Ετοιμάζω αυτές τις μέρες την παρουσίαση που θα κάνω στο συνέδριο του Economist στην Αθήνα με θέμα “E-Government Forum: Digital Greece: setting technology in its right dimension”. Ο θεματικός κύκλος της παρουσίασής μου θα είναι “Breaking the geographical barrier: can technology reach the diaspora?”. Αναρρωτιέμαι όμως μήπως το ερώτημα θα έπρεπε να αντιστραφεί “can the diaspora reach through technology”?
Ο θεματικός κύκλος στον οποίο συμμετέχω εξετάζει το ρόλο της τεχνολογίας ως διαύλου μεταξύ της Ελληνικής Διασποράς και της Ελληνικής Διοίκησης.
Πρόκειται για ένα ασύμμετρο δίαυλο επικοινωνίας, κατά τη γνώμη μου, στον οποίον υπερέχει η Διασπορά. Ως παράδειγμα θα αναφέρω τον δημόσιο διάλογο για την ανώτατη παιδεία που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο περίπου. Έσπευσαν τότε πολλοί καλόπιστοι Έλληνες του εξωτερικού να καταθέσουν απόψεις, προτάσεις και βιώματα ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση του υπουργείου παιδείας. Ο διάλογος δεν έγινε ποτέ και η σχετική ιστοσελίδα στο υπουργείο παιδείας παρέμεινε σκοτεινή και άδεια μέχρι πρόσφατα. Σήμερα η ίδια ιστοσελίδα φιλοξενεί μερικές από τις προτάσεις που κατατέθηκαν, δίχως μια ταξινόμηση ή οργάνωση και με μια προχειρότητα που υποβαθμίζει κάθε καλή πρόθεση. Διάλογος δεν έγινε κι απομείναμε εμείς της Διασποράς να αναρρωτιόμαστε γιατί δεν μπορεί το Υπουργείο να υπολοποιήσει ένα απλό ιστολόγιο και να αναθέσει σε κάποιον φοιτητή τη συστηματική ταξινόμηση των προτάσεων και των συζητήσεων.
Θα έλεγε κανείς πως το παραπάνω παράδειγμα δεν έχει να κάνει με την τεχνολογία ή τη Διασπορά αλλά με την πολιτική βούληση και τις προτεραιότητες του Υπουργείου Παιδείας. Και έτσι είναι. Ανάγεται λοιπόν το ερώτημα στο αν και κατά πόσο η επικοινωνία της Πολιτείας με την Διασπορά, μέσω τεχνολογικών διαύλων, αποτελεί προτεραιότητα και συνιστά πολιτική βούληση της κυβέρνησης.
Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό θα πρέπει πρώτα να δούμε πώς η Πολιτεία χρησιμοποιεί την τεχνολογία στην επικοινωνία της με τους πολίτες εντό της χώρας. Οι επιδόσεις, δυστυχώς, είναι φτωχές. Διαβάζουμε στις εφημερίδες για πολίτες που στήνονται στην ουρά από τα άγρια χαράματα προκειμένου να καταθέσουν δικαιολογητικά για την έκδοση διαβατηρίου. Πρόκειται για διαδικασία που θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί μια χαρά μέσω διαδικτύου.
Ποσοτικοί δείκτες και εμπειρικές αναλύσεις συνθέτουν μια αρνητική εικόνα στο ερώτημα can technology reach the residents of Greece? Έτσι η ίδια τεχνολογία δεν μπορεί να αγγίξει και τη Διασπορά. Πρέπει λοιπόν να δούμε πώς μπορεί να βελτιωθεί η παροχή υπηρεσιών από την Πολιτεία προς τους πολίτες μέσω τεχνολογίας.
Η αρχή που έγινε με την Κοινωνία της Πληροφορίας και την αντίστοιχη Ειδική Γραμματεία, είναι ένα θετικό και ελπιδοφόρο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ακόμη όμως και η Γραμματεία αυτή διακατέχεται από τις τεχνοφοβικές αγκυλώσεις της Ελληνικής Διοίκησης. Για παράδειγμα, η περίφημη στρατηγική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Microsoft δεν βρίσκεται στον ιστοτόπο της Ειδικής Γραμματείας. Για να ακριβολογούμε: δεν βρίσκεται σε κανέναν ιστοτόπο της Ελληνικής Πολιτείας! Τις τεχνοφοβικές αγκυλώσεις μας έχει περιγράψει ο Γιάννης Λάριος σε δυο άρθρα του (εδώ και εδώ) και έχω σχολιάσει κι εγώ εδώ.
Είναι αναγκαίο λοιπόν να ξεπεράσουμε τις διάφορες τεχνοφοβικές αγκυλώσεις εντός και εκτός του Ελλαδικού χώρου, προκειμένου να λειτουργήσει αποδοτικά η τεχνολογία ως δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Πολιτείας και πολιτών. Κι εδώ η Διασπορά, συγκεκριμένα η επιστημονική και ακαδημαϊκή διασπορά μπορει να παίξει σοβαρό ρόλο.
Θα βρίσκομαι στην Αθήνα 29 Οκτωβρίου με 3 Νοεμβρίου και θα χαρώ να συναντήσω φίλους που έχω γνωρίσει μέσω του ιστολογίου. Στείλτε μου ένα μήνυμα για να βρεθούμε.
