Με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ με την οποία κρίνεται αντισυνταγματικός ο Ν. 3838/10 (νόμος Ραγκούση) για την απονομή Ελληνικής ιθαγένειας, περιγράφω τις βασικές προϋποθέσεις για την πολιτογράφηση στις ΗΠΑ.

• Πολίτες των ΗΠΑ θεωρούνται όσα άτομα έχουν γεννηθεί εντός της επικράτειας.
• Επίσης πολίτες των ΗΠΑ θεωρούνται όσα άτομα έχουν γεννηθεί εκτός επικράτειας, όταν τουλάχιστον ένας γονιός είναι αμερικανός πολίτης· στην περίπτωση αυτή συντρέχουν κάποιες ακόμη προϋποθέσεις όσον αφορά την ηλικία κατά την οποία ο συγκεκριμένος γονέας έφυγε από τις ΗΠΑ.
• Τέλος, δικαιούνται να πολιτογραφηθούν οι μόνιμοι κάτοικοι (κάτοχοι «πράσινης κάρτας») έπειτα από μια πενταετία· σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έπειτα από τριετία.

Η διαδικασία πολιτογράφησης είναι σχετικά απλή και διεκπεραιώνεται σε λίγους μήνες. Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση και παράβολο (το 2012 το ποσό ήταν $680). Περνά απο έλεγχο ποινικού μητρώου που περιλαμβάνει αναζήτηση με βάση τα ατομικά στοιχεία (ονοματεπώνυμο, φύλο, ημερομηνία γέννησης, κτλ) και τα αποτυπώματα. Τέλος καλείται σε προσωπική συνέντευξη κατά την οποία εξετάζεται σε βασικά θέματα πολιτικής αγωγής των ΗΠΑ και γλωσσομάθειας. Για την καλύτερη προετοιμασία των ενδιαφερομένων, η μεταναστευτική υπηρεσία διαθέτει δοκιμαστικές εξετάσεις στο διαδίκτυο.

Η επιτυχής διαδικασία πολιτογράφησης καταλήγει με την ορκομωσία του ενδιαφερομένου σε δημόσια τελετή κατα την οποία λαμβάνει το πιστοποιητικό πολιτογράφησης και επιστολή από τον πρόεδρο των ΗΠΑ με την οποία καλωσορίζει το νέο πολίτη.

Οι εξετάσεις που περνά ο ενδιαφερόμενος κατά τη συνέντευξη είναι σχετικά εύκολες. Κατά τη συνέντευξή μου επέδειξα ικανότητα γραφής και ανάγνωσης, γράφοντας καθ’ υπαγόρευση την πρόταση «The President lives in the White House» και διαβάζοντας την πρόταση «The White House is in Washigton DC».

Οι ερωτήσεις πολιτικής αγωγής ήταν εύκολες μέχρι που η υπάλληλος με ρώτησε πόσους δικαστές έχει το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Οχτώ, απάντησα. Με ρώτησε αν είμαι βέβαιος γι αυτό, ελπίζοντας πως διόρθωνα και θα της έλεγα εννιά. Οχτώ επέμεινα, εξηγώντας πως τoν προηγούμενo μήνα είχε συνταξιοδοτηθεί ο David Souter και συνεπώς μια θέση παρέμενε κενή!

Κούνησε το κεφάλι της συγκαταβατικά, θεώρησε την απάντησή μου ως την έκτη σωστή κατα σειρά και τερμάτισε την εξέταση. (Η εξέταση περιλαμβάνει 10 ερωτήσεις πολιτικής αγωγής και πρέπει να απαντήσει κανείς σωστα στις 6. Με την 6η σωστή απάντηση τελειώνει και η εξέταση).

Επειδή η απόφαση του ΣτΕ θα αποτελέσει αφορμή για συζητήσεις για το μεταναστευτικό κι επειδή θα γίνουν συγκρίσεις με πρακτικές άλλων χωρών, θεώρησα λογικό να περιγράψω παραπάνω τον βασικό μηχανισμό πολιτογράφησης στις ΗΠΑ.

Πιστεύω πως ο νόμος Ραγκούση ήταν μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Είμαι απογοητευμένος από την απόφαση του ΣτΕ. Ελπίζω να διορθωθεί ο νόμος ώστε να δίνεται η ευκαιρία πολιτογράφησης σε άτομα με ικανότητες και προσόντα που είναι απαραίτητα για το μέλλον του τόπου.

Ενημέρωση 26.07.2019: τα σχόλια στο άρθρο αυτό έχουν απενεργοποιηθεί επειδή η συζήτηση έχει κλείσει τον κύκλο της και έχουν καλυφθεί οι περισσότερες ερωτήσεις.

