Άρθρο του Διονύση Γουσέτη *

Δευτέρα πρωί οι τηλεοράσεις αγρίεψαν: «Νέα πρόκληση των Σκοπιανών. Θέτουν θέμα Θεσσαλονίκης». Χωρίς να μεταδώσουν τι ακριβώς είπαν -συνηθισμένη πρακτική των ΜΜΕ- μεταδίδουν τις ελληνικές αντιδράσεις: η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη έκανε λόγο για «παρωχημένο και ανιστόρητο αλυτρωτισμό». Ο άγιος Θεσσαλονίκης Άνθιμος, ως άλλος Λεωνίδας, βρυχήθηκε περήφανα: «μολών λαβέ». Ο βουλευτής A’ Θεσσαλονίκης του ΠAΣOK κ. Mαγκριώτης δήλωσε αιχμηρά ότι «ο κ. Γκρουέφσκι μπροστά στις εκλογές που έρχονται για τη χώρα του χρειάζεται τη δικιά του ‘δεξιά του Kυρίου’». Ο δε πρόεδρος του ΛAOΣ κ. Kαρατζαφέρης σημείωσε ότι «όσο η εξωτερική μας πολιτική παραμένει μαλθακή τόσο θα πολλαπλασιάζονται η αυθάδεια των Σκοπιανών και η αλαζονεία των Tούρκων. Oι φοβικές και ενίοτε ενδοτικές διαπραγματεύσεις και οι συνθηκολογήσεις δεν γράφουν ιστορία». Ομολογώ ότι θορυβήθηκα.

Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ήσαν εξίσου οργισμένα. Σε μια από αυτές διαβάζω επιτέλους τα καθέκαστα της νέας πρόκλησης. Ήταν κάτι δηλώσεις, όχι της πολιτικής ηγεσίας, αλλά του προκαθημένου της μακεδονικής εκκλησίας, η οποία χαρακτηριζόταν «σχισματική», για λόγους ακατανόητους. Ο προκαθήμενος έκανε λόγο για «περιοχή όπου τότε όλοι μιλούσαν όπως εσύ [άγιε Κύριλλε] και όπως εμείς. Σήμερα απαγορεύεται όχι μόνο να ομιλείται αυτή η [μακεδονική] γλώσσα, αλλά και να υπάρχει. Δυστυχώς, εκεί [στην Ελλάδα] διώκεται και εκτοπίζεται οτιδήποτε είναι μακεδονικό, ενώ αμφισβητείται και το όνομα της χώρας και το όνομα της Εκκλησίας και η ίδια η αλήθεια».

Αν αυτή λοιπόν ήταν όλη όλη η πρόκληση, ας μη φοβόμαστε ότι χάσαμε τα σκήπτρα των προκλήσεων. Οι δηλώσεις του προκαθήμενου ωχριούν σε σκληρότητα μπροστά στην εγκύκλιο του μακαριστού προκαθήμενου της δικής μας εκκλησίας, που τον 1992 καλούσε τους πιστούς στα «πατριωτικά συλλαλητήρια» κατά του «κρατιδίου των Σκοπίων»! Και υπολείπονται σημαντικά της πατριωτικής επιστολής του ιδίου μακαριστού προς τους αρχηγούς όλων των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους αρχηγούς των χριστιανικών εκκλησιών για τα «εθνικά μας δίκαια».

Ας δούμε και το περιεχόμενο της επίδικης δήλωσης. Ίσως η φράση «όλοι τότε μιλούσαν μακεδονικά» είναι υπερβολική. Ωστόσο, ποιος διαφωνεί ότι αυτό ισχύει για μια μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων πριν το 1912; Ποιος διαφωνεί ότι στην ίδια τη Θεσσαλονίκη οι ελληνόφωνοι δεν ξεπερνούσαν το ένα τρίτο των κατοίκων;

Επίσης, ίσως να μην ισχύει εντελώς ότι «σήμερα απαγορεύεται όχι μόνο να ομιλείται αυτή η γλώσσα, αλλά και να υπάρχει». Ωστόσο, ούτε αυτό απέχει πολύ απ’ την αλήθεια. Τέτοια επίσημη κρατική απαγόρευση υπήρχε στη χώρα μας για δεκαετίες. Συνοδεύτηκε από κάψιμο βιβλίων, από επιθέσεις εναντίον δασκάλων, από ελληνοποιήσεις τοπωνυμίων και ονομάτων πολιτών.

Στα μετεμφυλικά χρόνια οι σλαβόφωνοι κάτοικοι αναγκάζονταν να δίνουν μαζικά, με αγιασμό και παρουσία των αρχών, τον όρκο: «Ορκιζόμεθα ενώπιον Θεού και ανθρώπων ότι θα παύσωμεν να ομιλώμεν το σλαβικόν γλωσσικόν ιδίωμα».

Στα χρόνια της απριλιανής χούντας, ο άγιος Φλώρινας Αυγουστίνος Καντιώτης γκρέμισε όλες σχεδόν τις παλιές εκκλησίες ενώ σε άλλες κατέστρεψε αγιογραφίες ανυπολόγιστης αξίας, μόνο και μόνο επειδή είχαν σλαβικές ονομασίες ή σλαβική γραφή.

Μετά τη μεταπολίτευση επιτράπηκε η επιστροφή των πολιτικών προσφύγων του εμφυλίου, όχι όμως και όσων ήσαν Μακεδόνες. Όσοι παρ’ όλα αυτά ξέμειναν, δεν αναγνωρίζονται ως μειονότητα, προς διεθνή διασυρμό της χώρας. Tο 1995, όχλος με μπροστάρη το δήμαρχο τραγουδώντας τη «Μακεδονία ξακουστή», πυρπολούσε τα γραφεία του μειονοτικού κόμματος «Ουράνιο Τόξο» στη Φλώρινα, διότι τόλμησε να βάλει ταμπέλα και στη δική του γλώσσα. Η δε Εισαγγελία Φλώρινας άσκησε δίωξη, όχι κατά του όχλου, αλλά κατά του «Ουράνιου Τόξου» για «πρόκληση πολιτών σε αμοιβαία διχόνοια», με το πρωτοφανές επιχείρημα ότι «η χρήση της μακεδονικής γλώσσας προκαλεί διχόνοια».

Το κόμμα της κας Μπακογιάννη έβγαλε και ψήφισμα: «Η ΝΟΔΕ Φλώρινας της Ν.Δ. καταγγέλλει τα μίσθαρνα όργανα των Σκοπίων, που εκτελώντας εντολές των εργοδοτών τους, προέβησαν σε θρασύτατες και ανθελληνικές ενέργειες, αναρτώντας την πινακίδα του ‘Ουράνιου Τόξου’ με την απαράδεκτη σκοπιανή γραφή».

Από κοντά και οι παπάδες. «Η Γενική Σύναξις Ιερέων Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας» διαμαρτύρεται διότι «ομάς εξ αυτών [των φιλοσκοπιανών] ανήρτησε επιγραφήν με γράμματα του σλαβικού αλφαβήτου».

Γι’ αυτά τα μεσαιωνικά αίσχη καταδικάστηκε η χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά φαίνεται ότι μυαλό δε βάζουμε. Η κα Μπακογιάννη, ιδιαίτερα, έχει επιδείξει σύνεση και μετριοπάθεια στα λεγόμενα «εθνικά θέματα» και γι’ αυτό έχει γίνει στόχος των Ελληναράδων. Δε ξέρει ότι στο σπίτι του κρεμασμένου δε μιλάνε για σκοινί και για προκλήσεις και αλυτρωτισμούς; Με ψέματα δεν πετυχαίνεται η σταθερότητα που επιδιώκει.

—

* αναδημοσιεύεται με άδεια του συγγραφέα