Καθώς καταλαγιάζει ο κουρνιαχτός που σηκώθηκε στον χώρο της ανώτατης παιδείας, επιχειρώ ένα μακρόθεν post mortem. Αφορμή για την αποτίμηση αυτή είναι η ιδέα του πειραματικού πανεπιστημίου.
Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις στον χώρο της παιδείας ανέδειξαν την κοινή πεποίθηση κάθε ενδιαφερομένου πως η κατάσταση στα Ελληνικά ΑΕΙ έχει φτάσει στο απροχώρητο. Πώς και γιατί φτάσαμε σε τέτοιο κατάντημα, δεν είναι της ώρας να το ρωτούμε. Ο καθένας έχει μερίδιο της ευθύνης. Συμφωνούμε όλοι πως τα πράγματα στα δημόσια ΑΕΙ είναι άσχημα. Υπάρχουν διαφωνίες για το τι μπορεί να γίνει. Κάποιοι πιστεύουν πως αν δοθούν περισσότερα χρήματα στα ΑΕΙ, δίχως να γίνουν ουσιαστικές θεσμικές αλλαγές, τα πράγματα θα βελτιωθούν. Άλλοι (μεταξύ των οποίων κι εγώ) πιστεύουν πως είναι απαραίτητες οι ριζικές θεσμικές αλλαγές και η επακόλουθη γενναία χρηματοδότηση.
Ας υποθέσουμε επίσης πως οι δυο πλευρές δεν είναι ικανές για καλόπιστο διάλογο που να στηρίζεται σε δεδομένα και σε επιχειρήματα (πρόκειται για βάσιμη υπόθεση, κρίνοντας από τα πνεύματα που επικράτησαν κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων). Υπάρχει άλλος τρόπος να διαπιστώσουμε ποιά από τις δύο προσεγγίσεις θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα στο χώρο της παιδείας;
Θα πρότεινα τη σύσταση δύο πειραματικών πανεπιστημίων. Και στα δύο να δοθεί γενναία χρηματοδότηση αλλά στο ένα να γίνουν οι θεσμικές αλλαγές που πρότεινε η επιτροπή Βερεμή. Δεν προτείνω την ίδρυση δύο νέων πανεπιστημίων αλλά την μετατροπή δύο υπαρχόντων ΑΕΙ σε πειραματικά. Ας πάρουμε το Χαροκόπειο και το Μακεδονίας, για παράδειγμα. Ας πολλαπλασιάσουμε τους προϋπολογισμούς τους και ας επιβάλλουμε τις θεσμικές αλλαγές στο ένα από τα δύο. Ας τα αφήσουμε να αναπτυχθούν κάτω από τις συνθήκες αυτές για 3-5 χρόνια και μετά ας μετρήσουμε τα αποτελέσματα με βάση αντικειμενικά κριτήρια για τα οποία θα συμφωνήσουμε από τώρα.
Κι ας αφήσουμε την πραγματικότητα να μας πείσει.
Να μια καλή ιδέα (και κοντά στη μεθοδολογία των τυχαιοποιημένων δοκιμών (randomized trials) που έχουν γίνει και πιο “τρέντυ” στις κοινωνικές επιστήμες τελευταία). Το πρόβλημα με δύο μόνο μετρήσεις/observations είναι πως δεν θα μπορούσαμε να ελέγξουμε όλους τους άλλους παράγοντες που θα επηρεάσουν τα αντικειμενικά κριτήρια (πέρα από το θεσμικό πλαίσιο). Ίσως εαν επιλεγούν δύο πανεπιστήμια που μοιάζουν τόσο πολύ ούτως ώστε να μην χρειάζονται control variables. Σε ένα παράδειγμα όπως αυτό των δύο πανεπιστημίων στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, θα πρέπει λογικά να ελέγχεται στατιστικά το effect των δύο πόλεων εν μέσω άλλων παραγόντων. Τα δύο πανεπιστήμια επίσης θα πρέπει να επιλεγούν τυχαία για εμφανείς λόγους…
Αν από την άλλη πλευρά, μια τέτοια ανάλυση επιστημονικά πρέπει να κάνει χρήση μεγαλύτερου δείγματος και συνεπώς μιας τυπικής μεθοδολογίας ΤΔ, δεν ξέρω κατά πόσο είναι εφαρμόσιμη στο επίπεδο του πανεπιστήμιου στην Ελλάδα. Πέρα από το γεγονός ότι δεν έχουμε αρκετά πανεπιστήμια, δεν υπάρχει και πολιτική βούληση. Γνωρίζει κανείς αν έχει γίνει κάποιο αντίστοιχο πείραμα παγκοσμίως;
