Εδώ και μήνες πλέον έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τη συνταγματική αναθεώρηση η οποία θα επιτρέψει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που έχει καθυστερήσει, που όλοι την περιμένουμε, και που δεν πρέπει να μας βρει απροετοίμαστους.
Η Ελλάδα δεν έχει σταθερή εθνική στρατηγική και πολιτική σε θέματα έρευνας και πανεπιστημιακής παιδείας. Το αποτέλεσμα σήμερα είναι μια πανσπερμία πανεπιστημιακών σχολών σχεδόν σε κάθε πόλη και νομό της χώρας. Και σα να μην φτάνει αυτό, ακόμη και σήμερα το Υπουργείο Παιδείες εξακολουθεί να ιδρύει σχολές και τμήματα, ξεκάρφωτα, δίχως αυτά να εντάσσονται σ ένα ευρύτερο πρόγραμμα βελτίωσης της ανώτατης παιδείας στην Ελλάδα. Οι φτωχές επιδόσεις της Ελλάδας σε διάφορες κατατάξεις που συγκρίνουν την ποιότητα των πανεπιστημίων και την επιχορήγηση της έρευνας απλώς ποσοτικοποιούν με μελανά χρώματα μια κατάσταση που όλοι καταλαβαίνουμε πως έχει φτάσει στο απροχώρητο.
Με δεδομένη την απουσία εθνικής στρατηγικής και πολιτικής για την παιδεία και την έρευνα, έρχεται σήμερα ο συνταγματικός νομοθέτης και προεξοφλεί την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Φοβάμαι πως η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων μέσα στο κενό αυτό θα βάλει την ανώτατη παιδεία σε μεγαλύτερες περιπέτειες και θα ζημιώσει ανεπανόρθωτα την προοπτική της χώρας για ουσιαστική ανάπτυξη.
Χρειαζόμαστε πρώτα μια εθνική πολιτική και στρατηγική για την ανώτατη παιδεία και έρευνα στην Ελλάδα. Μέσα απο τη διαδικασία αυτή θα προκύψει ένα θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία πανεπιστημίων, κάθε είδους. Τότε και μόνο τότε θα είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Για να χαραχτεί μια εθνική στρατηγική ανώτατης παιδείας πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στο ερώτημα: τι είδους οικονομική ανάπτυξη οραματιζόμαστε για την Ελλάδα; Ποιός θα είναι ο κύριος μοχλός της οικονομικής ανάπτυξης; Πιστεύω η έρευνα και καινοτομία αποτελούν βασικά συστατικά οικονομικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Είναι απαραίτητο λοιπόν ένα σύστημα ποιοτικής ανώτατης παιδείας γιατί αλλιώς δεν μπορούμε να έχουμε ούτε έρευνα ούτε καινοτομία.
Η επικείμενη αναθεώρηση του άρθρου 16 συμπίπτει χρονικά με συγκυρίες που διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο στο διεθνές προσκήνιο. Η παγκοσμιοποίηση της παιδείας και έρευνας έχει αναδείξει χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία σε σημαντικούς παράγοντες στον χώρο της καινοτομίας. Οι ΗΠΑ, η Γερμανία, Αγγλία, καθώς και άλλες χώρες με ιστορική παράδοση στην ανώτατη παιδεία και έρευνα αναζητούν με ανησυχία νέες στρατηγικές ανάπτυξης προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης.
Μέσα στο κλίμα αυτό δεν μπορούμε να αναθεωρήσουμε το άρθρο 16 δίχως στρατηγική για το μέλλον της παιδείας στην Ελλάδα.
Προτείνω λοιπόν τα εξής βήματα θεωρώντας δεδομένο πως το άρθρο 16 θα αναθεωρηθεί ανοίγοντας τον δρομο για ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα.
