Φωτογράφε φώτο-χάλια,
μ’ έβγαλες με δυο κεφάλια·
Μη σε νοιάζει αυτό εσένα,
θα σου κόψω εγώ το ένα.

Στις 26.07.07 το Έθνος δημοσίευσε μια από τις φωτογραφίες στα δεξιά. Την ίδια μέρα το City Press δημοσίευσε την άλλη εκ των φωτογραφιών. Η λαθροχειρία σε μια από τις δύο φωτογραφίες επισημάνθηκε και η είδηση κάνει το γύρο της Ελληνικής blogόσφαιρας.

Και οι δύο φωτογραφίες απεικονίζουν την ίδια κατάσταση: τρία άτομα, σκαρφαλωμένα στη στέγη ενός σπιτιού, χρησιμοποιούν ένα λάστιχο ποτίσματος για να καταβρέξουν τον περίγυρο του οικήματος ώστε να το προστατεύσουν από τη φωτιά. Ο καπνός γύρω τους φανερώνει πως η φωτιά πλησιάζει. Η φωτογραφία που δημοσίευσε το Έθνος, δείχνει και φλόγες! Οι οποίες, όπως δείχνουν τα πράγματα, προστέθηκαν εκ των υστέρων μέσω ψηφιακής επεξεργασίας προκειμένουν να δώσουν ακόμη πιο δραματική διάσταση στην εικόνα.

Δεν γνωρίζουμε αν η σύνταξη του Έθνους ήξερε πως η φωτογραφία είναι παραποιημένη ή αν της δόθηκε παραποιημένη και εν αγνοία της. Και στις δύο περιπτώσεις η ευθύνη βαρένει την εφημερίδα και μόνο. Αν η εφημερίδα ανέχτηκε την παραποιημένη φωτογραφία, τότε η ευθύνη στην παραπληροφόρηση και τη χειραγώγηση του κοινού είναι ξεκάθαρη. Αν η εφημερίδα παρέλαβε την παραποιημένη φωτογραφία εν αγνοιά της, τότε πάλι έχει ευθύνη: δεν έχει προδιαγραφές πιστοποίησης των πηγών της και τυπώνει ό,τι της δώσουν.

Το 2003 ένας κορυφαίος φωτοδημοσιογράφος, ο Brian Walski , απολύθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από τη δουλειά του στην εφημερίδα Los Angeles Times επειδή χρησιμοποίησε δυο διαφορετικές εικόνες για να συνθέσει μια τρίτη.

Στην επιστολή προς τους συναδέλφους του ο Walski έγραψε:

I have tarnished the reputation […] especially the very talented and extremely dedicated photographers and picture editors that have made my four-and-a half years at the Times a true quality experience.
[…]
I have always maintained the highest ethical standards throughout my career, and cannot truly explain my complete breakdown in judgment at this time. That will only come in the many sleepless nights that are ahead.

(Σπίλωσα την υπόληψη [του επαγγέλματος] και ειδικά των ταλαντουχων και αφοσιωμένων φωτογράφων και φωτοσυντακτών που κάναν τα τεσσεράμιση χρόνια μου στους Times μια εξαιρετική εμπειρία […]
Τήρησα πάντοτε υψηλότατο ήθος στη σταδιοδρομία μου, και δεν μπορώ πραγματικά να εξηγήσω την παντελή απουσία κρίσης αυτή τη στιγμή. Αυτό θα γίνει μόνο έπειτα από τις πολλές άυπνες νύχτες που με περιμένουν.)

Δεν γνωρίζω αν θα χάσει κανείς τον ύπνο του ή τη δουλειά του στο Έθνος. Αναρρωτιέμαι όμως γιατί ανεχόμαστε συλλογικά αυτό τον εμπαιγμό σε βάρος της νοημοσύνης και της προσωπικότητάς μας.

Για όσους ενδιαφέρονται:

• Η δεοντολογία του Reuters για την ψηφιακή επεξεργασία φωτογραφιών
• Άρθρο του H. Farid για την ψηφιακή παραποίηση στα Μέσα, την Πολιτική και το Νόμο (εξαιρετικό και εύληπτο· Ο Hany είναι καθηγητής πληροφορικής στο Dartmouth με καταπληκτική δουλειά στην ψηφιακή επεξεργασία).