Στο 2ο μέρος είδαμε τις τεχνικές προδιαγραφές για την απόκτηση μεταναστευτικής ιδιότητας.

Αν όλα παν καλά, η εταιρεία που ενδιαφέρεται θα σας κάνει μια προσφορά για θέση εργασίας. Συνήθως η προσφορά γίνεται πρώτα ανεπίσημα και προφορικά ώστε τα ενδιαφερόμενα μέρη να έχουν μια ευκαρία να συζητήσουν λεπτομέρειες και ίσως να διαπραγματευτούν κάποια θέματα.

Διαπραγματεύσιμα θέματα, σε λογικό πλαίσιο, μπορεί να είναι ο μισθός, οι μέρες των διακοπών, ο ακριβής τίτλος της θέσης κτλ.  Για παράδειγμα: ένας μισθός των $73500, μπορεί σχετικά εύκολα να γίνει $75.500 αλλά όχι $80.000. Οι περισσότερες εταιρείες θα προσφέρουν αρχικά 5-10 μέρες διακοπές τον χρόνο και ίσως να μπορέσετα να τις διαπραγματευτείτε σε 12-15 όχι σε 20. Μια θέση research engineer θα μπορούσε να γίνει senior research engineer. Αν η εταιρεία δεν συμμετέχει στο συνταξιοδοτικό πακέτο σας για τους πρώτους 12 μήνες εργασιας μπορείτε να ζητήστε τη μείωση της περιόδου αποχής σε 6 μήνες κι αν έχετε εξαιρετικά προσόντα σε 1-3 μήνες. Πιέστε ευγενικά αλλά όχι υπερβολικά και χωρίς αέρα κεκτημένων. Απο τη στιγμή που αποφάσισαν να σας προσφέρουν τη θέση, πραγματικά θέλουν να σας ελκύσουν και θα διαπραγματευτούν μαζί σας σε λογικό πλαίσιο.

Μετά την προφορική συνεννοήση, θα έρθει η γραπτή προσφορά στην οποία θα αναγράφονται οι λεπτομέρεις. Ίσως σας ζητηθεί να περάσετε εξέταση για χρήση ναρκωτικών ή ποινικού μητρώου και πιστοληπτικης ικανότητας (drug test, background check). Εξετάσεις για χρήση ναρκωτικών μπορεί να σας ζητηθούν σε τυχαία διαστήματα κατά τη διάρκεια της εργασίας σας στην εταιρεία. Τα έξοδα βαρύνουν τον εργοδότη.

Ο μισθός της προσφοράς είναι μικτός. Υπολογίστε τουλάχιστον 35%-40% σε κρατήσεις για φόρους, ασφάλιση, κ.ά. Στις ΗΠΑ οι εργοδότες παρακρατούν φόρο εισοδήματος. Έτσι ένας μισθός $100.000 μεταφράζεται ουσιαστικά σε $5000 περίπου καθαρά μηνιαίως. Φόρο εισοδήματος πληρώνουμε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, στην πολιτειακή κυβέρνηση, και συχνά στη δημοτική αρχή.

Το κόστος ζωής διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, αλλά σε γενικές γραμμές απαιτούνται σε μηνιαία βάση $1000-$2000 για στέγη, $500 για αυτοκίνητο και μετακινήσεις, $300 για ρεύμα, τηλέφωνο, κτλ, και $1000 για διατροφή. Βεβαίως υπάρχουν φθηνότερες και ακριβότερες επιλογές.

Στο ξεκίνημα θα χρειαστείτε κάποια χρήματα για βασικά πράγματα, πχ έπιπλα, ίσως μια προτακαβολή για αυτοκίνητο, εγγύηση για νοίκι, έξοδα πρώτων ημερών, κτλ.Θα πρότεινα να έρθετε με $5000-$7500 και να ανοίξετε αμέσως τραπεζικό λογαριασμό καταθέτοντας τα χρήματα αυτά. Κρατήστε γύρω στα $1500 μετρητά πάνω σας γιατί ίσως χρειαστεί να περιμένετε λίγες μέρες για την κάρτα αναλήψεων. Οι τράπεζες εδώ δεν χορηγούν βιβλιάρια πια.