- Να ξεκινήσει αμέσως Δημόσιος Διάλογος για την Παιδεία και Έρευνα στην Ελλάδα. Επειδή θεωρώ πως το Υπουργείο Παιδείας είναι το πλέον ακατάλληλο όργανο να στηρίξει την διεξαγωγή του διαλόγου, προτείνω τη σύσταση μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης με αντικείμενο την Παιδεία, Έρευνα, Καινοτομία, και Κινητικότητα των Ιδεών. Στόχος του διαλόγου θα είναι η σύγκλιση σε μια Εθνική Στρατηγική και Πολιτική για την Παιδεία και την Έρευνα μέχρι το τέλος του 2008.
- Στην επικείμενη αναθεώρηση του άρθρου 16 να υπάρξει αυστηρή μεταβατική διάταξη που να απαγορεύει την ίδρυση και σύσταση νέων πανεπιστημίων, δημοσίων και ιδιωτικών, πριν το 2010. Στην ίδια μεταβατική διάταξη να υπάρχει απαγόρευση ίδρυσης και σύστασης νέων τμημάτων στα δημόσια πανεπιστήμια ως το 2010. Στο αναθεωρημένο άρθρο να υπάρχει σαφής αναφορά στην ανάγκη και τον ρόλο για Εθνική Στρατηγική και Πολιτική Παιδείας ευθύνη για την χάραξη της οποίας να έχει μια ανεξάρτητη Αρχή.
- Ως το τέλος του 2009 το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών να υιοθετήσει την Εθνική Στρατηγική και Πολιτική για την Έρευνα και Παιδεία όπως αυτή θα προκύψει από τον δημόσιο διάλογο και θα διαμορφωθεί μέσα από τις πολιτικές διαδικασίες.
Το πρόβλημα της παιδείας και της έρευνας στην Ελλάδα δεν είναι η παρουσία ή η απουσία των ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά η έλλειψη εθνικής στρατηγικής και πολιτικής. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αν πληρούν βασικές προδιαγραφές θα συντελέσουν στην βελτίωση της παιδείας στην Ελλάδα.
Τα πανεπιστήμια, ιδιωτικά και δημόσια, πρέπει να τηρούν βασικές προδιαγραφές προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα των σπουδών και η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Οι βασικές προδιαγραφές λειτουργίας των πανεπιστημίων θα πρέπει να καθορίζονται μέσα από ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο θα προκύψει από τον δημόσιο διάλογο. Να συμφωνήσουμε δηλαδή ποιές απλές και βασικές προδιαγραφές θα πληρούν τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα.
Στην πορεία είναι πιθανό να διαπιστώσουμε πως κάποια δημόσια πανεπιστήμια δεν λειτουργούν ικανοποιητικά, με βάση τις προδιαγραφές που θα καθορίζει το θεσμικό πλαίσιο. Θα πρέπει λοιπόν από την αρχή να είμαστε έτοιμοι για θυσίες αν χρειαστεί. Δηλαδή να δεχτούμε την πιθανότητα πως κάποια τμήματα και σχολές θα κλείσουν. Δυστυχώς όταν η πολιτεία ιδρύει σχολές και τμήματα σε κάθε πόλη και χωριό, απερίσκεπτα, ξεκάρφωτα, για ψηφοθηρικούς λόγους, το αποτέλεσμα είναι πως κάποια στιγμή θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ευθύνες. Προκειμένου όμως να μην καταστραφούν οι σταδιοδρομίες και σπουδές των ανθρώπων που θα στελεχώνουν και θα φοιτούν στις σχολές αυτές, το θεσμικό πλαίσιο θα πρέπει να περιέχει σαφείς προβλέψεις για την απορρόφησή τους σε άλλα ιδρύματα.
