ψήφων εξωτερικού: (1) στην εκλογική περιφέρεια απ’ όπου κατάγεται ο εκλογέας· (2) στο σύνολο επικράτειας· και (3) σε ειδική περιφέρεια αποδήμων. Κάθε τρόπος έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Προσωπικά θα προτιμούσα τον πρώτο ή τον δεύτερο τρόπο και θα απέφευγα τον τρίτο.


Ευχαριστώ τους συναπόδημους φίλους Μάνο Μακράκη και Νίκο Σαραντάκο που διάβασαν το κείμενο αυτό πριν την δημοσίευση και κάναν χρήσιμες υποδείξεις για την βελτίωσή του. Προτάσεις για παραπέρα βελτίωση του κειμένου, είναι πάντοτε καλοδεχούμενες.

Share

Οι κατάλογοι της 50ετίας: οι γεύσεις

Σε τρείς βδομάδες πιάνω τα 50. Για κάθε χρόνο που έζησα, διάλεξα ένα βιβλίο, μια γεύση, έναν τόπο, μια ταινία, κι ένα τραγούδι, που μου’χουν μείνει αξέχαστα. Τα μοιράζομαι μαζί σας. Προηγήθηκαν τα βιβλία και συνεχίζω με τις γεύσεις. Τις επόμενες βδομάδες θα ακολουθήσουν οι τόποι, οι ταινίες, και τα τραγούδια της 50ετίας.

Οι γεύσεις της 50ετίας

  • Acılı Ezme, ο τουρκικός μεζές με βάση ντομάτες, πιπεριές, και σιρόπι ροδιού.
  • Aji verde, περουβιανή σάλτσα από καυτερή πιπεριά και κόλιανδρο, ιδανική για το ψωμί.
  • Apricot, βερίκοκο.
  • Artichokes, αγκινάρες.
  • Bacon, η παστωμένη χοιρινή κοιλίτσα.
  • Basil fried rice, ταϊλανδέζικο πιάτο με τηγανιτό ρύζι και βασιλικό.
  • Cashel blue, το καλύτερο ίσως τυρί της Ιρλανδίας.
  • Çiroz Salatası, τσιροσαλάτα.
  • Clonakilty blackpudding, λουκάνικο με πηγμένο αίμα, από την Ιρλανδία.
  • Curry chips, τηγανητές πατάτες με σάλτσα κάρι αντί για κέτσαπ, δημοφιλές στην Ιρλανδία.
  • Dill rice, πιλάφι αργομαγειρεμένο με άνιθο,δημοφιλές στο Ιράν.
  • Dondurma, μαστιχάτο παγωτό της Τουρκίας.
  • Dry pineapple, αποξηραμένος ανανάς.
  • Dulce de calabaza, μεξικανικό γλυκό κολοκύθας.
  • Figs, σύκα.
  • Frog legs à la provencale, βατραχοπόδαρα Προβηγκίας. (Το εστιατόριο Roger La Grenouille, 28 Rue des Grands Augustins στο Παρίσι, τα φτιάχνει καταπληκτικά).
  • Guinness, η εμβληματική μπύρα της Ιρλανδίας, με το βαθύ κόκκινο χρώμα της.
  • Hazelnuts, φουντούκια.
  • Horseradish, χρένο.
  • Hünkar beğendi, πουρές μελιτζάνας.
  • Kalkan, καλκάνι.
  • Kimchi, κορεάτικο τουρσί.
  • Kousmeri, κουσμερί γιαννιώτικο (το γλυκό, όχι η τυρόπιτα).
  • Lavagulin, ουίσκι από το νησί Ίλα της Σκωτίας.
  • Linguiça, πορτογαλλικό λουκάνικο από χοιρινό και πιπεριές.
  • Marron glacé, γλυκό κάστανο.
  • Mochi, γιαπωνέζικο παραδοσιακό γλυκό από γλυκό ρύζι.
  • Mt Rainier cherries, πετροκέρασα.
  • Mulberries, μούρα.
  • Okra, μπάμιες.
  • Old Foghorn, γλυκιά μπύρα από την Καλιφόρνια.
  • Oysters, στρείδια.
  • Patlıcan Salatası, μελιτζανοσαλάτα.
  • Polar, after a dive· ξανθειά μπύρα Βενεζουέλας, ιδανική μετά απο μια κατάδυση στους ύφαλους της Bonaire. Δυστυχώς λόγω κρίσης στη Βενεζουέλα, η ζυθοποιία έχει αναστείλει τη λειτουργία της.
  • Ragu alla Bolognese, σάλτσα Μπολονέζ για ζυμαρικά.
  • Rakı, τουρκικό τσίπουρο (με γλυκάνισο, βεβαίως).
  • Roasted lamb, αρνί σούβλας.
  • Roti, πιτούλες από την Ινδία.
  • Russian salad, ρωσσική σαλάτα.
  • Salmon sashimi, σωλομός σασίμι.
  • Sancerre, το καλύτερο λευκό κρασί της Γαλλίας.
  • Sancocho, λατινοαμερικανική σούπα με βοδινό κρέας και λαχανικά.
  • Sazerac, κοκτέιλ με βάση το κονιάκ και τον αψέντη.
  • Shiokara, παστωμένα εντόσθια θαλασσινών, κυρίως καλαμαριών.
  • Smoked eel, καπνιστό χέλι.
  • Sour cherries preserve, γλυκό βύσσινο.
  • Sourdough bread, ψωμί με προζύμι.
  • Stuffed grape leaves (family recipe), η οικογενειακή συνταγή για τυλιχτά αμπελόφυλλα.
  • Sundried octopus, λιαστό χταπόδι.
  • Tulumba, τουλούμπα.
Share