Στο ξεκίνημα θα πρέπει θα έχετε προετοιμαστεί για το πού θα μείνετε τις πρώτες μέρες, πώς θα μετακινηθείτε, κτλ. Το πιθανότερο είναι πως θα σας βοηθήσει ο εργοδότης σας. Στις περισσότερες μεγάλες πόλεις υπάρχει Ελληνική κοινότητα πρόθυμη να βοηθήσει. Αναζητήστε στο google πληροφορίες για τις τοπικές ελληνορθόδοξες ενορίες και τους ομογενειακούς συλλόγους. Το πιθανότερο είναι πως θα έχετε κάποιον γνωστό που θα έχει κάποιον γνωστό που θα ξέρει κάποιον κάπου. Τα δίκτυα κοινωνικής και επαγγελματικής δικτύωσης (Facebook, LinkedIn) θα σας φανούν επίσης χρήσιμα. Γράψτε ένα postάκι με την ερώτησή σας (στ’ αγγλικά) και θα εκπλαγείτε από την βοήθεια που πρόθυμα θα σας προσφερθεί.

Για να νοικιάσετε διαμέρισμα θα πρέπει να καταβάλετε το 50%-150% του ενοικίου ως εγγύηση, συν το ενοίκιο του πρώτου μήνα. Το ποσό της εγγύησης θα σας επιστραφεί, συνήθως εντόκως, όταν λήξει το συμβόλαιό σας και επιστρέψετε το διαμέρισμα σε καλή κατάσταση. Τα ενοικιαστήρια συμβόλαια έχουν λεπτομερείς όρους σχετικά με την εγγύηση αυτή. Ο δήμος της περιοχής όπου θα νοικιάσετε παρέχει συνήθως χρήσιμες πληροφορίες που θα πρέπει να μελετήσετε. (Στις ιστοσελίδες των περισσότερων δημοτικών αρχών θα βρείτε πληροφορίες κάτω από την επικεφαλίδα living here, residents κτλ· πχ, Chicago, Evanston, NY, κά).

Στο ξεκίνημα ακόμη, κι επειδή δεν θα έχετε αποκτήσει ακόμη πιστοληπτική ιστορία, ίσως να χρειαστεί να πληρώσετε εγγυήσεις για συνδέσεις ηλεκτρικού, τηλεφώνου, κτλ. Με τον καιρό και εφόσον επιδείξετε την φερεγγυότητά σας, οι εγγυήσεις αυτές θα σας επιστραφούν και στο μέλλον μάλλον δεν θα χρειαστεί να τις καταβάλετε για νέες συνδέσεις κτλ. Η διατηρηση μιας πιστοληπτικής αξιοπιστίας (credit history) είναι πολύ σημαντική. Δίχως καλό πιστωτικό μητρώο θα δυσκολευτείτε να αποκτήσετε πιστωτικές κάρτες ή να πάρετε δάνειο (στεγαστικό, καταναλωτικό, κτλ) με ευνοϊκούς όρους.

Για τις τραπεζικές σας συναλλαγές έχετε δυο βασικές επιλογές: εταιρικές τράπεζες (όπως η Chase) ή συνεταιριστικές τράπεζες (credit unions). Ο,τι κι αν διαλέξτε φροντείστε να είναι οργανισμός ασφαλισμένος από το FDIC [ή στην περίπτωση των συνεταιριστικών από την NCUA] — αν δεν δείτε το αντίστοιχο σημα στην τράπεζα και τη ρήτρα ασφάλισης στο ενημερωτικό υλικό, αναζητείστε άλλη τράπεζα. To FDIC και η NCUA είναι ομοσπονδιακές υπηρεσίες που ασφαλίζουν λογαριασμούς όψεως και ταμιευτηρίου ως $250.000. Δηλαδή, αν έχετε $250.000 στους λογαριασμού σας κι η τράπεζά σας κλείσει για οποιονδήποτε λόγο, τα χρήματά σας είναι ασφαλή και θα σας επιστραφούν από το FDIC/NCUA. Το ασφαλιζόμενο ποσό είναι ανα καταθέτη ανά τράπεζα και όχι ανα λογαριασμό. Οι τραπεζικοί συνεταιρισμοί συνήθως είναι πιο συμφέροντες διότι λειτουργούν με χαμηλότερα ή καθόλου κερδοσκοπικά κριτήρια. Από την άλλη όμως περιορίζουν τους πελάτες τους ανάλογα με τον σκοπό του συνεταιρισμού, π.χ. το εκπαιδευτικό προσωπικό μιας περιφέρειας μπορεί να έχει τον δικό του τραπεζικό συνεταιρισμό για την εξυπηρέτηση των αναγκών του. Αρκετοί συνεταιρισμοί πάντως δέχονται και πελάτες που δεν έχουν άμεση σχέση με την ιδρυτική τους βάση.