Η χάραξη και εκτέλεση εθνικής στρατηγικής για την παιδεία και την έρευνα στην Ελλάδα είναι άμεση εθνική προτεραιότητα. Το ζήτημα είναι εξαιρετικά σύνθετο και κρίσιμο. Γι αυτό είναι απαραίτητο να ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος. Θα ήταν προτιμότερο αν τον διάλογο συντόνιζε μια ΜΚΟ παρά το Υπουργείο Παιδείας. Κλείνοντας την τοποθέτησή μου λοιπόν επαναλαμβάνω την πρόταση και πρόσκληση για την ίδρυση μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης για την Έρευνα την Παιδεία την Καινοτομία και την Κινητικότητα των Ιδεών.
Το τρένο της παγκοσμιοποίησης έρχεται με μεγάλη ταχύτητα. Σε αντίθεση με τρένα που χάσαμε στο παρελθόν, αυτή τη φορά είμαστε αραγμένοι πάνω στις ράγες και θα χάσουμε περισσότερα πράγματα μαζί με το τελευταίο τρένο.
Σωτήρη Γεωργανά, Κώστα Δανιηλίδη, Θέμη Λαζαρίζη, Γιώργο Παππά, Χάρη Πεϊτσίνη: ευχαριστώ για τις ευκαιρίες που μου δώσατε να συζητήσω μαζί σας κατ’ ιδίαν και μέσω του διαδικτύου, για τα θέματα που μας προβληματίζουν.
Δημοσιεύτηκε στον ιστοτόπο anatheorisi, στις 6 Απριλίου 2006
Έψαχνα να βρω στο Google κάποια στοιχεία για την Παιδεία και τις προοπτικές που έχει η Δράμα να επενδύσει στην Παδεία για την ανάπτυξή της και βρήκα τη σελίδα αυτή.
Έμεινα πραγματικά έκπληκτος που κάποιος Δραμινός που-δυστυχώς για τη Δράμα λέω εγώ-αγγίζει τόσα θέματα με προσοχή και πάνω από όλα με επιχειρήματα.
Μπορεί σε ορισμένα θέματα να μη συμφωνούμε, αλλά πραγματικά χαίρομαι που γράφω σε αυτή τη σελίδα.
Απλώς θέλω να ενημερώσω ότι υπάρχει Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας που αποτελείται από Πανεπιστημιακούς και δεν ειναι όργανο του Υπουργείου.
Θα παρακολουθώ τα άρθρα σου και θα προσπαθήσω να απαντάω σε αυτά που μπορώ και κυρίως έχω κάτι να πω.
Για να “γνωριστούμε”,λέγομαι Τσιαμπούσης Αλέξανδρος, είμαι 26 ετών, έχω τελειώσει Αγρονόμος-Τοπογράφος Μηχανικός στο Αριστοτέλειο και ζω και εργάζομαι στη Δράμα.είμαι πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Δράμας και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νεολαίας Δήμου Δράμας και πάνω από όλα θεωρώ ότι είμαι “ενεργός πολίτης”, που μαζί με άλλα παιδιά συζητάμε σοβαρά θέματα της Δράμας και γενικότερα.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Έψαχνα να βρω στο Google κάποια στοιχεία για την Παιδεία και τις προοπτικές που έχει η Δράμα να επενδύσει στην Παδεία για την ανάπτυξή της και βρήκα τη σελίδα αυτή.
Έμεινα πραγματικά έκπληκτος που κάποιος Δραμινός που-δυστυχώς για τη Δράμα λέω εγώ-αγγίζει τόσα θέματα με προσοχή και πάνω από όλα με επιχειρήματα.
Μπορεί σε ορισμένα θέματα να μη συμφωνούμε, αλλά πραγματικά χαίρομαι που γράφω σε αυτή τη σελίδα.
Απλώς θέλω να ενημερώσω ότι υπάρχει Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας που αποτελείται από Πανεπιστημιακούς και δεν ειναι όργανο του Υπουργείου.
Θα παρακολουθώ τα άρθρα σου και θα προσπαθήσω να απαντάω σε αυτά που μπορώ και κυρίως έχω κάτι να πω.