Να παραιτηθεί η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου

Το παρόν ιστολόγιο αναδημοσιεύει κείμενο του Σταύρου Τσακυράκη, για το οποίο ο συντάκτης μηνύεται από την Πρόεδρο του Αρείου Πάγου. Η αναδημοσίευση γίνεται ως ένδειξη συμπαράστασης στον κ. Τσακυράκη αλλά και  ως διαμαρτυρία απέναντι στον περιορισμό της ελεύθερης έκφρασης. Παρόμοια στάση έχω τηρήσει και στο παρελθόν (βλ. αγωγή Καμμένου κατά Πετρουλάκη, και αγωγή Κουρή κατά Πετρουλάκη).

Να παραιτηθεί η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου

του Σταύρου Τσακυράκη, πρωτοδημοσιεύτηκε στις 9 Ιουλίου 2015

Η νεοδιορισθείσα Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, πρώην συνδικαλίστρια, κ. Βασιλική Θάνου, προέβη σε μια πρωτοφανή για δικαστικό λειτουργό ενέργεια. Απέστειλε σε όλους τους Προέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων των κρατών μελών της ΕΕ επιστολή για να τους ενημερώσει “κατά τρόπο αντικειμενικό, αμερόληπτο και ειλικρινή, όπως επιβάλει η δικαστική μου ιδιότητα αναφορικά με τις θέσεις του ελληνικού λαού και με την κατάσταση της Ελλάδος.” Στην επιστολή της προβαίνει σε σωρεία πολιτικών κρίσεων από την ερμηνεία της ψήφου στο δημοψήφισμα μέχρι την εκτίμηση για την πολιτική των Μνημονίων και την άποψη ότι οι Έλληνες δεν φέρουν ευθύνη αλλά μόνο οι κυβερνήσεις.

Ιδού ένα απόσπασμα της επιστολής:

Οι ΄Ελληνες δεν επιθυμούν μία λύση που θα είναι σε βάρος των λαών των άλλων λαών-μελών της Ευρωζώνης, όπως, επίσης ανακριβώς, θέλουν να εμφανίζουν ορισμένοι από τους ευρωπαίους πολιτικούς για να είναι αρεστοί στους δικούς τους ψηφοφόρους, αλλά αναμένουν από τους ευρωπαίους εταίρους να επιτευχθεί με την ελληνική κυβέρνηση μία συμφωνία, η οποία θα προβλέπει ρύθμιση του ελληνικού χρέους κατά τρόπο που να επιφέρει ανάπτυξη της οικονομίας και μείωση της ανεργίας. Αναμένουν από τους ευρωπαίους εταίρους να σκεφθούν όχι μόνο τους αριθμούς και τα οικονομικά μεγέθη, αλλά και της ηθικές αξίες που επιβάλλει η Ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης.”