Μπορεί κάποιος να ζήσει στις ΗΠΑ δίχως τραπεζικό λογαριασμό; Ολοένα και δυσκολότερα. Οι περισσότεροι εργοδότες απαιτούν τραπεζικό λογαριασμό για να καταθέτουν απευθείας τον μισθό. Υπηρεσίες τηλεφώνου, ύδρευσης κτλ, επισης προτιμούν να χρεώνουν τον λογαριασμό σας απευθείας ή την πιστωτική σας κάρτα. Πιστωτική κάρτα δίχως τραπεζικό λογαριασμό δεν θα μπορέσετε να βγάλετε.

Άλλη μια απαραίτητη ενέργεια που θα πρέπει να κάνετε μόλις φτάσετε στις ΗΠΑ είναι η έκδοση αριθμού κοινωνικής ασφάλισης (Social Security Number). Θα πρότεινα να κάνετε αυτή την ενέργεια όσο πιο νωρίς γίνεται, από τις πρώτες κιόλας μέρες.

Ο απλουστερος και βασικός λογαριασμός που μπορείτε να ανοίξετε είναι ένας λογαριασμός όψεως (checking account). Οι περισσότερες τράπεζες θα τυπώσουν βιβλιάρια επιταγών με τις πρώτες 250-500 επιταγές. Επιπλέον επιταγές μπορειτε να παραγγείλετε ταχυδρομικώς από την τράπεζα ή άλλους προμηθευτές έναντι $15-$30 για κάθε πακέτο των 250-500. Στις επιταγές θα είναι τυπωμένο το ονοματεπώνυμό σας, η ταχυδρομική σας διεύθυνση, και το τηλέφωνό σας. Μεταχρονολογημένες επιταγές στις ΗΠΑ δεν επιτρέπονται. Επιταγές γίνονται δεκτές παντού — αρκεί να έχετε μαζί σας ταυτότητα — και αποτελούν κοινό τρόπο πληρωμής.

Οι ταυτότητες στις ΗΠΑ εκδίδονται από τις πολιτειακές αρχές και αν αλλάξτε πολιτεία διαμονής θα πρέπει να αλλάξτε και ταυτότητα εντός 30-60 ημερών. Οι πολιτείες εκδίδουν δυό βασικά είδη ταυτότητας: πολιτειακή ταυτότητα (state ID) ή άδεια οδήγησης (driver license). Η έκδοση της πολιτειακής ταυτότητας είναι απλούστερη αφού δεν απαιτεί εξέταση ικανοτήτων οδήγησης. Η άδεια οδήγησης είναι η πιο διαδεδομένη μορφή ταυτότητας στις ΗΠΑ. Για να αποκτήσετε την πρώτη σας άδεια οδήγησης στις ΗΠΑ θα περάσετε εξετάσεις όρασης, σημάτων, και πρακτικής. Όλες οι εξετάσεις γίνονται στο ίδιο κέντρο, συνήθως με ραντεβού και την ταυτότητα την λαμβάνετε επι τόπου. Αρμόδια υπηρεσία για ταυτότητες (και των δυο ειδών) είναι ο Υπουργός Εσωτερικών της πολιτείας σας (secretary of state) και κατά κανόνα το γραφείο μηχανοκίνησης (Department of Motor Vehicles). Για παράδειγμα: NY, Illinois, California.

Ελπίζω με τα τρία κείμενά μου να βοήθησα κάπως στην περιγραφή της μεταναστευτικής διάστασης των ΗΠΑ. Αξιόπιστες και καλές πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα της μεταναστευτικής υπηρεσίας.

Θα προσπαθήσω να απαντήσω ερωτήσεις που θα υποβληθουν ως σχόλια παρακάτω και ενδεχομένως να επανέλθω με ένα τέταρτο δημοσίευμα με επιπλέον διευκρινήσεις.

Ενημέρωση 26.07.2019: τα σχόλια στο άρθρο αυτό έχουν απενεργοποιηθεί επειδή η συζήτηση έχει κλείσει τον κύκλο της και έχουν καλυφθεί οι περισσότερες ερωτήσεις.