Αν μπορούσαν κάποιες θεσμικές αλλαγές να εφαρμοστούν σε επίπεδο τμημάτων η μεθοδολογία των ΤΔ θα ήταν σίγουρα λίγο ποιο εύκολος δρόμος. Αλλά προφανώς μιλάμε για θεσμικό πλαίσιο για το σύνολο των τμημάτων ενός πανεπιστημίου…
Να μια καλή ιδέα (και κοντά στη μεθοδολογία των τυχαιοποιημένων δοκιμών (randomized trials) που έχουν γίνει και πιο “τρέντυ” στις κοινωνικές επιστήμες τελευταία). Το πρόβλημα με δύο μόνο μετρήσεις/observations είναι πως δεν θα μπορούσαμε να ελέγξουμε όλους τους άλλους παράγοντες που θα επηρεάσουν τα αντικειμενικά κριτήρια (πέρα από το θεσμικό πλαίσιο). Ίσως εαν επιλεγούν δύο πανεπιστήμια που μοιάζουν τόσο πολύ ούτως ώστε να μην χρειάζονται control variables. Σε ένα παράδειγμα όπως αυτό των δύο πανεπιστημίων στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, θα πρέπει λογικά να ελέγχεται στατιστικά το effect των δύο πόλεων εν μέσω άλλων παραγόντων. Τα δύο πανεπιστήμια επίσης θα πρέπει να επιλεγούν τυχαία για εμφανείς λόγους…
Αν από την άλλη πλευρά, μια τέτοια ανάλυση επιστημονικά πρέπει να κάνει χρήση μεγαλύτερου δείγματος και συνεπώς μιας τυπικής μεθοδολογίας ΤΔ, δεν ξέρω κατά πόσο είναι εφαρμόσιμη στο επίπεδο του πανεπιστήμιου στην Ελλάδα. Πέρα από το γεγονός ότι δεν έχουμε αρκετά πανεπιστήμια, δεν υπάρχει και πολιτική βούληση. Γνωρίζει κανείς αν έχει γίνει κάποιο αντίστοιχο πείραμα παγκοσμίως;
Αν μπορούσαν κάποιες θεσμικές αλλαγές να εφαρμοστούν σε επίπεδο τμημάτων η μεθοδολογία των ΤΔ θα ήταν σίγουρα λίγο ποιο εύκολος δρόμος. Αλλά προφανώς μιλάμε για θεσμικό πλαίσιο για το σύνολο των τμημάτων ενός πανεπιστημίου…
η ιδεα δεν ειναι κακη, αλλα μιχαλη δεν νομιζω οτι μπορουμε ευκολα να βγαλουμε συμπερασματα απο ενα τετοιο πειραμα. θα υπαρχει σαφως προβλημα με την αυτοεπιλογη (self selection bias) των φοιτητων και καθηγητων. Ειναι λιγο οπως τα “πειραματικα” σχολεια. και τιποτα διαφορετικο να μην κανουν, εχουν ασυνηθιστα πολλους καλους μαθητες…
και βεβαια υπαρχει και το ηθικο ερωτημα: γιατι να βελτιωσουμε την κατασταση μονο σε δυο ΑΕΙ και οχι σε ολα? τι φταινε οι αλλοι να σπουδαζουν σε ιδρυματα β κλασης? δεν νομιζω οτι κανεις σοβαρος επιστημονας διαφωνει με τις μεταρρυθμισεις, το προβλημα ειναι απλα να ξεπεραστουν οι συντεχνιακες αντιρρησεις των βολεμενων…
η ιδεα δεν ειναι κακη, αλλα μιχαλη δεν νομιζω οτι μπορουμε ευκολα να βγαλουμε συμπερασματα απο ενα τετοιο πειραμα. θα υπαρχει σαφως προβλημα με την αυτοεπιλογη (self selection bias) των φοιτητων και καθηγητων. Ειναι λιγο οπως τα “πειραματικα” σχολεια. και τιποτα διαφορετικο να μην κανουν, εχουν ασυνηθιστα πολλους καλους μαθητες…
και βεβαια υπαρχει και το ηθικο ερωτημα: γιατι να βελτιωσουμε την κατασταση μονο σε δυο ΑΕΙ και οχι σε ολα? τι φταινε οι αλλοι να σπουδαζουν σε ιδρυματα β κλασης? δεν νομιζω οτι κανεις σοβαρος επιστημονας διαφωνει με τις μεταρρυθμισεις, το προβλημα ειναι απλα να ξεπεραστουν οι συντεχνιακες αντιρρησεις των βολεμενων…
