Η κυβερνητική μετάβαση στην μεταπολιτευτική Ελλάδα γίνεται με συνοπτικές διαδικασίες αμέσως μετά τις εκλογές. Η στιγμιαία αυτή μετάβαση ίσως οφείλεται σε ιστορικά παρωχημένους λόγους, ίσως όμως να οφείλεται και στην παραδοσιακή προχειρότητα της πολιτικής ζωής. Όπως και να ‘χει όμως, πιστεύω πως είναι καιρός να συζητήσουμε την διαδικασία παράδοσης-παραλαβής εκτελεστικής εξουσίας στην Ελλάδα σήμερα.
Η πρόσφατη περιπέτεια της κυβέρνησης Παπανδρέου, για την πλήρωση 88 θέσεων ειδικών και γενικών γραμματέων, μέσα από διάφανες, υποτίθεται, διαδικτυακές διαδικασίες είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Αν η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση είχε μπροστά της ένα χρονικό διάστημα 30-60 ημερών, προκειμένου να προετοιμαστεί και να στελεχωθεί, πολλά από τα προβλήματα που βλέπουμε σήμερα θα είχαν αποφευχθεί.
Το σύστημα της κυβερνητικής μετάβασης λειτουργεί στις ΗΠΑ υποδειγματικά και αποτελεσματικά εδώ και δεκαετίες. Εκλογές για την ανάδειξη των ύπατων αξιωματούχων της εκτελεστικής εξουσίας γίνονται κάθε 4 χρόνια — δεν υπάρχει η κακοφωνία των πρόωρων εκλογών. Οι εκλογές γίνονται το Νοέμβριο κι ο νέος πρόεδρος ορκίζεται τον Ιανουάριο. Στο διάστημα των 2 μηνών που μεσολαβεί, το επιτελείο του νέου προέδρου αναλαμβάνει την αναζήτηση και διορισμό των κυβερνητικών στελεχών. Έτσι φτάνουμε στον Ιανουάριο με το νέο πρόεδρο να έχει πλαισιωθεί από τα υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησής του.
Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος για τον οποίο δεν επιθυμούμε αυτό τον βαθμό οργάνωσης και λειτουργίας στο πολίτευμά μας; Πιστεύω πως το πολίτευμα έχει ωριμάσει πλέον και μπορούμε να δεχτούμε την απερχόμενη κυβέρνηση σε μεταβατικό ρόλο για 4-8 βδομάδες, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στην επερχόμενη κυβέρνηση να προετοιμαστεί καλύτερα για το έργο της.
Ένα από τα προβλήματα του αμερικανικού συστήματος είναι πως για το διάστημα 2-3 μηνών που μεσολαβούν μεταξύ των εκλογών και της ορκομωσίας του νέου προέδρου, είναι πιθανόν να δημιουργηθεί κενό εξουσίας. Οφείλουμε να μετρήσουμε το κόστος που πληρώνουμε από τη σημερινή ανοργανωσιά στην Ελλάδα και να το συγκρίνουμε με το κόστος ενός υποθετικού κενού εξουσίας. Το κενό εξουσίας μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσα από μια καλύτερα οργανωμένη διοίκηση.
Θα άξιζε να συζητούσαμε τις πιθανότητες μιας καλύτερα οργανωμένης μετάβασης, στο πλαίσιο της αναθεώρησης του εκλογικού νόμου.
Λεωνίδα, έχεις δίκιο, μία περίοδος μετάβασης (ας είναι και πιο σύντομη, π.χ. 30 μέρες) θα μπορούσε να βοηθήσει.
Προϋπόθεση για να γίνει κάτι τέτοιο νομίζω ότι είναι να μπει μία βασική τάξη στην Δημόσια Διοίκηση (στο κυβερνητικό επίπεδο) και αρκετές δικλείδες διαφάνειας. Με την σημερινή κατάσταση που ο Υπουργός μπορεί πρακτικά να κάνει ό,τι θέλει (από το να διαθέσει κονδύλια, μέχρι να καταστρέψει έγγραφα -δυστυχώς έτσι είναι…), χωρίς κανένα έλεγχο, η "ξαφνική" μετάβαση είναι δυστυχώς μονόδρομος.
Λεωνίδα, έχεις δίκιο, μία περίοδος μετάβασης (ας είναι και πιο σύντομη, π.χ. 30 μέρες) θα μπορούσε να βοηθήσει.