Στο 1ο μέρος είδαμε τις 4 βασικές οδούς μετανάστευσης στις ΗΠΑ: κλήρωση, πρόσκληση από συγγενείς α’ βαθμού, εργοδοσία, και σπουδές. Κατά κανόνα η μετανάστευση ξεκινά με μια εργοδοτική θέωρηση (βίζα) H1B. Ο κάτοχος της θεώρησης αυτής μπορεί να κάνει αίτηση για μόνιμη παραμονή (resident alien, δηλαδή πράσινη κάρτα). Η πράσινη κάρτα είναι ισόβια (ή παραδίδεται μόλις ο κάτοχος πολιτογραφηθεί) αλλά πρέπει να ανανεώνεται κάθε 10 χρόνια — η ανανέωση είναι τυπική και εύκολη. Πρακτικά, οι περισσότεροι κάτοχοι πράσινης κάρτας πολιτογραφούνται πριν χρειαστεί να ανανεώσουν την κάρτα τους. Οι μόνιμοι κάτοικοι που έχουν συμπληρώσει 5ετία μπορούν να πολιτογραφηθούν εύκολα, συμπληρώνοντας μια απλή αίτηση και περνώντας εξετάσεις γλωσσικής επάρκειας και πολιτικής αγωγής.

Κομβικό σημείο της μεταναστευτικής διαδικασίας είναι η ιδιότητα του μόνιμου κατοίκου (permanent resident ή resident alien, πράσινη κάρτα). Με εξαίρεση τις οικογενειακές μετακλήσεις και τις αιτήσεις ασύλου, πράσινες κάρτες χορηγούνται σε πέντε κατηγορίες αιτούντων. Οι κατηγορίες αυτές απαριθμούνται με βάση την υποπαράγραφο της μεταναστευτικής νομοθεσίας που τις περιγράφει.

• EB1 – εργαζόμενοι προτεραιότητας. 40.000 πράσινες κάρτες δίνονται κάθε χρονο σε μετανάστες με εξαιρετικές ικανότητες στις επιστήμες, τέχνες, εκπαίδευση, επιχειρήσεις ή αθλητισμό. Καθώς σε και μετανάστες που είναι εξαιρετικοί καθηγητές ή ερευνητές με τουλάχιστον τριετή εμπειρια διδασκαλίας ή έρευνας και με διεθνή αναγνώριση. Τέλος στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται και τα διοικητικά και εκτελεστικά στελέχη εταιρειών που μετατίθενται στις ΗΠΑ.

EB2 – Άλλες 40.000 πράσινες κάρτες απονέμονται ετησίως σε επαγγελματίες με διδακτορικό ή άλλο μεταπτυχιακό τίτλο ή άτομα διακεκριμένων ικανοτήτων στις επιστήμες, τεχνες ή επιχειρήσεις.

EB3 – Εξειδικευμένοι εργάτες. Για την κατηγορία αυτή απονέμονται 10.000 κάρτες κάθε χρόνο. H κατηγορία αυτή έχει ατονήσει αφού ο χρόνος αναμονής ξεπερνά πλέον τα 5 χρόνια.

EB4 – Ειδική κατηγορία, με 10.000 κάρτες ετησίως για θρησκευτικούς λειτουργούς καθώς και για αλλοδαπούς εργαζόμενους σε αμερικανικές υπηρεσίες.

EB5 – Επενδυτές. Κάθε χρόνο δίνονται 10.000 πράσινες κάρτες σε άτομα που κάνουν μεγάλες επενδύσεις στις ΗΠΑ. Για την κατηγορία αυτή απαιτείται επένδυση τουλάχιστον $500.000 που να δημιουργεί 10 θέσεις εργασίες, ειδικά σε υποβαθμισμένες περιοχές και ανάλογα με τις ανάγκες της συγκεκριμένης περιφέρειας.

Οι κατηγορίες που αφορούν πιθανούς μετανάστες από την Ελλάδα είναι κυρίως οι EB1 και EB2, και σε δεύτερο βαθμό η EB3.

Για τις περισσότερες κατηγορίες παραπάνω απαιτείται γνωμάτευση του υπουργείου εργασιας (Labor Certification) που να πιστοποιεί πως ο αιτών πράσινη κάρτα δεν στερεί κάποιον πολίτη των ΗΠΑ από την θέση εργασίας που πρόκειται να καταλάβει. Η διαδικασία γνωμάτευσης είναι χρονοβόρα και μπορεί να οδηγήσει σε εξεύρεση αμερικανού πολίτη με παρόμοιες ικανότητες. Σημειώστε πάντως πως σε κάποιες υποπεριπτώσεις της EB2 είναι δυνατον να απαλλαχθεί ο αιτών από την υποχρέωση γνωμάτευσης του υπουργείου εργασίας αν συντρέχουν λόγοι εθνικού συμφέροντος (National Interest Waiver). Η απαλλαγή αυτή εξαρτάται από τις ανάγκες των ΗΠΑ για συγκεκριμένο εργατικό δυναμικό. Είναι μάλλον αναγκαία η ανάθεση της υπόθεσης σε εξειδικευμένο δικηγόρο που θα γνωρίζει αν είναι δυνατή η συγκεκριμένη απαλλαγή.