Να συμφωνήσω Σωτήρη στο ότι υπάρχουν κάποια ηθικά ζητήματα (τα οποία συνήθως συζητιούνται σε βάση κόστους/οφέλους στη βιβλιογραφία). Δηλαδή το κόστος για τους απόφοιτους των 5 χρόνων που λειτούργησαν υπό το χειρότερο -κατά τα κριτήρια – θεσμικό πλαίσιο vs. το μακροχρόνιο όφελος για τους απόφοιτους υπό το καλύτερο θεσμικό πλαίσιο.. συν το εξακριβωμένο όφελος για ολόκληρο τον πληθυσμό φοιτητών από το 5ο χρόνο και έπειτα που θα προέλθει από την μεταβολή (ή παραμονή) στο καλύτερο θεσμικό πλαίσιο. Υποθέτω εδώ πως επιστημονικά αποτελέσματα θα μεταφραστούν σε πολιτική (…λέμε τώρα).
Όσο για το self-selection, σίγουρα αποτελεί παράγοντα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω του σχεδιασμού της έρευνας. Για παράδειγμα, η βάση της αξιολόγησης θα μπορούσε να τεθεί στους πρωτοετείς φοιτητές και στο προϋπάρχον διδακτικό προσωπικό κατά την περίοδο έναρξης της μελέτης. Ατελές φυσικά μέτρο για την μέτρηση της επιρροής της αυτοεπιλογής και συνεπώς πρόβλημα για τέτοιες μελέτες…
Στα περί συντεχνιών και βολέματος φυσικά συμφωνούμε απόλυτα. Αλλά δεν χρειάζεται κάποιο local case study για να πειστεί και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα του “incentives matter”; Μιλάμε ουσιαστικά για την ανάγκη μεταβολής “συστημάτων πιστεύω” όταν αυτά δεν ευνοούν την ευημερία των ίδιων των πολιτών…
Σωτήρη και Μιχάλη: ευχαριστώ για τα σχόλια ως τώρα. Μιχάλη αναρρωτιέσαι τι κάνουν άλλες χώρες; Θα έλεγα πως σε άλλες χώρες υπάρχει και η ικανότητα και η διάθεση για καλόπιστο διάλογο και δεν χρειάζονται τέτοιοι πειραματισμοί. Εξάλλου οι άλλες χώρες έχουν ήδη πανεπιστήμια της προκοπής!
Συμφωνώ πως το προτεινόμενο πείραμα δεν έχει στατιστική οντότητα. Η θεώρηση στατιστικών δεδομένων όμως είναι κομμάτι του καλόπιστου διαλόγου, άρα άτοπη για τα Ελληνικά δεδομένα. Γι αυτό και προτείνω το πείραμα: εκεί που δεν πιάνει ο καλόπιστος διάλογος στηριγμένος σε δεδομένα, χρειάζεται να πείσουμε άπιστους Θωμάδες.
Σωτήρη συμφωνώ και με τα δικά σου σχόλια. Το πείραμα δεν είναι δίκαιο. Αλλά κάτι πρέπει να κάνουμε για να πείσουμε τον καθημερινό πολίτη ο οποίος ούτε χρόνο έχει ούτε και ευκαιρία να δει τα πράγματα ψύχραιμα.
Οι συντεχνιακές αντιλήψεις δεν παρακάμπονται “απλά” όπως λες. Οι κινητοποιήσεις έδειξαν πως η επιθυμητή απλότητα (αυτή μάλιστα που έρχεται μέσα από τον καλόπιστο διάλογο) δεν ευδοκιμεί στην Ελλάδα.
Προτείνω, τέλος, και μια παραλλαγή στην ιδέα για το πειραματικό πανεπιστήμιο. Πειραματικά τμήματα: να επιλεχθούν, δηλαδή,5-10 τμήματα σε όλη την Ελλάδα. Σε όλα να αυξηθούν οι προϋπολογισμοί κατά 100% τον πρώτο χρόνο, 80% τον δεύτερο, 40% τον τρίτο, και 20% καθεξής. Και τα μισά να λειτουργήσουν με τις προδιαγραφές Βερεμή (τις οποίες θεωρώ ημιτελείς αλλά στην αναβροχία…). Έπειτα από μια 5ετία ας μετρήσουμε αποτελέσματα.