Για να “γνωριστούμε”,λέγομαι Τσιαμπούσης Αλέξανδρος, είμαι 26 ετών, έχω τελειώσει Αγρονόμος-Τοπογράφος Μηχανικός στο Αριστοτέλειο και ζω και εργάζομαι στη Δράμα.είμαι πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Δράμας και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νεολαίας Δήμου Δράμας και πάνω από όλα θεωρώ ότι είμαι “ενεργός πολίτης”, που μαζί με άλλα παιδιά συζητάμε σοβαρά θέματα της Δράμας και γενικότερα.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Το Υπουργείο Παιδείας θεωρεί το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ) ως γνωμοδοτικό όργανο προς τον υπουργό παιδείας (σχετική αναφορά). Συνεπώς θα έλεγα πως το ΕΣΥΠ είναι όργανο του Υπουργείο κι αυτό ενισχύεται από το γεγονός πως τα μέλη του ΕΣΥΠ διορίζονται από τον Υπουργό (Π. Δ. 127/2003, Φ.Ε.Κ. 114 Α’)
Το Υπουργείο Παιδείας θεωρεί το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ) ως γνωμοδοτικό όργανο προς τον υπουργό παιδείας (σχετική αναφορά). Συνεπώς θα έλεγα πως το ΕΣΥΠ είναι όργανο του Υπουργείο κι αυτό ενισχύεται από το γεγονός πως τα μέλη του ΕΣΥΠ διορίζονται από τον Υπουργό (Π. Δ. 127/2003, Φ.Ε.Κ. 114 Α’)
http://www.diablog.gr/?p=121
http://www.diablog.gr/?p=121
lupamai pou to idiwtiko pavepistnmio probalei ws pavakeia sto adie3odo tns paideias. lupamai episns pou oi polites dev empisteuovtai tous kratikous foreis alla perimevouv apo ektaktes epitropes sofwv, upo tn morfn ave3artntwv arxwv, va dwsouv luseis. diafovw upev8umizovtas oti ta idiwtika lukeia stnv a8nva apa3iwsav plnrws ta dnmosia, ka8istwvtas ta se xwrous suswreusns adiaforwv pros ma8nsn vearwv. episns kalo 8a vai va doume kai ta apotelesmata twv ave3artntwv orgavismwv opws to ERS (E8viko Radiotnleoptiko Sumboulio).
n lusn eivai pavta n apln kai kuvikn : au3nsn tns xrnmatodotnsns ki n emplokn arketwv forewv stn diaxeirnsn tous me allnloelevktikes ikavotntes. de mporoume va stnrizomaste stous adiaf8orous sofous pia. kai pros 8eou, n e8vikn oikovomikn politikn de mporei va xtistei apo tn mia mera stnv alln, me amesn efarmogn sta pavepistnmia. de mporouv va basistouv xiliades vewv se mia pi8avws apotuxnmevn epilogn. opoiadnpote allagn tetoiou eidous 8elei e3airetikn prosoxn, gi auto kai de sumfwvw me tnv prosarmogn tns paideias stnv ekastote oikovomikn bleyn tns x-y kubervnsns. allo emba8uvsn se kapoious tomeis, ki allo strofn tns paideias.
lupamai pou to idiwtiko pavepistnmio probalei ws pavakeia sto adie3odo tns paideias. lupamai episns pou oi polites dev empisteuovtai tous kratikous foreis alla perimevouv apo ektaktes epitropes sofwv, upo tn morfn ave3artntwv arxwv, va dwsouv luseis. diafovw upev8umizovtas oti ta idiwtika lukeia stnv a8nva apa3iwsav plnrws ta dnmosia, ka8istwvtas ta se xwrous suswreusns adiaforwv pros ma8nsn vearwv. episns kalo 8a vai va doume kai ta apotelesmata twv ave3artntwv orgavismwv opws to ERS (E8viko Radiotnleoptiko Sumboulio).
n lusn eivai pavta n apln kai kuvikn : au3nsn tns xrnmatodotnsns ki n emplokn arketwv forewv stn diaxeirnsn tous me allnloelevktikes ikavotntes. de mporoume va stnrizomaste stous adiaf8orous sofous pia. kai pros 8eou, n e8vikn oikovomikn politikn de mporei va xtistei apo tn mia mera stnv alln, me amesn efarmogn sta pavepistnmia. de mporouv va basistouv xiliades vewv se mia pi8avws apotuxnmevn epilogn. opoiadnpote allagn tetoiou eidous 8elei e3airetikn prosoxn, gi auto kai de sumfwvw me tnv prosarmogn tns paideias stnv ekastote oikovomikn bleyn tns x-y kubervnsns. allo emba8uvsn se kapoious tomeis, ki allo strofn tns paideias.
Φίλε Λεωνίδα,
συμφωνώ απόλυτα με την ιδέα της εθνικής στρατηγικής. Είναι αυτό που εγώ λέω οι βασικές αρχές του συστήματος. Και συμφωνώ ότι το πρόβλημά μας είναι πρόβλημα στρατηγικής. Είναι ότι προσπαθούμε να λύσουμε επιμέρους ζητήματα χωρίς να έχουμε συμφωνήσει και δεσμευτεί στις βασικές αρχές και κατευθύνσεις της παιδείας (οι οποιες και πρέπει να έχουν έναν ορίζοντα 20-30 χρόνων).
Για παράδειγμα βασικές αρχές είναι: φορείς εκπαίδευσης (ποιοι, πώς λειτουργούν), παρακολούθηση και αξιολόγηση συστήματος, θεματικές κατευθύνσεις, μορφές χρηματοδότησης κ.α.
Ίσως κάποια στιγμή θα πρέπει όλοι εμείς που προβληματιζόμαστε για την κατάσταση στην Ελλάδα να ξεκινήσουμε μια δικτυακή συζήτηση, ενα wiki, όπου θα συζητήσουμε τις γενικές αρχες ή αλλιώς την εθνική στρατηγική, καθώς και τις δικλίδες που θα εγγυηθούν τη σωστή εφαρμογή της στρατηγικής αυτής.
Γνωρίζω το greek university reform αλλά έχω στο μυαλό μου κάτι πιο ανοιχτό στο κοινό και συνεργατικό.
με εκτίμηση,
Κώστας
Φίλε Λεωνίδα,
συμφωνώ απόλυτα με την ιδέα της εθνικής στρατηγικής. Είναι αυτό που εγώ λέω οι βασικές αρχές του συστήματος. Και συμφωνώ ότι το πρόβλημά μας είναι πρόβλημα στρατηγικής. Είναι ότι προσπαθούμε να λύσουμε επιμέρους ζητήματα χωρίς να έχουμε συμφωνήσει και δεσμευτεί στις βασικές αρχές και κατευθύνσεις της παιδείας (οι οποιες και πρέπει να έχουν έναν ορίζοντα 20-30 χρόνων).
Για παράδειγμα βασικές αρχές είναι: φορείς εκπαίδευσης (ποιοι, πώς λειτουργούν), παρακολούθηση και αξιολόγηση συστήματος, θεματικές κατευθύνσεις, μορφές χρηματοδότησης κ.α.
Ίσως κάποια στιγμή θα πρέπει όλοι εμείς που προβληματιζόμαστε για την κατάσταση στην Ελλάδα να ξεκινήσουμε μια δικτυακή συζήτηση, ενα wiki, όπου θα συζητήσουμε τις γενικές αρχες ή αλλιώς την εθνική στρατηγική, καθώς και τις δικλίδες που θα εγγυηθούν τη σωστή εφαρμογή της στρατηγικής αυτής.
Γνωρίζω το greek university reform αλλά έχω στο μυαλό μου κάτι πιο ανοιχτό στο κοινό και συνεργατικό.
με εκτίμηση,
Κώστας