Αυτά δεν τα λέει κάποιος πολιτικός αλλά η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου σε συναδέλφους της δικαστές. Είναι φανερό ότι όχι μόνο δεν κατανοεί την επιταγή της αποχής της ιδίας από πολιτικές κρίσεις αλλά είναι τόσο αφελής ώστε δεν υποψιάζεται καν ότι οι δικαστές των άλλων χωρών θα τραβούν τα μαλλιά τους διαπιστώνοντας ότι ανώτατος δικαστικός λειτουργός μιλά ως πολιτικάντης.

Η επιστολή της κ. Θάνου καταβαραθρώνει τη Δικαιοσύνη και τους θεσμούς, εκθέτει την χώρα μας και μας ευτελίζει πολιτισμικά. Δεν μπορεί να παραμένει στη θέση της. Περιμένω την αντίδραση των ακέραιων δικαστών της χώρας μας. Να βγουν μπροστά και να πουν ότι ντρέπονται για το συμβάν και να ζητήσουν την παραίτησή της. Το ίδιο να κάνουν και οι επιφανείς και ακέραιοι πρώην δικαστές. Μετά από αυτή την επιστολή δεν μπορεί να ανεβεί στην έδρα.

Share

Σκοτάδι παντού

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί
κρατούσαν δίκιο οι οχτροί
κι εμείς φωνάζαμε ζήτω και γεια
σαν κάθε μέρα

Ο Έλληνας Υπουργός Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απαγορεύει τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών. Δεν χωρά ο μικρός νους του πως η Σύμβαση είναι — εξ’ ορισμού — ένα νομικό κείμενο κατά των απαγορεύσεων εις βάρος ατόμων. Πως περιορίζει μόνο τις κρατικές εξουσίες ώστε να μην παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα.

Με τρομάζει η απαγορευτική αντίληψη με την οποία ερμηνεύει ο Υπουργός Δικαιοσύνης την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιώματων. Η Σύμβαση δεν απαγορεύει τον γάμο ομοφύλων. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ψεύδεται.

Ένας ψεύτης Υπουργός Δικαιοσύνης ειναι σύμπτωμα μιας κοινωνίας εθισμένης στο ψέμα. Εικοσιτέσσερις ώρες μετά την ψευδέστατη δήλωση του Υπουργού Δικαιοσύνης κανένας θεσμικός φορέας δεν έχει υψώσει φωνή. Ούτε ένας δικηγορικός σύλλογος — έστω κι από την κάτω Αετοράχη. Ούτε ένας κοσμήτορας νομικής. Ούτε μια ένωση δικαστών ή εισαγγελέων. Και δυστυχώς κανείς αρθρογράφος με μεγάλη απήχηση δεν έχει σχολιάσει κάτι για το ψέμα του υπουργού.

Σε μια ωριμότερη χώρα, απέναντι στο ψεύδος του Υπουργού Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θεσμικοί και συλλογικοί φορείς θα είχαν ορθώσει επιστημονικό και επαγγελματικό ήθος, αποκαθιστώντας την αλήθεια και εγκαλώντας τον ψεύτη. Η σιωπή τους τραυματίζει το πολίτευμα περισσότερο από τον σκοταδισμό του Υπουργού.

 

Share

Στα τσακίδια

Με το Νίκο Ρωμανό μας χωρίζει ωκεανός. Ιδεολογικά και βεβαίως, στην κυριολεξία. Μας χωρίζουν επίσης ο τοίχος της φυλακής και 30 χρόνια. Είμαι δηλαδή από αυτούς που ο Ρωμανός απέστειλε προκαταβολικώς στα τσακίδια, δυο μέρες πριν ξεκινήσει την απεργία πείνας.