Θα χάσουμε μια πενταετία, θα πείτε, προσπαθώντας να πείσουμε άπιστους Θωμάδες. Κρίμα είναι, συμφωνώ. Αλλά χάσαμε ήδη μισό αιώνα κι όπως πάει θα χάσουμε κι άλλον.
Σωτήρη και Μιχάλη: ευχαριστώ για τα σχόλια ως τώρα. Μιχάλη αναρρωτιέσαι τι κάνουν άλλες χώρες; Θα έλεγα πως σε άλλες χώρες υπάρχει και η ικανότητα και η διάθεση για καλόπιστο διάλογο και δεν χρειάζονται τέτοιοι πειραματισμοί. Εξάλλου οι άλλες χώρες έχουν ήδη πανεπιστήμια της προκοπής!
Συμφωνώ πως το προτεινόμενο πείραμα δεν έχει στατιστική οντότητα. Η θεώρηση στατιστικών δεδομένων όμως είναι κομμάτι του καλόπιστου διαλόγου, άρα άτοπη για τα Ελληνικά δεδομένα. Γι αυτό και προτείνω το πείραμα: εκεί που δεν πιάνει ο καλόπιστος διάλογος στηριγμένος σε δεδομένα, χρειάζεται να πείσουμε άπιστους Θωμάδες.
Σωτήρη συμφωνώ και με τα δικά σου σχόλια. Το πείραμα δεν είναι δίκαιο. Αλλά κάτι πρέπει να κάνουμε για να πείσουμε τον καθημερινό πολίτη ο οποίος ούτε χρόνο έχει ούτε και ευκαιρία να δει τα πράγματα ψύχραιμα.
Οι συντεχνιακές αντιλήψεις δεν παρακάμπονται “απλά” όπως λες. Οι κινητοποιήσεις έδειξαν πως η επιθυμητή απλότητα (αυτή μάλιστα που έρχεται μέσα από τον καλόπιστο διάλογο) δεν ευδοκιμεί στην Ελλάδα.
Προτείνω, τέλος, και μια παραλλαγή στην ιδέα για το πειραματικό πανεπιστήμιο. Πειραματικά τμήματα: να επιλεχθούν, δηλαδή,5-10 τμήματα σε όλη την Ελλάδα. Σε όλα να αυξηθούν οι προϋπολογισμοί κατά 100% τον πρώτο χρόνο, 80% τον δεύτερο, 40% τον τρίτο, και 20% καθεξής. Και τα μισά να λειτουργήσουν με τις προδιαγραφές Βερεμή (τις οποίες θεωρώ ημιτελείς αλλά στην αναβροχία…). Έπειτα από μια 5ετία ας μετρήσουμε αποτελέσματα.
Θα χάσουμε μια πενταετία, θα πείτε, προσπαθώντας να πείσουμε άπιστους Θωμάδες. Κρίμα είναι, συμφωνώ. Αλλά χάσαμε ήδη μισό αιώνα κι όπως πάει θα χάσουμε κι άλλον.
χμμ αν αυξηθει η χρηματοδοτηση ολοι θα λενε οτι αυτο εφταιγε. γενικα ειναι καλη ιδεα η δημιουργια ελιτ τμηματων σε καποια ελληνικα ΑΕΙ, αλλα δεν ξερω αν ειναι λυση του προβληματος.
“Αλλά δεν χρειάζεται κάποιο local case study για να πειστεί και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα του “incentives matter”; Μιλάμε ουσιαστικά για την ανάγκη μεταβολής “συστημάτων πιστεύω” όταν αυτά δεν ευνοούν την ευημερία των ίδιων των πολιτών… ”
οποιος εχει ανοιχτα ματια ρε συ μιχαλη το βλεπει! ας συγκρινουν τον ΟΤΕ πριν 10 χρονια με τις τηλεπικοινωνιες σημερα, ας κοιταξουν τι συμβαινει απτην αλλη οπου παιρνουμε εναν υγιη κλαδο και τον γεμιζουμε με ανεξελεγκτους μονιμους δημοσιους υπαλληλους (Ολυμπιακη, Ναυπηγεα κτλ).
