Στο 1ο μέρος είδαμε τις 4 βασικές οδούς μετανάστευσης στις ΗΠΑ: κλήρωση, πρόσκληση από συγγενείς α’ βαθμού, εργοδοσία, και σπουδές. Κατά κανόνα η μετανάστευση ξεκινά με μια εργοδοτική θέωρηση (βίζα) H1B. Ο κάτοχος της θεώρησης αυτής μπορεί να κάνει αίτηση για μόνιμη παραμονή (resident alien, δηλαδή πράσινη κάρτα). Η πράσινη κάρτα είναι ισόβια (ή παραδίδεται μόλις ο κάτοχος πολιτογραφηθεί) αλλά πρέπει να ανανεώνεται κάθε 10 χρόνια — η ανανέωση είναι τυπική και εύκολη. Πρακτικά, οι περισσότεροι κάτοχοι πράσινης κάρτας πολιτογραφούνται πριν χρειαστεί να ανανεώσουν την κάρτα τους. Οι μόνιμοι κάτοικοι που έχουν συμπληρώσει 5ετία μπορούν να πολιτογραφηθούν εύκολα, συμπληρώνοντας μια απλή αίτηση και περνώντας εξετάσεις γλωσσικής επάρκειας και πολιτικής αγωγής.

Κομβικό σημείο της μεταναστευτικής διαδικασίας είναι η ιδιότητα του μόνιμου κατοίκου (permanent resident ή resident alien, πράσινη κάρτα). Με εξαίρεση τις οικογενειακές μετακλήσεις και τις αιτήσεις ασύλου, πράσινες κάρτες χορηγούνται σε πέντε κατηγορίες αιτούντων. Οι κατηγορίες αυτές απαριθμούνται με βάση την υποπαράγραφο της μεταναστευτικής νομοθεσίας που τις περιγράφει.

EB1 – εργαζόμενοι προτεραιότητας. 40.000 πράσινες κάρτες δίνονται κάθε χρονο σε μετανάστες με εξαιρετικές ικανότητες στις επιστήμες, τέχνες, εκπαίδευση, επιχειρήσεις ή αθλητισμό. Καθώς σε και μετανάστες που είναι εξαιρετικοί καθηγητές ή ερευνητές με τουλάχιστον τριετή εμπειρια διδασκαλίας ή έρευνας και με διεθνή αναγνώριση. Τέλος στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται και τα διοικητικά και εκτελεστικά στελέχη εταιρειών που μετατίθενται στις ΗΠΑ.

EB2 – Άλλες 40.000 πράσινες κάρτες απονέμονται ετησίως σε επαγγελματίες με διδακτορικό ή άλλο μεταπτυχιακό τίτλο ή άτομα διακεκριμένων ικανοτήτων στις επιστήμες, τεχνες ή επιχειρήσεις.

EB3 – Εξειδικευμένοι εργάτες. Για την κατηγορία αυτή απονέμονται 10.000 κάρτες κάθε χρόνο. H κατηγορία αυτή έχει ατονήσει αφού ο χρόνος αναμονής ξεπερνά πλέον τα 5 χρόνια.

EB4 – Ειδική κατηγορία, με 10.000 κάρτες ετησίως για θρησκευτικούς λειτουργούς καθώς και για αλλοδαπούς εργαζόμενους σε αμερικανικές υπηρεσίες.

EB5 – Επενδυτές. Κάθε χρόνο δίνονται 10.000 πράσινες κάρτες σε άτομα που κάνουν μεγάλες επενδύσεις στις ΗΠΑ. Για την κατηγορία αυτή απαιτείται επένδυση τουλάχιστον $500.000 που να δημιουργεί 10 θέσεις εργασίες, ειδικά σε υποβαθμισμένες περιοχές και ανάλογα με τις ανάγκες της συγκεκριμένης περιφέρειας.

Οι κατηγορίες που αφορούν πιθανούς μετανάστες από την Ελλάδα είναι κυρίως οι EB1 και EB2, και σε δεύτερο βαθμό η EB3.

Για τις περισσότερες κατηγορίες παραπάνω απαιτείται γνωμάτευση του υπουργείου εργασιας (Labor Certification) που να πιστοποιεί πως ο αιτών πράσινη κάρτα δεν στερεί κάποιον πολίτη των ΗΠΑ από την θέση εργασίας που πρόκειται να καταλάβει. Η διαδικασία γνωμάτευσης είναι χρονοβόρα και μπορεί να οδηγήσει σε εξεύρεση αμερικανού πολίτη με παρόμοιες ικανότητες. Σημειώστε πάντως πως σε κάποιες υποπεριπτώσεις της EB2 είναι δυνατον να απαλλαχθεί ο αιτών από την υποχρέωση γνωμάτευσης του υπουργείου εργασίας αν συντρέχουν λόγοι εθνικού συμφέροντος (National Interest Waiver). Η απαλλαγή αυτή εξαρτάται από τις ανάγκες των ΗΠΑ για συγκεκριμένο εργατικό δυναμικό. Είναι μάλλον αναγκαία η ανάθεση της υπόθεσης σε εξειδικευμένο δικηγόρο που θα γνωρίζει αν είναι δυνατή η συγκεκριμένη απαλλαγή.

Οι εργαζόμενοι της κατηγορίας EB1 θεωρούνται πως πληρούν τις προδιαγραφές για National Interest Waiver. Έτσι για την κατηγορία αυτή δεν απαιτείται γνωμάτευση του υπουργείου εργασίας και η χορήγηση της κάρτας είναι πιο γρήγορη (12-18 μήνες). Για την πρώτη υποκατηγορία της EB1, δηλαδή για άτομα «με εξαιρετικές ικανότητες στις επιστήμες, τέχνες, εκπαίδευση, επιχειρήσεις ή αθλητισμό», δεν χρειάζεται καν εργοδοτική προσφορά. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να κάνει αίτηση αυτοδικαίως. Ως εξαιρετικές ικανότητες η μεταναστευτική υπηρεσία θεωρεί τα διεθνή βραβεία (π.χ. Nobel, Oscar κτλ) και γενικώς τα τεκμήρια διεθνούς αναγνώρισης. Θεωρητικά, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος θα μπορούσε να ζητήσει πράσινη κάρτα σ’ αυτή την υποκατηγορία, καταθέτοντας την συμπληρωμένη αίτηση στο προξενείο των ΗΠΑ στην Αθήνα.

Για τις άλλες δυο υποκατηγορίες της EB1 καθώς και για τις κατηγορίες EB2 και EB3 είναι απαραίτητη η εργοδοτικη προσφορά. Στην περιπτωση αυτή κάποιοι εργοδότες αναλαμβάνουν και το κόστος για την απόκτηση της πράσινης κάρτας. Άλλοι εργοδότες καλύπτουν τα έξοδα ως ένα ποσό. Μερικοί εργοδότες προτιμούν να προσφέρουν γραμματειακή υποστήριξη αλλά όχι οικονομική. Οι περισσότεροι εργοδότες πάντως αποφεύγουν τους υποψήφιους εργαζομένους με μεταναστευτικές εκκρεμότητες, κυρίως λόγω των περιπλοκων διαδικασιών.

Για την πράσινη κάρτα ειναι απαραίτητη η ιατρική γνωμάτευση (κόστος εξέτασης και πιθανών εμβολιασμών, περίπου $500-$1000).

Από τα παραπάνω προκύπτουν δύο συμπεράσματα. Πως η μετανάστευση στις ΗΠΑ είναι σχετικά δύσκολη και πως η προσφορότερη οδός είναι μέσω εργοδοτικής βίζας H1B. Είναι απαραίτητη η προσφορά θέσης εργασίας από εταιρεία που έχει την υπομονή και τη διάθεση να αναλάβει τη διαδικασία έκδοσης βίζας. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε υψηλές τεχνολογίες και σε τεχνολογίες αιχμής είναι κατά κανόνα διατεθιμένες να αναλάβουν το ρίσκο και τα έξοδα για να φέρουν έναν καλό εργαζόμενο από την Ελλάδα στις ΗΠΑ. Συνεπώς, άτομα με καλή επαγγελματική κατάρτιση και εξαιρετική ευχέρεια στα αγγλικά έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Οι τεχνολογικές εταιρείες που θα χορηγήσουν βίζα H1B θα περάσουν τον υποψήφιο εργαζόμενο απο συνεντεύξεις και δοκιμασίες αξιολόγησεις. Θα κάνουν δύσκολες τεχνικές ερωτήσεις και αναπόφευκτα ο υποψήφιος θα βρεθει κάποια στιγμή να μην γνωρίζει την απάντηση. Η συμπεριφορά του υποψήφιου κάτω από τις συνθήκες αυτές παίζει μεγάλο ρόλο. Άτομα που δεν θα διστάσουν να δείξουν ότι δεν γνωρίζουν την απάντηση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας από άτομα που θα προσπαθήσουν να μπαλώσουν μια πρόχειρη απάντηση. Κανείς εργοδότης δεν περιμένει από κάποιον υποψήφιο να γνωρίζει τα πάντα. Περιμένουν όμως να γνωρίζετε τις δυνατότητές σας και τα όριά σας.

Μεγάλο ρόλο στις συνεντεύξεις αυτές παίζουν και οι ερωτήσεις κρίσεως· ερωτήσεις δηλαδή που δεν έχουν μόνο μια ορθή απάντηση (δέστε για παράδειγμα την ιστορία με την ερώτηση για τα καλύματα των υπονόμων). Πολλές εταιρείες έχουν ιστοσελίδες με εξαιρετικό υλικό για την προετοιμασία του υποψήφιου (πχ Boston Consulting Group). Ταυτόχρονα όμως πολλές εταιρείες με διάθεση χορήγησης βίζας H1B περιορίζουν τις συνεντεύξεις μόνο για απόφοιτους συγκεκριμένων πανεπιστημίων (μεταξύ των οποίων όμως σπανίως συμπεριλαμβάνονται τα Ελληνικά ΑΕΙ).

Συνέχεια στο 3ο μέρος της σειράς αυτής: ειδικά θέματα μετανάστευσης στις ΗΠΑ σχετικά με εργοδοσία και άδειες εργασίας.