Πέντε νότες της ψυχής

Οι πρώτες πέντε νότες για τα έγχορδα από το 2ο μέρος της 7ης Συμφωνίας του Beethoven.

Ο ρυθμός δίνει την εντύπωση πως κάτι πλησιάζει. Πέντε νότες, όλες κι όλες, μοιρασμένες στις βιόλες, στα τσέλα, και στα μπάσα. Δυο συμφωνίες νωρίτερα, η έλευση της Μοίρας αναγγέλεται με τέσσερεις κρούσεις. Τίνος την έλευση δηλώνουν τώρα οι πρώτες νότες στο δεύτερο μέρος της 7ης Συμφωνίας;

Ένα βήμα. Δύο βιαστικά βήματα. Δυο ακόμη βήματα. Ξανά. Ξανά και ξανά. Σαν βροντές από μια ρυθμική θύελλα, που πλησιάζει απειλητικά και περιπαικτικά.

Γεμάτη θλίψη και δέος, η σκοτεινότερη ίσως συγχορδία της λά ελάσσονος που προκύπτει από τις πρώτες νότες των εγχόρδων, ακούγεται σαν μακρινό σάλπισμα, μακρινή καταιγίδα, ή βηματισμός θλιβερής πομπής που ξεπροβοδίζει νεκρό.

Οι βιόλες κρατούν την ίδια νότα. Τα τσέλα και τα μπάσα παίζουν την ίδια νότα τρεις φορές και χαμηλώνουν τις επόμενες δύο. Το μοτίβο αυτό επαναλαμβάνεται δυο ακόμη φορές. Αισθάνεσαι τον ουρανό να γίνεται βαρύτερος, μελανότερος.

Ο νούς περιμένει τις βιόλες και τα τσέλα να επαναλάβουν για τρίτη φορά τις πέντε νότες του μοτίβου. Αλλά από τα όργανα αυτά εμφανίζεται το δεύτερο μοτίβο.

Το ξεκίνημα του δεύτερου μοτίβου για τις βιόλες στο δεύτερο μέρος της 7ης Συμφωνίας.

Πάλι σε λα ελάσσονα, το δεύτερο μοτίβο είναι λιγότερο απειλητικό, λιγότερο ζοφερό.

Το πρώτο μοτίβο έχει περάσει στα βιολιά. Κι ανάμεσα στο πρώτο και δεύτερο μοτίβο ισορροπούν τα μπάσα.

Τα δυο μοτίβα εναλλάσονται μεταξύ πνευστών και εγχόρδων, μεταξύ πρώτων και δεύτερων βιολιών. Καθώς ωριμάζει η σύνθεση, τα μοτίβα συγκρούνται και από τα πνευστά ξεπηδά η πανηγυρική λα μείζονα που χαρακτηρίζει το δεύτερο μισό του κομματιού.

Τα σύννεφα της καταιγίδας διαλύονται. Το πρώτο μοτίβο όμως, οι αυστηρά λιτές πέντε νότες, θα ξανακουστούν αρκετές φορές ως το τέλος του κομματιού αυτού. Και με το μοτίβο αυτό θα κλείσει το 2ο μέρος της 7ης Συμφωνίας.

(Γράφτηκε με αφορμή τα 200 χρόνια από τη σύνθεση της 7ης Συμφωνίας)

Youtube: Το 2ο μέρος της 7ης, με οπτική αναπαράσταση.

Youtube: Το 2ο μέρος της 7ης, από τη Φιλαρμονική του Βερολίνου υπό τον Karajan.

Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *