Φέτος βρεθήκαμε στη Νέα Υόρκη για την λειτουργία του (Ισραηλιτικού) Εξιλασμού στην Κεντρική Συναγωγή της πόλης.  Πρωτοραββίνος της συναγωγής είναι η Angela Buchdahl, μια από τις πιο ανοιχτόμυαλες φωνές στον Ιουδαϊκό χώρο. Και με εξαιρετική φωνή ως ψάλτις.

Η Ημέρα του Εξιλασμού (Yom Kippur, Γιόμ Κιπούρ) είναι η μεγαλύτερη γιορτή των Ισραηλιτών. Η γιορτή αποτελεί ευκαιρία για ανασκόπηση, αναστοχασμό, μετάνοια, και παράκληση συγχώρεσης. Θα έλεγα πως πρόκειται για την συλλογική εξομολόγηση μιας ολόκληρης κοινότητας.

Το κεντρικό στοιχείο της λειτουργίας ανήμερα του Εξιλασμού είναι η προσευχή Κολ Νιντρέι (Kol Nidrei). Ακούγεται τρεις φορές κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Δια της προσευχής αυτής οι πιστοί ζητουν συγχώρεση από τον Θεό για την αδυναμία τους να εκπληρώσουν όρκους που του έχουν κάνει ή θα κάνουν απέναντι στον ίδιο ή στον εαυτό τους. Στην Κεντρική Συναγωγή της Νέας Υόρκης η ψαλμωδία του Κόλ Νιντρέι από την ραββίνο Buchdahl είναι μια μοναδική στιγμή.

Μου αρέσει να παρακολουθώ από κοντά τις μεγάλες γιορτές των θρησκειών. Έχω καθήσει για Iftar με μουσουλμάνους κι έχω ανάψει φαναράκια στο Diwali των Ινδουιστών. Από την Ελληνορθόδοξη παράδοση προτιμώ τα Εγκώμια. Στις γιορτές αυτές παρατηρώ ανθρωπότητα και ανθρωπιά, παράδοση και διανόηση, αντίληψη και ανάμνηση.

Προς το τέλος της λειτουργίας προχτές στη συναγωγή, η ραββίνος διάβασε την εξής παράκληση (σελ. 21):

The accident of mortality // Makes life an interim of expulsion // As quickened dust and ashes, // Bookended by eternities. // We were thrust, at birth, onto a stage // As actors unprepared for roles // We never sought to have. // With every day’s performance, // We edge closer to the final bow.

(Το ατύχημα της θνηνότητας // κάνει τη ζωή ένα μεσοδιάστημα εξώσεων // σα δεμένη σκόνη και στάχη // βιβλιοδετημένη από αιωνιότητες. // Πεταγόμαστε στη γέννα πάνω σε μια σκηνή // σαν ηθοποιοί απροετοίμαστοι για ρόλους // που ποτέ δεν επιδιώξαμε // Και με την παράσταση κάθε μέρας // πλησιάζουμε ολοένα και πιο κοντά στην τελευταία υπόκλιση)

Θυμήθηκα την εσχατολογία του Καζαντζάκη στην Ασκητική:

Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή. Ταυτόχρονα με το ξεκίνημα κι ο γυρισμός.

Με την ανάμνηση του Καζαντζάκη επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο. Το Σάββατο νωρίς το πρωί πετάξαμε στο Σικάγο. Απο το αεροδρόμιο με μια σύντομη στάση στο σπίτι για να πάρουμε τα σκυλιά μαζί μας, πήγαμε σε μια διαφορετική σύναξη μιας άλλης κοινότητας: την λαϊκή αγορά της πόλης μου. Η λαϊκή στήνεται κάθε βδομάδα στο προαύλιο μιας τοπικής εκκλησίας που — όπως η Κεντρική Συναγωγή — έχει ως αρχιερέα μια αξιόλογη γυναίκα (και γειτόνισσα).

Eπιστρέφοντας από τη λαϊκή στο σπίτι, φωτογράφισα τα φθινοπωρινά χρώματα της γειτονιάς μου.

Καλή βδομάδα!