IMG_4833

Τοιχογραφία στην οδό Falls του Belfast. «The way a society treats children reflects not only its qualities of compassion and protective caring but also its sense of justice, its commitment to the future, its urge to enhance the human condition for coming generations». Φωτογραφία: λ:ηρ, 2011.

Ο Νίκος Ρωμανός πλησιάζει τις 21 μέρες απεργίας πείνας. Γνωρίζουμε πως μετά τις πρώτες 3 βδομάδες ο οργανισμός του απεργού πείνας αρχίζει να τρώει τις σάρκες του με αποτέλεσμα να χάνει μυική μάζα και μυελό.

Γνωρίζουμε επίσης ότι ο Νίκος Ρωμανός επιδιώκει τις φοιτητικές άδειες που δικαιούται ως «πολιτικό εκβιασμό ώστε να [κερδίσει] ανάσες ελευθερίας από την ισοπεδωτική συνθήκη του εγκλεισμού».

Η ιδεολογία του Νίκου Ρωμανού δεν με αφορά. Με αφορά όμως η ομαλότητα μιας αστικής δημοκρατίας, του Ελληνικού πολιτεύματος δηλαδή. Η στάση της πολιτείας απέναντι στο Νίκο Ρωμανό είναι πιο επιζήμια για πολίτευμα απ΄όσο θα ήταν ο ίδιος ελεύθερος ακόμη και ως δραπέτης.

Η θέση του Ρωμανού απέναντι στο πολίτευμα είναι ξεκάθαρη. Με τρομάζει όμως η στάση του πολιτεύματος (δια της πολιτειακής εκδικητικότητας) απέναντι στον εαυτό του. Ένα πολίτευμα με ελλειματική ισονομία, προβληματική ισοπολιτεία, και επιλεκτικό σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν περιμένει τον Νίκο Ρωμανό και τους ομοϊδεάτες του να το καταλύσουν. Έχει ήδη καταλυθεί από μόνο του.

Δεν δέχομαι ούτε για μια στιγμή πως η απεργία πείνας του Νίκου Ρωμανού έχει να κάνει με το δικαίωμά του στην εκπαίδευση. Το δικαίωμα αυτό δεν του το ‘χει στερήσει κανείς. Στη φυλακή μπορεί να έχει βιβλία. Μπορεί να συμμετέχει στα εκπαιδευτικά προγράμματα της φυλακής. Και στα επισκεπτήρια να του κάνουν φροντιστήρια όσοι εθελοντές επιθυμούν. Μπορεί επίσης να βελτιώσει τ’ αγγλικά του και να παρακολουθεί MOOCs μέσω του διαδικτύου. Η φυλακή δηλαδή δεν του στερεί το δικαίωμα στην εκπαίδευση — δεν μπορεί όμως να το εξασκεί απεριόριστα.

Η απεργία πείνας του Νίκου Ρωμανού αναδεικνύει την πολιτειακή ένδοια της Ελλάδας. Δείχνει πόσο ελλειματικό είναι το πολίτευμα. Τόσο ελλειματικό, που τελικά είναι εύθραυστο. Όχι υπο το βάρος ενός Νίκου Ρωμανού, όχι. Το πολίτευμα είναι εύθραυστο επειδή εδώ και χρόνια ανεχόμαστε τον επιλεκτικό σεβασμό θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επειδή ανεχόμαστε μια ανεπαρκέστατη έννοια ισονομίας και μια παρωδία ισοπολιτείας. Επειτα από τόσα χρόνια η ανοχή πλέον γίνεται συγκάλυψη και συνενοχή. Αυτή την μαυρίλα αναδεικνύει η απεργία πείνας του Νίκου Ρωμανού. Και γι αυτό μας αξίζουν τα τσακίδια του.

Share

Θεσμικές ιδιαιτερότητες

Σε μια χώρα με σοβαρούς θεσμούς δεν θα υπήρχε το ΕΣΡ. Στην Ελλάδα δυστυχώς τα θεσμικά κενά εδώ και χρόνια πια τα συγκαλύπτουμε με ανεξάρτητες αρχές.