Προϋπόθεση για να γίνει κάτι τέτοιο νομίζω ότι είναι να μπει μία βασική τάξη στην Δημόσια Διοίκηση (στο κυβερνητικό επίπεδο) και αρκετές δικλείδες διαφάνειας. Με την σημερινή κατάσταση που ο Υπουργός μπορεί πρακτικά να κάνει ό,τι θέλει (από το να διαθέσει κονδύλια, μέχρι να καταστρέψει έγγραφα -δυστυχώς έτσι είναι…), χωρίς κανένα έλεγχο, η "ξαφνική" μετάβαση είναι δυστυχώς μονόδρομος.
Να προσθέσω και κάτι που δυστυχώς δεν μπορώ να στηρίξω με ονόματα.
Οι ιστορίες που άκουσα από ανθρώπους που πήγαν σε υπουργεία στις 7/11 είναι από απογοητευτικές ως εξοργιστικές. Μου είπαν με παράπονο, ότι "το 2004, με όλα μας τα στραβά, παραδώσαμε ένα κράτος που λειτουργούσε, παραδώσαμε φακέλους, κάναμε ενημέρωση στους υπουργούς. Αυτοί εξαφανίστηκαν και σε πολλά υπουργεία δεν υπάρχει τίποτα".
Στην ερώτησή μου, γιατί δεν το προβάλουν αυτό και δέχονται να κατηγορούνται για πράγματα που δεν είναι δικό τους το φταίξιμο, η απάντηση ήταν ότι υπάρχει ενθουσιασμός και όρεξη, ας μην αναδείξουμε την μιζέρια -σεβαστό μεν, αλλά δεν ξέρω αν συμφωνώ απόλυτα για την επιλογή.
Προφανώς, παρόμοιες μαρτυρίες ελέγχονται ως υποκειμενικές και τις μεταφέρω ως τέτοιες. Και μπορεί να συντρέχουν και άλλοι λόγοι, π.χ. οι Ολυμπιακοί του 2004, σχέδιο Ανάν κ.λ. που πίεζαν για να υπάρχει μία συνέχεια -δεν θέλω να δώσω απαραίτητα πολιτική χροιά στο θέμα.
Θέλω να πω, ότι ακόμη και με το σημερινό σύστημα, θα μπορούσε η μετάβαση να γίνεται πιο ομαλά. Πάντως το θέμα που θίγεις, είναι σημαντικότατο.
Να προσθέσω και κάτι που δυστυχώς δεν μπορώ να στηρίξω με ονόματα.
Οι ιστορίες που άκουσα από ανθρώπους που πήγαν σε υπουργεία στις 7/11 είναι από απογοητευτικές ως εξοργιστικές. Μου είπαν με παράπονο, ότι "το 2004, με όλα μας τα στραβά, παραδώσαμε ένα κράτος που λειτουργούσε, παραδώσαμε φακέλους, κάναμε ενημέρωση στους υπουργούς. Αυτοί εξαφανίστηκαν και σε πολλά υπουργεία δεν υπάρχει τίποτα".
Στην ερώτησή μου, γιατί δεν το προβάλουν αυτό και δέχονται να κατηγορούνται για πράγματα που δεν είναι δικό τους το φταίξιμο, η απάντηση ήταν ότι υπάρχει ενθουσιασμός και όρεξη, ας μην αναδείξουμε την μιζέρια -σεβαστό μεν, αλλά δεν ξέρω αν συμφωνώ απόλυτα για την επιλογή.
Προφανώς, παρόμοιες μαρτυρίες ελέγχονται ως υποκειμενικές και τις μεταφέρω ως τέτοιες. Και μπορεί να συντρέχουν και άλλοι λόγοι, π.χ. οι Ολυμπιακοί του 2004, σχέδιο Ανάν κ.λ. που πίεζαν για να υπάρχει μία συνέχεια -δεν θέλω να δώσω απαραίτητα πολιτική χροιά στο θέμα.
Θέλω να πω, ότι ακόμη και με το σημερινό σύστημα, θα μπορούσε η μετάβαση να γίνεται πιο ομαλά. Πάντως το θέμα που θίγεις, είναι σημαντικότατο.
Παναγιώτη δυστυχώς παρόμοιες ιστορίες άκουσα κι εγώ και μάλιστα από αποχωρούντες με συνείδηση οι οποίοι δεν είδαν με καλό μάτι τα καμώματα μερικών συναδέλφων τους.