Οι εργαζόμενοι της κατηγορίας EB1 θεωρούνται πως πληρούν τις προδιαγραφές για National Interest Waiver. Έτσι για την κατηγορία αυτή δεν απαιτείται γνωμάτευση του υπουργείου εργασίας και η χορήγηση της κάρτας είναι πιο γρήγορη (12-18 μήνες). Για την πρώτη υποκατηγορία της EB1, δηλαδή για άτομα «με εξαιρετικές ικανότητες στις επιστήμες, τέχνες, εκπαίδευση, επιχειρήσεις ή αθλητισμό», δεν χρειάζεται καν εργοδοτική προσφορά. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να κάνει αίτηση αυτοδικαίως. Ως εξαιρετικές ικανότητες η μεταναστευτική υπηρεσία θεωρεί τα διεθνή βραβεία (π.χ. Nobel, Oscar κτλ) και γενικώς τα τεκμήρια διεθνούς αναγνώρισης. Θεωρητικά, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος θα μπορούσε να ζητήσει πράσινη κάρτα σ’ αυτή την υποκατηγορία, καταθέτοντας την συμπληρωμένη αίτηση στο προξενείο των ΗΠΑ στην Αθήνα.

Για τις άλλες δυο υποκατηγορίες της EB1 καθώς και για τις κατηγορίες EB2 και EB3 είναι απαραίτητη η εργοδοτικη προσφορά. Στην περιπτωση αυτή κάποιοι εργοδότες αναλαμβάνουν και το κόστος για την απόκτηση της πράσινης κάρτας. Άλλοι εργοδότες καλύπτουν τα έξοδα ως ένα ποσό. Μερικοί εργοδότες προτιμούν να προσφέρουν γραμματειακή υποστήριξη αλλά όχι οικονομική. Οι περισσότεροι εργοδότες πάντως αποφεύγουν τους υποψήφιους εργαζομένους με μεταναστευτικές εκκρεμότητες, κυρίως λόγω των περιπλοκων διαδικασιών.

Για την πράσινη κάρτα ειναι απαραίτητη η ιατρική γνωμάτευση (κόστος εξέτασης και πιθανών εμβολιασμών, περίπου $500-$1000).

Από τα παραπάνω προκύπτουν δύο συμπεράσματα. Πως η μετανάστευση στις ΗΠΑ είναι σχετικά δύσκολη και πως η προσφορότερη οδός είναι μέσω εργοδοτικής βίζας H1B. Είναι απαραίτητη η προσφορά θέσης εργασίας από εταιρεία που έχει την υπομονή και τη διάθεση να αναλάβει τη διαδικασία έκδοσης βίζας. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε υψηλές τεχνολογίες και σε τεχνολογίες αιχμής είναι κατά κανόνα διατεθιμένες να αναλάβουν το ρίσκο και τα έξοδα για να φέρουν έναν καλό εργαζόμενο από την Ελλάδα στις ΗΠΑ. Συνεπώς, άτομα με καλή επαγγελματική κατάρτιση και εξαιρετική ευχέρεια στα αγγλικά έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Οι τεχνολογικές εταιρείες που θα χορηγήσουν βίζα H1B θα περάσουν τον υποψήφιο εργαζόμενο απο συνεντεύξεις και δοκιμασίες αξιολόγησεις. Θα κάνουν δύσκολες τεχνικές ερωτήσεις και αναπόφευκτα ο υποψήφιος θα βρεθει κάποια στιγμή να μην γνωρίζει την απάντηση. Η συμπεριφορά του υποψήφιου κάτω από τις συνθήκες αυτές παίζει μεγάλο ρόλο. Άτομα που δεν θα διστάσουν να δείξουν ότι δεν γνωρίζουν την απάντηση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας από άτομα που θα προσπαθήσουν να μπαλώσουν μια πρόχειρη απάντηση. Κανείς εργοδότης δεν περιμένει από κάποιον υποψήφιο να γνωρίζει τα πάντα. Περιμένουν όμως να γνωρίζετε τις δυνατότητές σας και τα όριά σας.

Μεγάλο ρόλο στις συνεντεύξεις αυτές παίζουν και οι ερωτήσεις κρίσεως· ερωτήσεις δηλαδή που δεν έχουν μόνο μια ορθή απάντηση (δέστε για παράδειγμα την ιστορία με την ερώτηση για τα καλύματα των υπονόμων). Πολλές εταιρείες έχουν ιστοσελίδες με εξαιρετικό υλικό για την προετοιμασία του υποψήφιου (πχ Boston Consulting Group). Ταυτόχρονα όμως πολλές εταιρείες με διάθεση χορήγησης βίζας H1B περιορίζουν τις συνεντεύξεις μόνο για απόφοιτους συγκεκριμένων πανεπιστημίων (μεταξύ των οποίων όμως σπανίως συμπεριλαμβάνονται τα Ελληνικά ΑΕΙ).

