Πολύ κακό για το τίποτα: να διαχειρίζεται πανεπιστήμια η εκκλησία, για την εκπαίδευση του κλήρου, ή όχι;
Να έχουν οι παπάδες μας μόρφωση πανεπιστημιακού επιπέδου; Βεβαίως, μήπως και δούν λίγο από το φως που υποτίθεται πως πρεσβεύουν.

Για μια ακόμη φορά το υπουργείο Παιδείας όμως αποδεικνύει τη διαχρονική και διακομματική ανικανότητά του να διαχειριστεί με συνέπεια και ευθύνη την ανώτατη παιδεία στη χώρα μας.
Το υπουργείο Παιδείας εξυπηρετεί προθέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδας, προτείνοντας την ανωτατοποίηση των ιερατικών και εκκλησιαστικών σχολών. Οι προθέσεις αυτές δεν είναι αγαθές και ούτε αποσκοπούν στην βελτίωση του επιπέδου των κληρικών.

Το προτεινόμενο νομοσχέδιο εγγυάται, ουσιαστικά, πως αντί να ανοίξουν τα μυαλά και οι ορίζοντες των εκπαιδευόμενων κληρικών, θα κλείσουν ακόμη περισσότερο. Διότι ως μαθητές θα συμπληρώνουν 12 χρόνια υποχρεωτικής κατήχησης, με το μάθημα των θρησκευτικών, σε δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο, και στη συνέχεια θα εισάγονται στην ιερατική σχολή της οποίας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα είναι ακόμη πιο στενό.

Θέλει η εκκλησία δικές της ιερατικές σχολές ανωτάτου επιπέδου; Θα έλεγα ότι τις δικαιούται και πως το κράτος οφείλει να συνδράμει. Αλλά να το κάνει με σωστό τρόπο που να εγγυάται το διανοητικό και πνευματικό επίπεδο των σχολών, των σπουδών, και των κληρικών καθώς και τη διασφάλιση βασικών αρχών σύγχρονου δημοκρατικού πολιτεύματος.

Για παράδειγμα:

• Οι ιερατικές σχολές αναβαθμίζονται σε πανεπιστημιακά ιδρύματα μεταπτυχιακού αποκλειστικά επιπέδου. Οι σχολές αυτές προσφέρουν μονοετή, διετή και τετραετή προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών.
• Δικαίωμα εισαγωγής στις σχολές αυτές έχουν οι απόφοιτοι των Θεολογικών σχολών των ΑΕΙ. Η εισαγωγή στις ιερατικές σχολές γίνεται με κριτήρια που ορίζει η Εκκλησία της Ελλάδας σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας. Η εισαγωγή στα τμήματα ιερατικής των ιερατικών σχολών επιτρέπεται μόνο σε άρρενες (μέχρι να ανοίξει τα μάτια της η Εκκλησία και αρχίσει να χειροτονεί γυναίκες).
• Υποψήφιοι φοιτητές που δεν γίνονται δεκτοί σε Ιερατική σχολή έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης. Η έφεσή τους θα κρίνεται από μικτή επιτροπή καθηγητών από τις Θεολογικές σχολές των ΑΕΙ και τις Ιερατικές σχολές της Εκκλησίας με συμμετοχή εκπροσώπων του υπουργείου Παιδείας.
• Οι Θεολογικές σχολές των ΑΕΙ δεν θα προσφέρουν πλέον ποιμαντικές σπουδές αφού το αντικείμενο θα καλύπτεται από τις Ιερατικές σχολές της Εκκλησίας της Ελλάδας.
• Η χρηματοδότηση των Ιερατικών σχολών της Εκκλησίας είναι αποκλειστική ευθύνη της Εκκλησίας της Ελλάδας.
• Η λειτουργία των Ιερατικών σχολών να είναι σύμφωνη με τους νόμους του κράτους που διέπουν τη λειτουργία άλλων πανεπιστημιακών οργανισμών.

Είναι λογικό να σπουδάζει κανείς τουλάχιστον 4+1 χρόνια για να γίνει εφημέριος στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Πάνω Κατσικοχώρι; Ναι, αν η θρησκεία και η ποιμαντική είναι τόσο ουσιώδη στοιχεία της ζωής μας όσο θέλει να πιστεύει η Εκκλησία (αμ έπος αμ έργον δηλαδή).

Αν όμως τα 5 χρόνια φαίνονται πολλά για να γίνει κανείς παπάς, υπάρχει λύση. Η συνθήκη της Μπολόνια επιτρέπει πανεπιστημιακές σπουδές 3-ετους διαρκείας. Ας επιτραπεί λοιπόν στις Θεολογικές σχολές να δίνουν πτυχίο στα 3 χρόνια σε όσους θέλουν να εισαχθούν στις Ιερατικές σχολές. Έτσι θα έχουμε ελάχιστες σπουδές 3+1 ετών για τους μελλοντικούς παπάδες. Οι υπόλοιποι φοιτητές των Θεολογικών μπορούν να συνεχίσουν με 4-ετείς σπουδές.

Τα πλεονεκτήματα της προσέγγισης που περιγράφω παραπάνω είναι πολλά. Δεν χρεώνεται η πολιτεία τα έξοδα για την εκπαίδευση των κληρικών. Η πολιτεία εκπαιδεύει θεολόγους. Όσοι επιθυμούν στη συνέχεια μπορούν να ακολουθήσουν ποιμαντικές σπουδές ειδίκευσης στο δόγμα της προτίμησής τους, είτε με δικά τους έξοδα είτε με υποτροφία των οργανισμών του συγκεκριμένου δόγματος. Εξυπακούεται δηλαδή πως θα επιτρέπεται η ίδρυση ανωτάτων σχολών ιερατικής από άλλα δόγματα και θρησκείες.

Αναβαθμίζεται ο ρόλος των Θεολογικών σχολών στα ΑΕΙ αφού αποδεσμεύονται πλέον από τις δογματικές προκαταλήψεις της Εκκλησίας της Ελλάδας.

Βελτιώνεται το επίπεδο των κληρικών αφού θα σπουδάζουν πρώτα στις αναβαθμισμένες Θεολογικές σχολές και στη συνέχεια στις Ιερατικές σχολές απ΄όπου θα λαμβάνουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών.
Τελος, εξασφαλίζεται ο διαχωρισμός Κράτους-Εκκλησίας στον ευαίσθητο χώρο των ΑΕΙ.