γενικα καταλαβαινω τι λετε, οτι οι μεταρρυθμισεις χρειαζονται εναν “φαρο” που να δειξει στο ευρυ κοινο οτι ειναι οφελιμες. Αλλα εγω νομιζω οτι αυτος ο φαρος θα μπορουσε απλα να ειναι η πληροφορηση. Αν ημουν υπουργος παιδειας (νταξει, ξερω, ατακα καφενειου 🙂 ) θα ξημεροβραδιαζα στα ΑΕΙ, στις εφημεριδες, στα μπλογκ και στα καναλια να εξηγω το σχεδιο. Δεν θα προσπαθουσα να το περασω στην ζουλα οπως εκανε η ΝΔ. Τα στοιχεια ειναι συντριπτικα υπερ της μεταρρυθμισης, το θεμα ειναι η ελλειψη πληροφορησης οσον αφορα το ευρυ κοινο. οσον αφορα τις συντεχνιες ειναι ξεκαθαρο οτι δεν θα αλλαξουν γνωμη, γιαυτο πρεπει να τους φερουμε προ των ευθυνων τους, πρεπει να δειξουμε σε ΟΛΗ την κοινωνια ποια ειναι τα κινητρα τους και τα σχεδια τους.
τωρα αν αυτο δεν ειναι αρκετο για να πειστει ο κοσμος, ας επιτρεψουμε απλα τα ιδιωτικα ΑΕΙ και ας γινουν αυτα φαροι (οι αντιδρασεις νομιζω θα ηταν αρκετα χαμηλοτερες αν μονη μεταρρυθμιση ηταν η δημιουργια ιδιωτικων ΑΕΙ και δεν υπηρχαν οι καπως ακαιρες διαταξεις περι αιωνιων φοιτητων κτλ)
χμμ αν αυξηθει η χρηματοδοτηση ολοι θα λενε οτι αυτο εφταιγε. γενικα ειναι καλη ιδεα η δημιουργια ελιτ τμηματων σε καποια ελληνικα ΑΕΙ, αλλα δεν ξερω αν ειναι λυση του προβληματος.
“Αλλά δεν χρειάζεται κάποιο local case study για να πειστεί και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα του “incentives matter”; Μιλάμε ουσιαστικά για την ανάγκη μεταβολής “συστημάτων πιστεύω” όταν αυτά δεν ευνοούν την ευημερία των ίδιων των πολιτών… ”
οποιος εχει ανοιχτα ματια ρε συ μιχαλη το βλεπει! ας συγκρινουν τον ΟΤΕ πριν 10 χρονια με τις τηλεπικοινωνιες σημερα, ας κοιταξουν τι συμβαινει απτην αλλη οπου παιρνουμε εναν υγιη κλαδο και τον γεμιζουμε με ανεξελεγκτους μονιμους δημοσιους υπαλληλους (Ολυμπιακη, Ναυπηγεα κτλ).
γενικα καταλαβαινω τι λετε, οτι οι μεταρρυθμισεις χρειαζονται εναν “φαρο” που να δειξει στο ευρυ κοινο οτι ειναι οφελιμες. Αλλα εγω νομιζω οτι αυτος ο φαρος θα μπορουσε απλα να ειναι η πληροφορηση. Αν ημουν υπουργος παιδειας (νταξει, ξερω, ατακα καφενειου 🙂 ) θα ξημεροβραδιαζα στα ΑΕΙ, στις εφημεριδες, στα μπλογκ και στα καναλια να εξηγω το σχεδιο. Δεν θα προσπαθουσα να το περασω στην ζουλα οπως εκανε η ΝΔ. Τα στοιχεια ειναι συντριπτικα υπερ της μεταρρυθμισης, το θεμα ειναι η ελλειψη πληροφορησης οσον αφορα το ευρυ κοινο. οσον αφορα τις συντεχνιες ειναι ξεκαθαρο οτι δεν θα αλλαξουν γνωμη, γιαυτο πρεπει να τους φερουμε προ των ευθυνων τους, πρεπει να δειξουμε σε ΟΛΗ την κοινωνια ποια ειναι τα κινητρα τους και τα σχεδια τους.
