Δεύτερος φίλος του ιστολογίου είχε τη χαρά να τυπώσει βιβλίο.  Μετά τον Θέμη Λαζαρίδη που παρουσιάζει το βιβλίο του Ο Δρόμος για την Αναγέννηση του Ελληνικού Πανεπιστημίου, στις 11 Νοεμβρίου, ο Διονύσης Γουσέτης παρουσιάζει το δικό του βιβλίο.  Η παρουσίαση θα γίνει στις 9 Δεκεμβρίου, 12:30 το μεσημέρι, στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24).

Το βιβλίο του Διονύση Γουσέτη έχει τίτλο Αχάριστος Φωνή. Κι εξηγεί ο συγγραφέας:

Ο όρος «αχάριστος φωνή» απαντάται στο φιλόσοφο Επίκουρο. Δεν έχει, άρα, τη σημερινή σημασία του «αγνώμονα», αλλά την αρχαία σημασία του «μη ευχάριστου». Αχάριστος φωνή λοιπόν σημαίνει τη φωνή που δεν ακούγεται ευχάριστα στ’ αυτί μας.

Η φωνή του βιβλίου αυτού είναι «αχάριστος» επειδή τα κείμενά του δεν βάλλουν αποκλειστικά κατά των κρατούντων. Μια τέτοια φωνή θα ήταν εύκολη και μάλλον ευχάριστη, αφού απαλλάσσει όλους και όλες από κάθε ευθύνη. Για όλα φταίνε οι κακοί, πωρωμένοι, ανίκανοι κρατούντες και ποτέ εμείς, ο «λαός», που ενίοτε αποκαλείται «απλός λαός» ή και «λαουτζίκος». Είναι η συνήθης φωνή των πολιτικών κάθε απόχρωσης.

Εμείς, ο «απλός λαός», έχουμε μάθει, να προσβλέπουμε παθητικά στους κρατούντες για τη λύση όλων των προβλημάτων μας. Αρνούμαστε όμως να κοιτάξουμε για λύσεις εντός μας, μέσα στην κοινωνία μας. Να ψάξουμε μήπως δεν είμαστε ο λαός «ο πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος», να ψάξουμε μήπως φταίμε κι εμείς σε κάτι, μήπως τελικά έχουμε τους κρατούντες που μας αξίζουν, επειδή αυτοί είναι η εικόνα και η ομοίωσή μας. «Τέρατα υπάρχουν, αλλά είναι πολύ λίγα για ν’ αποτελούν πραγματικό κίνδυνο. Πιο επικίνδυνοι είναι οι απλοί άνθρωποι», είπε ο Πρίμο Λέβι.

Αυτό το ψάξιμο επιχειρεί η «αχάριστος φωνή». Το επιχειρεί σε δυο μεγάλους τομείς: το ρατσισμό και τον εθνικισμό, ο οποίος σε τελευταία ανάλυση είναι και αυτός μια μορφή ρατσισμού. Αναζητά το ρατσισμό και τον εθνικισμό, όχι μόνο στις πιο σημαντικές πολιτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις μας, αλλά και στις πιο ασήμαντες και τετριμμένες καθημερινότητες. Αναζητά τον εθνικισμό (και τον τοπικισμό) που κρύβεται στο ποδόσφαιρο, στον δήθεν αντιιμπεριαλισμό όταν είμαστε η πιο ξενότροπη χώρα, στο εκ του ασφαλούς γιουχάισμα των Αμερικανών, στην αναγόρευση των Μιλόσεβιτς και Κάρατζιτς σε εθνικούς μας ήρωες, στην υποκριτική λατρεία προς την ορθοδοξία όταν για παράδειγμα είμαστε οι πρώτοι στον κόσμο σε εκτρώσεις, στον εκφυλισμό της ίδιας της ορθοδοξίας σε εθνικιστική ελληνορθοδοξία, στην εχθρότητα και τη φοβία απέναντι σε όλες τις χώρες με τις οποίες έχουμε κοινά σύνορα.

Αντίστοιχα, ο ρατσισμός δεν απαντάται μόνο στην πρωτοφανή μισαλλοδοξία απέναντι στις μειονότητες που είναι ο πολιτισμικός μας πλούτος, ούτε στο μίσος και τη δυσανεξία προς τους μετανάστες. Κρύβεται και σε καθημερινές διακρίσεις . H ρύπανση και η κατάληψη των πεζοδρομίων από μοτοσικλέτες, τα σκουπίδια στις παραλίες και στους δρόμους, η ηχορρύπανση, αποτελούν διακρίσεις και περιφρόνηση -μια ιδιότυπη μορφή ρατσισμού- απέναντι στο συνάνθρωπό μας. Η απαξίωση κάθε χώρου και κάθε πράγματος που είναι κοινόχρηστο, το ίδιο. Χωρίς αυτή την απαξίωση και περιφρόνηση, δεν θα ήσαν δυνατά διάφορα σκάνδαλα σε βάρος του κοινόχρηστου χώρου μας, ξεκινώντας από το Πόρτο Καράς στη Χαλκιδική και τελειώνοντας στο μοναστήρι Βατοπεδίου στην Ξάνθη. Ο ρατσισμός τέμνεται με τη διαφθορά.

