Στις 22.06.07 κατεβήκαμε με τη Breeda στη Μαρίνα του Φλοίσβου για να δούμε από κοντά, και για πρώτη φορά, το Α/Τ Βέλος. Ο ναύτης-ταμίας μπροστά στο Θωρηκτό Αβέρωφ όλο λύπη μου είπε πως η είσοδος στο Θωρηκτό είναι κλειστή, λόγω συντήρησης, ως τις 24.06. «Ξέρετε, εμείς ήρθαμε για το Βέλος» του είπα.

Το Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης φιλοξενεί σήμερα τέσσερα ιστορικά σκάφη: το Θωρηκτό Αβέρωφ, το παλιό καλωδιακό πλοίο του ΟΤΕ «Θαλής ο Μιλήσιος», το Αντιτορπιλικό Βέλος (που έχει μετατραπεί σε Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα), και την Τριήρη Ολυμπιάς. Στο Μουσείο φτάνει κανείς εύκολα και άνετα με το τράμ (κατεύθυνση ΣΕΦ, στάση Τροκαντερό).

Το καράβι συντηρείται καλά. Τη μέρα της επίσκεψής μας ήταν στο πίσω κατάστρωμα καμιά 10ριά ναύτες που έκαναν ουσιαστική δουλειά (ηλεκτροσυγκολλήσεις, βαψίματα, κ.ά.) Η πρόσβαση είναι ελεύθερη σχεδόν σε όλους τους χώρους και δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στη φωτογράφηση. Κατέβηκα στ’ αμπάρια του πλοίου και ανέβηκα στη γέφυρα. Μπήκα στο δωματιάκι του κυβερνήτη, πίσω από τη γέφυρα: ένα καμαράκι 3Χ1.5 τετραγωνικά μέτρα, με ένα μπάνιο δίπλα του 1Χ1. Στο καμαράκι του κυβερνήτη υπάρχει ακόμη το γραφείο και πάνω από αυτό η κουκέτα.

Το Βέλος έγινε φέτος 65 ετών. Σύμφωνα με τη wikipedia καθελκύστηκε από τα Ναυπηγεία της Βοστώνης, στις 3 Ιουνίου 1942, για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. Το πλοίο ονομάστηκε αρχικά Charette στη μνήμη του απόμαχου αξιωματικού του Ισπανοαμερικανικού πολέμου του 1898. Στην τελετή καθέλκυσης ήταν παρούσα η χήρα του υποπλοιάρχου George Charette η οποία και βάφτισε το νεότευκτο σκάφος. Το USS Charette μπήκε στην ενεργό υπηρεσία το 1934 υπό τη διοίκηση του Αντιπλοίαρχου E. S. Karpe.

Ανήκει στην κλάση Fletcher, έχει εκτόπισμα 2.100 τόνων (3.050 με πλήρες φορτίο), μήκος 115 μέτρα, πλάτος 12 μέτρα, και βύθισμα 5,5-6,5 μέτρα αναλόγως του φορτίου του. Έδρασε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κυρίως στον Ειρηνικό Ωκεανό. Μετά το τέλος του πολέμου, το πλοίο τέθηκε σε μάχιμη εφεδρεία τον Μάρτιο του 1946 και σε εφεδρεία τον Ιανουάριο του 1947.

Στις 16 Ιουλίου 1959 παραχωρήθηκε στην Ελλάδα όπου έφτασε τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Μετονομάστηκε σε Α/Τ Βέλος (D-16). Αποσύρθηκε από την ενεργό δράση στις 26 Φεβρουαρίου 1991. Μετασκευάστηκε σε μουσείο στα Ναυπηγεία της Σαλαμίνας το 2000, κι από το 2002 είναι πλαγιοδετημένο στη Μαρίνα του Φλοίσβου και ανοιχτό στο κοινό.

Ο μουσειακός χώρος του Α/Τ Βέλος, σηκώνει οργάνωση. Το αρχειακό υλικό εκτίθεται κάπως πρόχειρα. Χρειάζεται μια ομάδα εθελοντών με μεράκι, να αναλάβει την αναδιοργάνωση του μουσειακού χώρου. Ίσως σε συνεργασία με φοιτητές από κάποια σχετική σχολή. Απαραίτητος είναι επίσης κι ένας χάρτης του σκάφους ο οποίος να συμπληρώνει το προσεγμένο φυλλάδιο που προσφέρεται στους επισκέπτες. Ωραία θα ήταν αν υπήρχε και οπτικοακουστικό υλικό από τα αρχεία της RAI, του BBC, κ.ά.

Το υλικό στον μουσειακό χώρο προβάλλει περισσότερο τις εμφανίσεις υπουργών και άλλων πολιτικών σε επετείους και γιορτές, παρά την ιστορία του καραβιού. Είδα πιο πολλές φωτογραφίες του Τσοχατζόπουλου και του Μεϊμαράκη, παρά του Ν. Παππά και του ιστορικού πληρώματος του καραβιού.

Στον μουσειακό χώρο, σ’ ένα ξύλινο κουτί με γυάλινο κάλυμα είναι τυλιγμένη μια παλιά σημαία. Ίσως είναι η σημαία από το 1973, την οποία επέστρεψε φέτος ο Ημίαιμος; (μην περιμένετε αναφορά στους πρωταγωνιστές των γεγονότων: η ειδησεογραφική κάλυψη περιορίστηκε στους πολιτικούς που παραβρέθηκαν στην τελετή αντιγράφοντας αυτολεξεί το δελτίο τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα ο κ. Μεϊμαράκης).

Η επίσκεψη στο Α/Τ Βέλος ήταν μια εξαιρετική εμπειρία. Παρά την αφόρητη ζέστη που έκανε εκείνη τη μέρα, η αύρα πάνω στη γέφυρα ήταν απολαυστική. Αναζητούσα τα σημεία που βρίσκει κανείς στη διήγηση του Ημίαιμου, για τα γεγονότα του 1973 και τα έβρισκα εύκολα. Λόγω έλλειψης αξιοπρεπούς flash και τριπόδου δεν μπόρεσα να φωτογραφίσω καλά το εσωτερικό.

Βρέθηκα να αναρρωτιέμαι, πάνω στη γέφυρα, τί πέρασε από το μυαλό αυτών των ανθρώπων όταν αποφάσισαν να κάνουν την «αποκοτιά». Ο καθένας μας κάνει αποκοτιές στη ζωή του. Παίρνει δηλαδη αποφάσεις μέσα σε μια στιγμή που αλλάζουν την πορεία του βίου του. Η δική μου αποκοτιά ήταν, το 1990, να φύγω από την Ελλάδα. Πώς πήρα την απόφαση τότε, δίχως να ζυγίσω τις συνέπειές της; Πώς οι αξιωματικοί του Ν. Παππά, μερικοί από τους οποίους τότε ήταν νεότατοι, πήραν την απόφαση να ακολουθήσουν τον κυβερνήτη τους; Πόσο αυθόρμητες είναι τελικά οι μεγάλες αποφάσεις που παίρνουμε στη ζωή μας; Αυτές που συχνά σημαδεύουν την ατομική ιστορία μας και σπανιότερα την ιστορία ενός ολόκληρου τόπου;