τωρα αν αυτο δεν ειναι αρκετο για να πειστει ο κοσμος, ας επιτρεψουμε απλα τα ιδιωτικα ΑΕΙ και ας γινουν αυτα φαροι (οι αντιδρασεις νομιζω θα ηταν αρκετα χαμηλοτερες αν μονη μεταρρυθμιση ηταν η δημιουργια ιδιωτικων ΑΕΙ και δεν υπηρχαν οι καπως ακαιρες διαταξεις περι αιωνιων φοιτητων κτλ)
Παιδιά, οι μεταρρυθμίσεις Βερέμη είναι τόσο αυτονόητες και ήπιες που δεν χρειάζεται πειραματισμός. Όπως λέει κι ο Σωτήρης, πληροφόρηση με επιμονή και υπομονή αρκεί.
Εγώ θα έλεγα να δοκιμαστούν πιο δραστικά μέτρα, όπως εντελώς διαφορετικοί τρόποι διοίκησης. Γιατί να υπάρχει ένας νόμος πλαίσιο για όλα; Ας εξαιρεθούν ορισμένα ιδρύματα. Θα ξεκινούσα από το Π. Κρήτης, που έχει ήδη πολύ καλό δυναμικό, τουλάχιστον στις θετικές επιστήμες και από ότι έδειξαν τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου, οι διδάσκοντες είναι πολύ ανοικτοί σε αλλαγές. Ας συνεννοηθούν μαζί τους και ας φτιάξουν ένα νόμο πλαίσιο ειδικά για το Π. Κρήτης. Μετά από κάποια χρόνια, αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, ας επεκταθεί και στα άλλα ιδρύματα.
Παιδιά, οι μεταρρυθμίσεις Βερέμη είναι τόσο αυτονόητες και ήπιες που δεν χρειάζεται πειραματισμός. Όπως λέει κι ο Σωτήρης, πληροφόρηση με επιμονή και υπομονή αρκεί.
Εγώ θα έλεγα να δοκιμαστούν πιο δραστικά μέτρα, όπως εντελώς διαφορετικοί τρόποι διοίκησης. Γιατί να υπάρχει ένας νόμος πλαίσιο για όλα; Ας εξαιρεθούν ορισμένα ιδρύματα. Θα ξεκινούσα από το Π. Κρήτης, που έχει ήδη πολύ καλό δυναμικό, τουλάχιστον στις θετικές επιστήμες και από ότι έδειξαν τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου, οι διδάσκοντες είναι πολύ ανοικτοί σε αλλαγές. Ας συνεννοηθούν μαζί τους και ας φτιάξουν ένα νόμο πλαίσιο ειδικά για το Π. Κρήτης. Μετά από κάποια χρόνια, αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, ας επεκταθεί και στα άλλα ιδρύματα.
Να συμφωνήσω Σωτήρη στο ότι υπάρχουν κάποια ηθικά ζητήματα (τα οποία συνήθως συζητιούνται σε βάση κόστους/οφέλους στη βιβλιογραφία). Δηλαδή το κόστος για τους απόφοιτους των 5 χρόνων που λειτούργησαν υπό το χειρότερο -κατά τα κριτήρια – θεσμικό πλαίσιο vs. το μακροχρόνιο όφελος για τους απόφοιτους υπό το καλύτερο θεσμικό πλαίσιο.. συν το εξακριβωμένο όφελος για ολόκληρο τον πληθυσμό φοιτητών από το 5ο χρόνο και έπειτα που θα προέλθει από την μεταβολή (ή παραμονή) στο καλύτερο θεσμικό πλαίσιο. Υποθέτω εδώ πως επιστημονικά αποτελέσματα θα μεταφραστούν σε πολιτική (…λέμε τώρα).
Όσο για το self-selection, σίγουρα αποτελεί παράγοντα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω του σχεδιασμού της έρευνας. Για παράδειγμα, η βάση της αξιολόγησης θα μπορούσε να τεθεί στους πρωτοετείς φοιτητές και στο προϋπάρχον διδακτικό προσωπικό κατά την περίοδο έναρξης της μελέτης. Ατελές φυσικά μέτρο για την μέτρηση της επιρροής της αυτοεπιλογής και συνεπώς πρόβλημα για τέτοιες μελέτες…
Στα περί συντεχνιών και βολέματος φυσικά συμφωνούμε απόλυτα. Αλλά δεν χρειάζεται κάποιο local case study για να πειστεί και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα του “incentives matter”; Μιλάμε ουσιαστικά για την ανάγκη μεταβολής “συστημάτων πιστεύω” όταν αυτά δεν ευνοούν την ευημερία των ίδιων των πολιτών…