Η επέκταση του ΔΠΘ, μέρος 1ο

Τον Ιούνιο του 2007, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης παρουσίασε στη Δράμα τη Μελέτη Επέκτασης του Πανεπιστημίου στην Ανατολική Μακεδονία. Η μελέτη αφήνει την εντύπωση πως οι ακαδημαϊκές ανάγκες περνούν σε δεύτερη μοίρα προκειμένου να εξυπηρετηθούν τοπικές πολιτικές ισορροπίες.

Ζήτησα — με email — από τον Πρύτανη και τον Αντιπρύτανη του ΔΠΘ, από το τμήμα δημοσίων σχέσεων του πανεπιστημίου, καθώς και απο τον Συντάκτη της μελέτης ένα αντίγραφο. Δεν έλαβα απολύτως καμία απάντηση. Στη συνέχεια επικοινώνησα με καμιά 5-6 γνωστούς και φίλους συναδέλφους στο ΔΠΘ, ζητώντας τους το ίδιο. Όλοι δήλωσαν άγνοια. Μάλιστα ένας είπε χαρακτηριστικά: «Πού να το βρω το αντίγραφο; Νομίζεις ότι τα μοιράζουν στα μέλη ΔΕΠ;»

Το αντίγραφο της μελέτης τελικά έφτασε στα χέρια μου ταχυδρομικώς από την Αθήνα. Παρόλο που η μελέτη είναι χαρακτηρισμένη «public copy» (υπάρχει άραγε και διαβαθμισμένο αντίγραφο;) δεν έχει αναρτηθεί ως σήμερα στις ιστοσελίδες του ΔΠΘ. [Αντίγραφο της μελέτης: αρχείο PDF μεγέθους 18 ΜΒ].

Συντάκτης της μελέτης είναι ο καθηγητής Βασίλης Τουρασής (αναζήτησα την ιστοσελίδα του αλλά δεν φαίνεται πως διαθέτει). Οι 102 σελίδες της μελέτης είναι χωρισμένες σε 3 κεφάλαια: Σκοπιμότητα Επέκτασης, Πρόταση Ίδρυσης Τμήματος Πληροφορικής, και Πρόταση Ίδρυσης Τμήματος Εφαρμοσμένης Στατιστικής. Κάθε κεφάλαιο-πρόταση είναι χωρισμένο σε 4 ενότητες: Θεσμικά Χαρακτηριστικά, Περιεχόμενο Σπουδών, Απαιτούμενοι Πόροι, και Κτιριολογικό Πρόγραμμα.

Η ουσία της μελέτης είναι η εξής: προτείνει τη δημιουργία Σχολής Θετικών Επιστημών που θα συγκροτείται από δύο τμήματα: το τμήμα πληροφορικής με έδρα τη Δράμα και το τμήμα εφαρμοσμένης στατιστικής με έδρα την Καβάλα.

Παρότι το ΔΠΘ είναι ήδη κατακερματισμένο, η μελέτη προτείνει την παραπέρα διασπορά του με τον διαμελισμό της νέας σχολής. Δηλαδή σπάει το μοντέλο θεματικής συνοχής και ανοίγει πλέον ο δρόμος για σχολές-σκορποχώρι.

Για την κατάρτιση των προτεινόμενων προγραμμάτων σπουδών, ο συντάκτης της μελέτης ανέλυσε μεταξύ άλλων και τις προσεγγίσεις των 8 καλύτερων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων σύμφωνα με την κατάταξη της Σαγκάης για το 2007. Τα πανεπιστήμια αυτά είναι: Cambridge, Oxford, ETH Zurich, Paris XI, Imperial College of London, Paris IV, Utrecht, και Technischen Universität München.

Κανένα από τα πανεπιστήμια αυτά δεν ακολουθεί το διαμελισμένο μοντέλο του Δημοκρίτειου. Με άλλα λόγια: η ποιότητα ενός ιδρύματος δεν είναι μόνο συνάρτηση των διαφόρων προγραμμάτων σπουδών αλλά και της συνοχής του. Όταν ένα ίδρυμα είναι ήδη κατακερματισμένο σε 4 πόλεις (Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη· και στο μέλλον σε 6 με την προτεινόμενη επέκταση σε Δράμα και Καβάλα) τότε χάνει την δυναμική που προσφέρει η γεωγραφική συνοχή.

Η απόσταση μεταξύ του τμήματος πληροφορικής και της ιατρικής σχολής στο Cambridge είναι 2 χιλιόμετρα. Στη Δημοκρίτειο, η μελέτη προτείνει να ιδρυθεί τμήμα πληροφορικής (Δράμα) σε απόσταση 150-κάτι χιλιομέτρων από την Ιατρική (Αλεξανδρούπολη). Έτσι εξανεμίζεται κάθε δυνατότητα έρευνας και καινοτομίας στα κρίσιμα βιοπληροφορικά αντικείμενα.