Όλα αυτά αποτελούν ίσως το μεγαλύτερο μέρος αυτού που λέγεται «ελληνική ιδιοπροσωπία». Και χρειάζεται μιαν ερμηνεία. Αυτή την ερμηνεία επιχειρεί να ανιχνεύσει το επίμετρο του βιβλίου, που έχει τίτλο «Η κατακερματισμένη κοινωνία». Ο όρος, δανεισμένος από τον φιλόσοφο Ernest Gellner, περιγράφει μια κοινωνία που αποτελείται από επί μέρους ομαδοποιημένα συμφέροντα, χωρίς συνοχή. Μια ομαδοποίηση είναι η οικογένεια: μέσα στα πλαίσια της οικογένειας γίνονται συγκινητικές θυσίες, ακόμα και μέχρι του να δίνει κανείς τη ζωή του. Απέναντι στον πόνο των διπλανών οικογενειών όμως, υπάρχει μια εντυπωσιακή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα αδιαφορία. Αντίστοιχη ομαδοποίηση θα βρει κανείς στις συντεχνίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το κτίριο της «Ρικομέξ» που κατέρρευσε στο σεισμό και 39 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους. Οικογένειες των θυμάτων κατέθεσαν αγωγή με την οποία ζήτησαν αποζημίωση ύψους ενάμισι εκατομμυρίου ευρώ η κάθε μία. Τότε, οι υπόλοιποι εργαζόμενοι της Ρικομέξ κατέδειξαν μιαν εντυπωσιακή απουσία ταξικής αλληλεγγύης. Τοποθετήθηκαν κυνικά εναντίον των οικογενειών των νεκρών συναδέλφων τους, υποστηρίζοντας ότι, αν η εταιρεία καταβάλει τις αποζημιώσεις, τότε οι ίδιοι κινδυνεύουν να μείνουν άνεργοι αφού η επιχείρηση θα υποχρεωθεί να κηρύξει πτώχευση. Οι οικογένειες των θυμάτων μπορεί να ανήκουν στην εργατική τάξη, αλλά όχι (πια) στην ίδια συντεχνία.

Αντίστοιχη τέτοια ομαδοποίηση συμφερόντων βρίσκει κανείς στον τοπικισμό. Πρόσφατο παράδειγμα ο καυγάς των δικηγόρων Χανίων και Ηρακλείου για την έδρα του Εφετείου. Οι ομαδοποιήσεις παίρνουν διάφορες μορφές, ακόμα και ιδεοληπτικές, όπως μασόνοι, ελληνορθόδοξοι, οπαδοί ποδοσφαιρικής ομάδας, κλπ.

Τέτοια πραγματικά περιστατικά έχουν επιλεγεί και παρουσιάζονται μέσα στις σελίδες της «αχαρίστου φωνής». Η έρευνά της δεν ανατρέχει σε ιστορικά στοιχεία. Αρκείται σε γεγονότα της δεκαετίας 1997-2006. Τα κείμενα γράφτηκαν όταν τα γεγονότα ήσαν «ζεστά» σε μορφή επιφυλλίδας στην εφημερίδα «Αυγή». Θα ήσαν ξεπερασμένα και άχρηστα σήμερα, αν η ελληνική κοινωνία πορευόταν προς τα μπροστά, αν δηλαδή είχε ξεπεράσει ορισμένα επαρχιώτικα κομπλεξικά ανακλαστικά της. Αλίμονο, η κοινωνία μας παραμένει απελπιστικά στάσιμη, μέσα στο τέλμα της. Και δυστυχώς τα κείμενα διατηρούν την αξία τους, σαν να γράφονται σήμερα.

Πιστεύω ότι όσο συνεχίζουμε να προσέχουμε μόνο τα στερεότυπα των λαϊκιστών πολιτικών που θέλουν ν’ ακούγονται ευχάριστα στ’ αυτί μας, τόσο θα βαλτώνουμε στην καθυστέρηση και στην αμάθεια, ψελλίζοντας τα λόγια του Διονύση Σαββόπουλου: «Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει, καλύτερα να μη μας πει κανένα». Μόνος τρόπος για να ξεφύγουμε από τον επαρχιωτισμό μας, για να ανασκουμπωθούμε και να κάνουμε το άλμα που οι Ευρωπαίοι εταίροι μας έκαναν πριν κάποιους αιώνες, είναι να ακούμε αχάριστες φωνές προς κάθε κατεύθυνση. Αυτό μπορεί ο αναγνώστης να το θεωρήσει και ως πολιτική πρόταση.