Επανεξετάζοντας την περίπτωση ομοφοβικού ραδιοφωνικού οχετού το ΕΣΡ υπερασπίστηκε την περιγραφή που επιφύλαξε για το θύμα της ρατσιστικής επίθεσης. Συγκεκριμένα:

Ο Πρόεδρος του Ε.Σ.Ρ. κ. Ι. Λασκαρίδης υπεραμύνθηκε της χρήσης του όρου “σεξουαλικές ιδιαιτερότητες”, αναφέροντας ότι η χρήση του δεν είναι αρνητική και ότι δεν υπάρχει κανόνας που να απαγορεύει στο Ε.Σ.Ρ. να χρησιμοποιεί τον όρο αυτό. Ένα άλλο μέρος [sic] του Συμβουλίου υποστήριξε ότι ο όρος “ιδιαιτερότητα” είναι θετικός, καθώς αποτελεί και μέρος τίτλου έργου του Κορνήλιου Καστοριάδη. — LIFO 14.10.14.

Αυτό που δεν καταλαβαίνει ούτε ο Πρόεδρος του ΕΣΡ ούτε το άλλο μέλος του Συμβουλίου, είναι πως οι ανθρώπινες σχέσεις δεν έχουν ανάγκη αρνητικών ή θετικών προσήμων. Ούτε είναι αρμόδιο το ΕΣΡ να κρίνει την ιδιαιτερότητα της σεξουαλικότητας ενός ατόμου.

Το συγκεκριμένο άτομο — ο Αύγουστος Κορτώ — βρίσκεται ενώπιον του ΕΣΡ ως θύμα ρατσιστικής επίθεσης. Το ΕΣΡ καλείται να κρίνει αν οι χαρακτηρισμοί που ξεστόμισε στην εκπομπή του ο Βερύκιος είναι όντως εχθροπαθείς και ρατσιστικοί. Και να επιβάλλει την ανάλογη ποινή.

Σεξουαλικές ιδιαιτερότητες έχουμε όλοι. Οι ιδιαιτερότητες αυτές είναι κομμάτι της ανθρωπιάς μας. Με τις ιδιαιτερότητες αυτές αγάπαμε και φροντίζουμε τους συντρόφους μας. Και με τις ιδιαιτερότητές τους οι σύντροφοί μας αγαπάνε και φροντίζουν εμάς.

Οι ιδιαιτερότητες των ανθρώπινων σχέσεων δεν αφορούν το ΕΣΡ. Σε μια χώρα με θεσμούς αυτά τα πράγματα θα ήταν αυτονόητα. Σε μια χώρα με θεσμούς βεβαίως δεν θα υπήρχε το ΕΣΡ. Η κοινωνία (με την Παιδεία της και την Αισθητική της) θα είχε στείλει τον Βερύκιο εκεί που του αρμόζει. Στις πλαγιές ενός βουνού να βόσκει γίδια μαζί με τα αδιόριστα μέλη ανεξαρτήτων αρχών.

Share

Όταν το πολίτευμα φοβάται το θρήσκευμα

Για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση υποχωρεί στο ζήτημα της επέκτασης του Συμφώνου Συμβίωσης για Ομόφυλα Ζευγάρια. Επειδή φοβάται τις αντιδράσεις της Εκκλησίας. Στον 21ο αιώνα, κυβέρνηση ευρωπαϊκής χώρας υποχωρεί σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναλογιζόμενη τις αντιδράσεις του πιο σκοταδιστικού στοιχείου της χώρας.

Το πολίτευμα φοβάται το θρήσκευμα. Ο φόβος αυτός έχει παγιδέψει μια ολόκληρη χώρα. Υπο τον τρόμο του θρησκεύματος η πολιτεία έχει αμελήσει: να στήσει τζαμί για τους μουσουλμάνους στην Αθήνα· να θεσμοθετήσει την καύση νεκρών· να αποδεσμεύσει την ταφή από τον έλεγχο της εκκλησίας· να αδειοδοτήσει την συντήρηση και κατασκευή ναών άλλων δογματων· και να επεκτείνει το σύμφωνο συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια.

Υπό τον τρόπο του θρησκεύματος η πολιτεία ανέχεται τον μισαλλόδοξο λόγο του Μητροπολίτη Πειραιώς και άλλων ιεραρχών. Πολιτεία υπό τον φόβο θρησκείας είναι πολιτεία υπο το κράτος των ιερωμένων: δηλαδή, θεοκρατία.

Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια είναι ζωτικής σημασίας για δυο λόγους: αφενός για λόγους ισονομίας κι αφετέρου για να σπάσει επιτέλους το απόστημα της Ελληνικής θεοκρατίας.

Share

outing

Φασισμὸς εἶναι νὰ σὲ ρωτοῦν δημοσίως γιὰ τὴν ἰδιωτικὴ ζωή σου καὶ νὰ σὲ ἀνακρίνουν ἰδιωτικῶς γιὰ τὶς δημόσιες πράξεις σου.
— Δ. Μαρωνίτης, «Πολιτικὸ Μανιφέστο γιὰ ἰδιωτικὴ χρήση», Σημαδοῦρες, 3η έκδοση, Κέδρος 1984.

Το Πολιτικό μανιφέστο για ιδιωτική χρήση, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 26 Οκτωβρίου 1974. Το πρωτοδιάβασα το 1987, και μου έκανε εντύπωση ο ανορθόδοξος (όπως τον χαρακτήρισε ο Δημήτρης Μαρωνίτης) ορισμός του φασισμού.

Τον ορισμό αυτό θυμήθηκα χτες, μαθαίνοντας πως ο Γρηγόρης Βαλλιανάτος σε τηλεοπτική εκπομπή είπε ότι ο Νικήτας Κακλαμάνης είναι ομοφυλόφιλος.  Δεν ήταν το πρώτο outing που εκανε ο  Βαλλιανάτος. Αντιλαμβάνομαι πως παλιότερα είχε ανακοινώσει την ομοφυλοφιλία της Λιάνας Κανέλλη.

Καταλαβαίνω τον ακτιβιστικό χαρακτήρα του outing. Αλλά ούτε στη περίπτωση της Κανέλλη ούτε σ’ αυτή του Κακλαμάνη, μπορώ να δικαιολογήσω τέτοιον ακτιβισμό. Ίσα-ίσα, που βλέπω τον Γ. Βαλλιανάτο να εγκαλεί δημοσίως δύο άτομα για τις ιδιωτικές επιλογές τους. Αν η Κανέλλη ή ο Κακλαμάνης είχαν τοποθετηθεί ανοιχτά κατά της ομοφυλοφιλίας, αν είχαν συναινέσει σε κατασταλτικά μέτρα για τους ομοφυλόφιλους, το outing θα ήταν επιβεβλημένο. Όπως έχουν τα πράγματα όμως, δεν μπορώ να το δικαιολογήσω.

Μου είναι δύσκολο να αντιληφθώ πώς ένα ομοφυλόφιλο άτομο μπορεί να έχει πολιτικούς δεσμούς με κόμμα που ανέχεται μισαλλόδοξο και μισανθρωπικό λόγο. Δεν θεωρώ όμως τον πολιτικό δεσμό με ένα συντηρητικό κόμμα ως ικανή και αναγκαία προϋπόθεση για το outing του ομοφυλόφιλου πολιτικού.

Πριν χρόνια ανεβαίνοντας την Κανάρη προς την πλατεία, ο Αθηναίος φίλος που με συνόδευε, μου έδειξε ένα καφε στον πεζόδρομο της Μηλιώνη. Εδώ, μου είπε, έρχεται και πίνει καφέ ο δήμαρχος (Κακλαμάνης). Είναι του γκόμενού του, διευκρίνησε ο φίλος μου. Η ομοφυλοφιλία του δημάρχου ήταν κοινό μυστικό. Όπως ήταν κι αυτή άλλων πολιτικών. Ως κοινωνία όμως σεβόμασταν την επιλογή τους να κρατήσουν τον προσανατολισμό τους ιδιωτική υπόθεση. Don’t ask, don’t tell, και κυρίως don’t provoke with hypocrisy. Κανείς δεν θα δίσταζε να ξεφωνήσει έναν closeted δήμαρχο που θα ηθικολογούσε ex cathedra κατά της ομοφυλοφιλίας.

Ποτέ μου δεν κατάλαβα την συλλογική στάση μιας κοινωνίας απέναντι στους ομοφυλόφιλους. Ίσως να ήμουν πιο ευαισθητοποιημένος επειδή ο αδερφός μου ήταν ομοφυλόφιλος. Αλλά και πάλι, δεν καταλαβαίνω τί λόγος πέφτει του καθένα μας για το πώς βιώνει την αγάπη, τον έρωτα και το γαμήσι ο κάθε άνθρωπος. Απο τη στιγμή μάλιστα που δεν παραβιάζει τα δικαιώματα κανενός άλλου.

Καταλαβαίνω την μοναξιά ενός ακτιβιστή ομοφυλόφιλου και την αγωνία του Βαλλιανάτου. Η αγωνία του όμως γίνεται εμμονή και μάλιστα σε βαθμό που δύσκολα πείθει πια. Ειδικά όταν εγκαλεί δημοσίως άτομα για τον ιδιωτικό τους βίο. Τι σχέση έχει η έγκληση αυτή με τον φιλελευθερισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν το αντιλαμβάνομαι.

Share

Food Pantry

Εδώ και 25 χρόνια περίπου, κάθε χρόνο, την τέταρτη Τετάρτη του Νοεμβρίου ξυπνώ από τις 4 τα ξημερώματα, μπαίνω στο αυτοκίνητο μόνος ή με γείτονες ή με συναδέλφους και οδηγούμε προς μια μεγάλη αποθήκη. Ανταμώνουμε εκεί γνωστούς και αγνώστους ενώ φορτηγά από τοπικά παντοπωλεία, supermarkets, μανάβικα, κ.ά, αρχίζουν να φτάνουν στην αποθήκη.

Με τους οδηγούς τους και τους βοηθούς τους αδειάζουμε τα φορτία: κατεψυγμένες γαλοπούλες, σακιά με πατάτες, γάλατα, λαχανικά, ψωμιά, αναψυκτικά κτλ. Αρχίζουμε να τοποθετούμε τα αγαθά σε χάρτινες κούτες: μια γαλοπούλα, 10 κιλά πατάτες, κ.ά. Στις κούτες επικολλούμε ετικέτες με αριθμούς, ονόματα, ταχυδρομικές διευθύνσεις. Στο μεταξύ τα φορτηγά έχουν φύγει.

Έπειτα από 4 ώρες, έχοντας καταναλώσει μερικά λίτρα καφέ και αρκετούς αμερικανικούς λουκουμάδες (donuts), έχουμε γεμίσει και ταξινομήσει εκατοντάδες κούτες. Στη συνέχεια φορτώνουμε τις κούτες αυτές στα αυτοκίνητά μας — ο καθένας όσες μπορεί.

Για τις επόμενες 4 ώρες οδηγούμε στις γειτονιές της πόλης και παραδίδουμε τις κούτες με τα αγαθά σε οικογένειες που έχουν ανάγκη. Τις διευθύνσεις τις συγκεντρώνουμε με τη βοήθεια τοπικών ενοριών (διαφόρων δογμάτων και θρησκειών), σχολικών συμβούλων, και ΜΚΟ. Οι αποδέκτες είναι οικογένειες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ετοιμάσουν το Δείπνο των Ευχαριστιών την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου.

Τη δυνατότητα αυτή τους την προσφέρουμε εμείς, οι ανώνυμοι εθελοντές. Με τη βοήθεια των καταστημάτων τροφίμων, με την εθελοντική εργασία φοιτητών, επαγγελματιών, γειτόνων, με την υποστήριξη ενοριών, σχολείων, και ΜΚΟ, φέρνουμε τα αγαθά του Δείπνου των Ευχαριστιών στα σπίτια αυτών που έχουν ανάγκη.