Η απόσταση μεταξύ των τμημάτων πληροφορικής και στατιστικής στο Oxford είναι δεν είναι 500 μέτρα. Στο Δημοκρίτειο η μελέτη προτείνει οι δυο σχολές να βρεθούν σε απόσταση 30-κάτι χιλιομέτρων (Δράμα-Καβάλα).

Είναι δυνατόν η Ελλάδα του 21ου αιώνα να επιμένει στη δημιουργία πανεπιστημίων τσαντιρ-μαχαλά (πολυεστιακών, όπως τα περιγράφουν); Γράφει, στη μελέτη επέκτασης, ο κ. Β. Τουρασής:

[η] Σύγκλητος επιχείρησε να διασκεδάσει τόσο τους προβληματισμούς της ακαδημαϊκής κοινότητας που αντιμετώπιζε με ιδιαίτερο σκεπτικισμό τις προσπάθειες επιβολής συγκεκριμένων γνωστικών αντικειμένων από φορείς της Δράμας και της Καβάλας, όσο και τις λογικές ανησυχίες της τοπικής κοινωνίας της Θράκης που αντιμετώπιζε με επιφύλαξη την επέκταση στην Ανατολική Μακεδονία. (Σελίδα 11 της μελέτης· οι επισημάνσεις δικές μου)

Με δυο λόγια, η προτεινόμενη επέκταση του ΔΠΘ είναι προϊόν τοπικής πολιτικής πίεσης παρά αποτέλεσμα αξιολόγησης των ακαδημαϊκών και εκπαιδευτικών αναγκών του (συνταγματικώς αυτοδιοικούμενου) πανεπιστημίου. Οι πιέσεις αυτές φαίνονται και στον πρόλογο της μελέτης, όπου αναφέρεται:

[η] Σύγκλητος του ΔΠΘ στις 13 Μαΐου 2004 […] ενέκρινε […] την επέκταση του Δημοκριτείου στις πόλεις της Καβάλας και της Δράμας […] Η καταρχήν έγκριση αφορούσε την υπό όρους ίδρυση τεσσάρων τμημάτων (δύο ανα πόλη) με γνωστικά αντικείμενα που θα καθοριζοταν σε επόμενη συνεδρίαση. (Σελίδα 7 της μελέτης· οι επισημάνσεις δικές μου)

Κι αν δεν είναι ήδη προφανές πως το Δημοκρίτειο βάζει σε δεύτερη μοίρα τις ακαδημαϊκές του ανάγκες προκειμένου να ικανοποιήσει τοπικές πιέσεις, υπάρχει και η δήλωση του (υπό παραίτηση τότε) Νομάρχη Δράμας το 2006:

Την πεποίθησή του ότι αμέσως μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου […] θα εξαγγελθεί η ίδρυση Πανεπιστημιακής Σχολής, εξέφρασε σε δηλώσεις του ο νομάρχης Δράμας Κώστας Ευμοιρίδης. Πιο συγκεκριμένα είπε πως ήδη το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης αποφάσισε την διεύρυνσή του προς Δράμα και Καβάλα ενώ έχει συσταθεί 4μελής επιτροπή που θα εξετάσει την υπόθεση αυτή. Ο κ. Ευμοιρίδης τόνισε ότι στην επιτροπή συμμετέχει ο κ. Σούλης Γιάννης, Δραμινής καταγωγής καθώς και ένας ακόμη ο οποίος είναι γαμπρός στη Δράμα. (Εφημερίδα Ηχώ Δράμας 6 Ιουλίου 2006· οι επισημάνσεις δικές μου)

Γαμπρός στη Δράμα, γνωστικά αντικείμενα που θα καθοριστούν αργότερα, ανησυχίες τοπικής κοινωνίας, προσπάθειες επιβολής από φορείς της Δράμας και της Καβάλας. Έτσι δεν στήνονται σύγχρονα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Η Δράμα χρειάζεται ερεθίσματα για οικονομική ανάπτυξη. Ένα εκ γεννετής μίζερο τμήμα γειτονικού πανεπιστημίου δεν θα βοηθήσει. Όπως δεν βοήθησε και η ίδρυση τελωνείου στα σύνορα με χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ως Δραμινός και ως πανεπιστημιακός, αισθάνομαι αγωνία για το μέλλον της πόλης μου αλλά και για το μέλλον της ανώτατης παιδείας στην Ελλάδα. Δυστυχώς η πολιτική του καταμερισμού σχολών και τμημάτων στην περιφέρεια, προκειμένου να ικανοποιηθούν κοντόφθαλμες πολιτικές μωροφιλοδοξίες, έχει δημιουργήσει προβληματικά πανεπιστήμια. Τα οποία με τη σειρά τους μειώνουν τους διαθέσιμους πόρους για τα λίγα υγειή τμήματα στην Ελλάδα: η πίτα μένει ίδια και την κόβουμε σε περισσότερα αλλά μικρότερα κομμάτια.