Συνέχεια στο 3ο μέρος της σειράς αυτής: ειδικά θέματα μετανάστευσης στις ΗΠΑ σχετικά με εργοδοσία και άδειες εργασίας.

Ενημέρωση 26.07.2019: τα σχόλια στο άρθρο αυτό έχουν απενεργοποιηθεί επειδή η συζήτηση έχει κλείσει τον κύκλο της και έχουν καλυφθεί οι περισσότερες ερωτήσεις.

Καθώς πυκνώνουν τα κακά μαντάτα για την Ελληνική οικονομία και ολοένα περισσότεροι Έλληνες αναζητούν επαγγελματικές ευκαιρίες στο εξωτερικό, σκέφτηκα να γράψω λίγα πράγματα για την μεταναστευτική εμπειρία στις ΗΠΑ. Μέσα από το κείμενο αυτό θα προσπαθήσω να δώσω μια ιδέα των διαδικασιών, του κόστους, και του χρόνου που απαιτείται για να μεταναστεύσει κάποιος στις ΗΠΑ.

Ξεκινώντας με τη δική μου εμπειρία, θα σημειώσω πως οι ΗΠΑ (μαζί με τον Καναδά και την Αυστραλία) είναι χώρες στις οποίες οι μετανάστες έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν πλήρως και να μην θεωρηθούν πολίτες 2ης κατηγορίας — κάτι που έχω τη συναίσθηση πως συμβαίνει σε αρκετές βορειοευρωπαϊκές χώρες.

Για τους Έλληνες υπάρχουν τέσσερεις βασικές επιλογές για μετανάστευση στις ΗΠΑ: σπουδές, συγγενείς α’ βαθμού, εργοδοσία, και κλήρωση.

Με κλήρωση

Κάθε χρόνο η Αμερικανική κυβέρνηση κληρώνει έναν μικρό αριθμό αδειών μόνιμης παραμονής («πράσινες κάρτες») μέσω του προγράμματος Diversity Immigrant Visa. Η συμμετοχή είναι δωρεάν και δεν απαιτεί δικηγόρο ή άλλη επαγγελματική διαμεσολάβηση. Το 2011 κληρώθηκαν πράσινες κάρτες σε 62 Έλληνες — άγνωστο παραμένει πόσοι έκαναν αίτηση. Γενικως οι πιθανότητες είναι μικρές. Ο χρόνος που απαιτείται από την στιγμή της αίτησης ως την στιγμή που θα ολοκληρωθεί η διαδικασία, είναι περίπου 12 μήνες. Με πράσινη κάρτα μπορεί κανείς να κατοικήσει μόνιμα στις ΗΠΑ και να αναζητήσει εργασία.

Με συγγενείς α’ βαθμού.

Αν έχετε συγγενείς α’ βαθμού που είναι πολίτες των ΗΠΑ μπορούν να σας μετακαλέσουν και να ζητήσουν την χορήγηση πράσινης κάρτας. Η διαδικασία παίρνει 12-18 μήνες αλλά μέσα στους πρώτους ~6 μήνες εξασφαλίζετε προσωρινή άδεια εισόδου και εργασίας στις ΗΠΑ. Το κόστος είναι γύρω στα $1500-$5000 αν δεν χρειαστείτε δικηγόρο. Η διαδικασία αίτησης είναι σχετικά απλή αλλά αν αναθέσετε την υπόθεση σε δικηγόρο, να υπολογίστε επιπλέον $1500-$2000.

[Διευκρίνηση: η διαδικασία διαρκεί 12-18 μήνες (ίσως και λιγότερο) από τη στιγμή που θα έρθει η σειρά εξέτασης της αίτησης. Στην περίπτωση της Ελλαδας (και άλλων Ευρωπαϊκών χωρών) η σειρά της αίτησης έρχεται μετά από 9+ έτη)]

Με εργοδοτική προσφορά

Αν έχετε εξασφαλίσει προσφορά εργασίας από εργοδότη στις ΗΠΑ που είναι πρόθυμος να μεριμνήσει για τα μεταναστευτικά σας, θα πάρει 6-9 μήνες να σας χορηγηθεί μια ειδική άδεια εισόδου, η H1B. Πρόκειται για θεώρηση εισόδου (βίζα) που σας επιτρέπει να εργαστείτε μόνο για τον συγκεκριμένο εργοδότη. Η έκδοσή της θεώρησης αυτής είναι προβληματική για δυο κυρίως λόγους. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διαθέτει γύρω στις 65.000 τέτοιες θεωρήσεις ετησίως. Η ζήτηση είναι τόσο μεγάλη που οι αιτήσεις ξεπερνούν τον αριθμό αυτό από την πρώτη μέρα που διατίθενται οι βίζες αυτές. Ο δεύτερος λόγος, είναι το κόστος για τον εργοδότη: μια H1B βίζα κοστίζει γύρω στις $6.000 και στο διάστημα που η αίτηση εκκρεμεί ο εργοδότης μένει με μια θέση εργασίας κενή. Αν χορηγηθεί η βίζα ο εργαζόμενος μπορεί να αλλάξει εργοδότη σχετικά απλά — επειδή η έκδοση νέας H1B για τον επόμενο εργοδότη δεν υπόκειται σε αριθμητικούς περιορισμούς.

Από τη στιγμή πάντως που θα αποκτήσετε την H1B μπορείτε να κάνετε αίτηση για πράσινη κάρτα. Η βίζα H1B έχει διάρκεια 3 ετών και μπορεί να ανανεωθεί για άλλα τρία. Στο διάστημα των 6 αυτών ετών θα πρέπει να αποκτήσετε πράσινη κάρτα. Αλλιώς, στο τέλος της 6ετίας θα πρέπει να επιστρέψετε στην Ελλάδα.

Η χορήγηση πράσινης κάρτας απαιτεί 1-2 χρόνια και κοστίζει $5000-$10000 — ίσως και περισσότερο. Η ανάθεση της υπόθεσης σε έμπειρο δικηγόρο είναι αναπόφευκτη.

Πέντε χρόνια μετά την χορήγηση της πράσινης κάρτας έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε την Αμερικανική υπηκοότητα. Η διαδικασία πολιτογράφησης κοστίζει περίπου $700, δεν απαιτεί δικηγόρο, και παίρνει γύρω στους 9 μήνες. Η πολιτογράφηση δεν προϋποθέτει την απεμπόληση της Ελληνικής υπηκοότητας. Η διπλή υπηκοότητα δεν είναι πρόβλημα εκτός κι αν έχετε πρόθεση να εργαστείτε σε ευαίσθητους τομείς (πχ Άμυνα) για τους οποίους απαιτείται ειδική διαβάθμιση (security clearance).

Με σπουδές

Τελειώνοντας ένα πρόγραμμα σπουδών (προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό) έχετε το δικαίωμα προσωρινής άδειας εργασίας (Optional Practical Training). Η άδεια αυτή διαρκεί 12 μήνες. Αν οι σπουδές σας είναι σε συγκεκριμένο θετικό/τεχνολογικό κλάδο η άδεια αυτή διαρκεί 29 μήνες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τμηματικά, πχ, 12 μήνες μετά το πρώτο πτυχίο και 17 μήνες μετά το Masters. Κατά τη διάρκεια της OPT και εφόσον επιδείξετε αξιόλογο προσόντα είναι πιθανόν ο εργοδότης σας να μεριμνήσει για την χορήγηση H1B.

Το πρόβλημα με την μετανάστευση μέσω σπουδών είναι το κόστος σε χρόνο και έξοδα. Σημειώνω επίσης πως οι σπουδές πρέπει να γίνουν σε αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο (regionally accredited university). Τα δίδακτρα για ένα μονοετές πρόγραμμα masters ξεκινούν από $10.000. Υπολογίστε άλλα $15.000 για έξοδα διαμονής και διατροφής. Στο τέλος θα αποκτήσετε ένα πτυχίο, ίσως μια προσωρινή εργασία, και την πιθανότητα να εξασφαλίσετε την H1B.

Ολοένα και συχνότερα σήμερα οι εργοδότες αρνούνται να προσλάβουν άτομα με μεταναστευτικές εκκρεμότητες κυρίως λόγω του προβληματικου συστήματος γύρω από την βίζα H1B. Μεγάλοι εργοδότες όπως η Microsoft, Google κ.ά. θα αναλάβουν να τακτοποιήσουν τις μεταναστευτικές εκκρεμότητες, αλλά μικρότεροι εργοδότες μάλλον θα κοιτάξουν για άλλους υποψήφιους.

Στο 2ο μέρος της σειράς αυτής: ειδικά θέματα μετανάστευσης στις ΗΠΑ σχετικά με εργοδοσία και άδειες εργασίας.