Προϋπόθεση για την ομαλή μετάβαση είναι αυτό που λες κι εσύ: τάξη και δικλείδες. Αν η νέα κυβέρνηση είχε μπροστά της έστω και 30 μέρες για τη μετάβαση, ούτε απογυμνωμένα γραφεία θα βλέπαμε ούτε ιστορίες για κινητά-βερεσέδια θα ακούγαμε. Για να οργανωθούν όμως αυτά τα πράγματα χρειάζεται ένας εκτελεστικός project manager που θα καθορίσει τις διαδικασίες, τα χρονοδιαγράμματα, και θα παρακολουθεί την πλήρωση των βημάτων σε κάθε στάδιο.
Η εναλλαγή στην εξουσία είναι βασικό χαρακτηριστικό του πολιτεύματος και δεν πρέπει να γίνεται με όρους καφενείου. Μένει να δούμε αν η νέα κυβέρνηση θα προάγει τη λειτουργία της διοίκησης σε ένα πιο ώριμο επίπεδο που θα φανερώνει την ποιότητα του πολιτευμάτος για το οποίο όλοι ξέρουμε να μιλούμε αλλά λίγοι, όπως φαίνεται, νοιώθουν πώς να το κάνουν πράξη.
Παναγιώτη δυστυχώς παρόμοιες ιστορίες άκουσα κι εγώ και μάλιστα από αποχωρούντες με συνείδηση οι οποίοι δεν είδαν με καλό μάτι τα καμώματα μερικών συναδέλφων τους.
Προϋπόθεση για την ομαλή μετάβαση είναι αυτό που λες κι εσύ: τάξη και δικλείδες. Αν η νέα κυβέρνηση είχε μπροστά της έστω και 30 μέρες για τη μετάβαση, ούτε απογυμνωμένα γραφεία θα βλέπαμε ούτε ιστορίες για κινητά-βερεσέδια θα ακούγαμε. Για να οργανωθούν όμως αυτά τα πράγματα χρειάζεται ένας εκτελεστικός project manager που θα καθορίσει τις διαδικασίες, τα χρονοδιαγράμματα, και θα παρακολουθεί την πλήρωση των βημάτων σε κάθε στάδιο.
Η εναλλαγή στην εξουσία είναι βασικό χαρακτηριστικό του πολιτεύματος και δεν πρέπει να γίνεται με όρους καφενείου. Μένει να δούμε αν η νέα κυβέρνηση θα προάγει τη λειτουργία της διοίκησης σε ένα πιο ώριμο επίπεδο που θα φανερώνει την ποιότητα του πολιτευμάτος για το οποίο όλοι ξέρουμε να μιλούμε αλλά λίγοι, όπως φαίνεται, νοιώθουν πώς να το κάνουν πράξη.
Εγώ έχω μια καλύτερη ιδέα. Η επόμενη βουλή να είναι αναθεωρητική και να αλλάξει όλο το σύνταγμα της χώρας. Το Σύνταγμα των ΗΠΑ είναι ήδη μεταφρασμένο στα Ελληνικά. Να το υιοθετήσουμε ως έχει. Και να τελειώνουμε με τις ανοησίες τις σημερινές.
Μέχρι και η Ιταλία έχει αρχίσει να αντιγράφει το Αμερικανικό πολίτευμα (δείτε προκριματικές εκλογές την περασμένη εβδομάδα για την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος). Δεν το αντιγράφουμε από τώρα για να τελειώνουμε, αφού, όπως φαίνεται, προς τα εκεί βαδίζουμε;
Εγώ έχω μια καλύτερη ιδέα. Η επόμενη βουλή να είναι αναθεωρητική και να αλλάξει όλο το σύνταγμα της χώρας. Το Σύνταγμα των ΗΠΑ είναι ήδη μεταφρασμένο στα Ελληνικά. Να το υιοθετήσουμε ως έχει. Και να τελειώνουμε με τις ανοησίες τις σημερινές.
Μέχρι και η Ιταλία έχει αρχίσει να αντιγράφει το Αμερικανικό πολίτευμα (δείτε προκριματικές εκλογές την περασμένη εβδομάδα για την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος). Δεν το αντιγράφουμε από τώρα για να τελειώνουμε, αφού, όπως φαίνεται, προς τα εκεί βαδίζουμε;