Η μελέτη επέκτασης του ΔΠΘ δίνει την εντύπωση πως είναι προϊόν τοπικών πολιτικών πιέσεων προς το Πανεπιστήμιο. Ως τέτοιο προϊόν, δημιουργεί κακό προηγούμενο για το ρόλο και τη θέση του πανεπιστημίου στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Ίσως γι αυτό η Υπουργός Παιδείας απέρριψε την ιδέα της επέκτασης, κατά τη συζήτηση που έγινε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Ίσως η πρόταση επέκτασης γράφτηκε με σκοπό την απόρριψή της, αφού όμως προηγουμένως είχε ικανοποιήσει τις μικροπολιτικές σκοπιμότητες πολιτευτών που τώρα μπορούν και να παινεύονται για τη δικαίωση του αγώνα και να τα ρίχνουν στο Υπουργείο για την «αδικία» σε βάρος της Δράμας (και της Καβάλας).

Η απόρριψη της πρότασης από το Υπουργείο Παιδείας, ακυρώνει την παραπέρα ανάλυση της. Θα συνεχίσω την ανάλυση όμως σε επόμενο άρθρο διότι η πρόταση αναδεικνύει με πόση προχειρότητα σχεδιάζεται και διαχειρίζεται το μέλλον της ανώτατης παιδείας στην Ελλάδα.

Share

8 thoughts on “Η επέκταση του ΔΠΘ, μέρος 1ο

  1. I begin to realise how little we all know/knew about Greek Universities when we were abroad.
    My comments, ideas and opinions about them are not publishable. So, you are not telling us anything new, especially if you knew the peopple that you are dealing with…………….
    Freddy Germanos wrote in one of his books:
    ” I katastasi einai apelpistiki alla ohi sovari”……………..
    Anyhow, nice article.

  2. I begin to realise how little we all know/knew about Greek Universities when we were abroad.
    My comments, ideas and opinions about them are not publishable. So, you are not telling us anything new, especially if you knew the peopple that you are dealing with…………….
    Freddy Germanos wrote in one of his books:
    ” I katastasi einai apelpistiki alla ohi sovari”……………..
    Anyhow, nice article.

  3. Η παιδεία είναι το μέλλον της ανάπτυξης και εξέλιξης μας το περιβάλλον είναι το υπόβαθρο τους.

    Πόνος οργή και θλίψη κυριαρχούν για την κατάσταση και των δύο, φως στο τούνελ δεν βλέπω και μπορεί η προσωπική διέξοδος να είναι η φυγή στο εξωτερικό αλλά για αυτόν τον τόπο…;

  4. Η παιδεία είναι το μέλλον της ανάπτυξης και εξέλιξης μας το περιβάλλον είναι το υπόβαθρο τους.

    Πόνος οργή και θλίψη κυριαρχούν για την κατάσταση και των δύο, φως στο τούνελ δεν βλέπω και μπορεί η προσωπική διέξοδος να είναι η φυγή στο εξωτερικό αλλά για αυτόν τον τόπο…;

  5. I laughhed my eyes out with Freddy Germanos’s comment which fully discribes the new Greek Drama and Commedy . Thank you very-very much Mr. or Prof Rapsomanikis and of course Gredy Germanos’s. This the best memorial service one could do for Fredy. And this is enough.

    Freddy Germanos wrote in one of his books:
    ” I katastasi einai apelpistiki alla ohi sovari”……………..
    Antonis Vardulakis

  6. I laughhed my eyes out with Freddy Germanos’s comment which fully discribes the new Greek Drama and Commedy . Thank you very-very much Mr. or Prof Rapsomanikis and of course Gredy Germanos’s. This the best memorial service one could do for Fredy. And this is enough.

    Freddy Germanos wrote in one of his books:
    ” I katastasi einai apelpistiki alla ohi sovari”……………..
    Antonis Vardulakis

  7. Μήπως όμως και η ίδια η ύπαρξη του ΔΠΘ δεν ειναι αποτέλεσμα πολιτικών πιέσεων άσχετες με την επιστήμη και την πρόοδό της;
    Ακ́ομη, ποιος ο λόγος ύπαρξης των τμημάτων Μηχανικών Περιβάλλοντος, Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης, Γλωσσών, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών, και Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής; Τι προσφέρουν τα τμήματα αυτά στην ελληνική πραγματικότητα; Μήπως τα τμήματα γίνανε έτσι απλά… για να γίνουν;

  8. Μήπως όμως και η ίδια η ύπαρξη του ΔΠΘ δεν ειναι αποτέλεσμα πολιτικών πιέσεων άσχετες με την επιστήμη και την πρόοδό της;
    Ακ́ομη, ποιος ο λόγος ύπαρξης των τμημάτων Μηχανικών Περιβάλλοντος, Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης, Γλωσσών, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών, και Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής; Τι προσφέρουν τα τμήματα αυτά στην ελληνική πραγματικότητα; Μήπως τα τμήματα γίνανε έτσι απλά… για να γίνουν;

Leave a Reply to Rapsomanikis S. Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *