Με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ με την οποία κρίνεται αντισυνταγματικός ο Ν. 3838/10 (νόμος Ραγκούση) για την απονομή Ελληνικής ιθαγένειας, περιγράφω τις βασικές προϋποθέσεις για την πολιτογράφηση στις ΗΠΑ.

• Πολίτες των ΗΠΑ θεωρούνται όσα άτομα έχουν γεννηθεί εντός της επικράτειας.
• Επίσης πολίτες των ΗΠΑ θεωρούνται όσα άτομα έχουν γεννηθεί εκτός επικράτειας, όταν τουλάχιστον ένας γονιός είναι αμερικανός πολίτης· στην περίπτωση αυτή συντρέχουν κάποιες ακόμη προϋποθέσεις όσον αφορά την ηλικία κατά την οποία ο συγκεκριμένος γονέας έφυγε από τις ΗΠΑ.
• Τέλος, δικαιούνται να πολιτογραφηθούν οι μόνιμοι κάτοικοι (κάτοχοι «πράσινης κάρτας») έπειτα από μια πενταετία· σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έπειτα από τριετία.

Η διαδικασία πολιτογράφησης είναι σχετικά απλή και διεκπεραιώνεται σε λίγους μήνες. Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση και παράβολο (το 2012 το ποσό ήταν $680). Περνά απο έλεγχο ποινικού μητρώου που περιλαμβάνει αναζήτηση με βάση τα ατομικά στοιχεία (ονοματεπώνυμο, φύλο, ημερομηνία γέννησης, κτλ) και τα αποτυπώματα. Τέλος καλείται σε προσωπική συνέντευξη κατά την οποία εξετάζεται σε βασικά θέματα πολιτικής αγωγής των ΗΠΑ και γλωσσομάθειας. Για την καλύτερη προετοιμασία των ενδιαφερομένων, η μεταναστευτική υπηρεσία διαθέτει δοκιμαστικές εξετάσεις στο διαδίκτυο.

Η επιτυχής διαδικασία πολιτογράφησης καταλήγει με την ορκομωσία του ενδιαφερομένου σε δημόσια τελετή κατα την οποία λαμβάνει το πιστοποιητικό πολιτογράφησης και επιστολή από τον πρόεδρο των ΗΠΑ με την οποία καλωσορίζει το νέο πολίτη.

Οι εξετάσεις που περνά ο ενδιαφερόμενος κατά τη συνέντευξη είναι σχετικά εύκολες. Κατά τη συνέντευξή μου επέδειξα ικανότητα γραφής και ανάγνωσης, γράφοντας καθ’ υπαγόρευση την πρόταση «The President lives in the White House» και διαβάζοντας την πρόταση «The White House is in Washigton DC».

Οι ερωτήσεις πολιτικής αγωγής ήταν εύκολες μέχρι που η υπάλληλος με ρώτησε πόσους δικαστές έχει το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Οχτώ, απάντησα. Με ρώτησε αν είμαι βέβαιος γι αυτό, ελπίζοντας πως διόρθωνα και θα της έλεγα εννιά. Οχτώ επέμεινα, εξηγώντας πως τoν προηγούμενo μήνα είχε συνταξιοδοτηθεί ο David Souter και συνεπώς μια θέση παρέμενε κενή!

Κούνησε το κεφάλι της συγκαταβατικά, θεώρησε την απάντησή μου ως την έκτη σωστή κατα σειρά και τερμάτισε την εξέταση. (Η εξέταση περιλαμβάνει 10 ερωτήσεις πολιτικής αγωγής και πρέπει να απαντήσει κανείς σωστα στις 6. Με την 6η σωστή απάντηση τελειώνει και η εξέταση).

Επειδή η απόφαση του ΣτΕ θα αποτελέσει αφορμή για συζητήσεις για το μεταναστευτικό κι επειδή θα γίνουν συγκρίσεις με πρακτικές άλλων χωρών, θεώρησα λογικό να περιγράψω παραπάνω τον βασικό μηχανισμό πολιτογράφησης στις ΗΠΑ.

Πιστεύω πως ο νόμος Ραγκούση ήταν μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Είμαι απογοητευμένος από την απόφαση του ΣτΕ. Ελπίζω να διορθωθεί ο νόμος ώστε να δίνεται η ευκαιρία πολιτογράφησης σε άτομα με ικανότητες και προσόντα που είναι απαραίτητα για το μέλλον του τόπου.