Δεν τα μοιράζουμε σε πλατείες. Δεν καλούμε δημοσιογράφους και τηλεοπτικά συνεργεία. Πηγαίνουμε στα σπίτια που μας έχουν ανάγκη, με τα δικά μας αυτοκίνητα. Δεν ζητούμε ταυτότητες, διαβατήρια, πιστοποιητικά. Φτάνει που η ενορία, το σχολείο, η ΜΚΟ θεωρούν πως οι παραλήπτες έχουν ανάγκη τη βοήθεια. Την προσφέρουμε αθόρυβα, μακριά από τα μάτια της υποκριτικής δημοσιότητας, σεβόμενοι την αξιοπρέπεια αυτών που δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί όσο εμείς.

Στον εθελοντισμό αυτό με μύησαν οι συμφοιτητές μου στο Miami University τον Νοέμβριο του 1990. Κι από τότε κάθε χρόνο, την τέταρτη Τετάρτη του Νοεμβρίου, ξυπνώ στις 4 τα ξημερώματα για να συναντήσω τους συνεθελοντές μου και να βοηθήσουμε μαζί αυτούς που έχουν ανάγκη. Ως τις 2 το μεσημέρι έχουμε τελειώσει και επιστρέφουμε σπίτια μας για να ξεκινήσουμε τον δικό μας εορτασμό των Ευχαριστιών.

Τα γράφω αυτά επειδή κάθε φορά που διαβάζω για διανομή αγαθών σε πλατείες της Ελλάδας, αισθάνομαι ντροπή. Ντροπή επειδή συνάνθρωποί μας αναγκάζουν συνανθρώπους τους να στηθούν σε ουρές, να στριμωχτούν, να σπρώξουν, για ένα σακί πατάτες, ενώπιον τηλεοπτικών συνεργείων και φωτογράφων. Αισθάνομαι περισσότερη ντροπή όταν διαβάζω πως φασίστες φέτος θα ζητούν πιστοποιητικά εθνικότητας πριν επιτρέψουν στους συνανθρώπους μας να απεκδυθούν της αξιοπρέπειάς τους στις πλατείες του τόπου.

Share

Προβλέψιμο και αποτρέψιμο

Έχουν περάσει πια 3 βδομάδες από τους πυροβολισμούς κατά των εργατών της Μανωλάδας. Εξακολουθεί όμως να με ενοχλεί η επίσημη θεώρηση του περιστατικού από την Ελληνική Κυβέρνηση — διά στόματος υπουργού Γεωργίας.

Μεμονωμένο μεν το περιστατικό ως προς τις λεπτομέρειες (πχ, οι συγκεκριμένοι δράστες, τα συγκεκριμένα θύματα, το συγκεκριμένο μέγεθος σκαγιών, το συγκεκριμένο γεωγραφικό και χρονικό στίγμα).

Μεμονωμένο όμως δεν σημαίνει ούτε απρόβλεπτο ούτε αναπότρεπτο. Στο μεμονωμένο αυτό περιστατικό φτάσαμε με μαθηματική ακρίβεια. Ήταν το αναμενόμενο επόμενο βήμα μετά το λυτσάρισμα εργατών και την επίθεση εναντίον δημοσιογράφων, στην ίδια περιοχή, για τα ίδια ζητήματα (τα εργατικά της φράουλας δηλαδή).

Προβλέψιμο και αποτρέψιμο ήταν το μεμονωμένο περιστατικό. Η πολιτεία, η διοίκηση, οι αρχές, απέτυχαν όσον αφορά την προβλεψιμότητα. Απέτυχαν να αποτρέψουν το περιστατικό. Τους αρκεί που ήταν μεμονωμένο. Με είκοσι «μεμονωμένα» θύματα απο την επίθεση τριών «μεμονωμένων» επιστατών.

Share