… δεν πιάνεις χαρτωσιά

«Καλά τα πήγες. Όμως μπροστά στον πατέρα σου δεν πιάνεις χαρτωσιά!»

Ήταν τα λόγια που άκουσε ο Λεωνίδας Κύρκος έπειτα από την πρώτη του ομιλία στη Βουλή το 1961. Του τα είπε ένας παλιός πρακτικογράφος που τον πλησίασε αφού είχε κατεβεί από το βήμα.

Τo περιστατικό το διηγείται έπειτα από 46 χρόνια, ο Λεωνίδας Κύρκος, στο βιβλίο του Στιγμές Από την Προσωπική μου Διαδρομή (Έκδοση Βιβλιοπωλείου Εστίας, ISBN 978-960-05-1315-8, 171 σελίδες, €13).

Ο συγγραφέας είναι εξαιρετικά προσεκτικός με τον τίτλο του βιβλίου του ξεκαθαρίζοντας πως πρόκειται για στιγμές από την προσωπική διαδρομή του. Το ξεκαθαρίζει και μια ακόμη φορά στην προμετωπίδα του βιβλίου του όπου γράφει:

Πριν σωθεί τελικά το λαδάκι από το καντήλι μου ….

Δεν μ’ αρέσουν οι αυτοβιογραφίες.

Γι αυτές, όπως και για τα ημερολόγια, ισχύει εκείνο που έγραψε ο ποιητής Γιάννης Δάλλας στο έξοχο βιβλιαράκι του Χρονοδείκτες: «Τα περισσότερα απολογίες αζήτητες και άλλα νάρκισσοι: φριχτά επιμύθια, πληχτική διανόηση — τα γνωστά και τα δηλωμένα».

Έτσι διάλεξα μερικά επεισόδια από τη μακρά πολιτική μου ζωή μέσα από τα οποία παρουσιάζονται συνθήκες και άνθρωποι, σ’ ένα τοπίο που δεν ήταν πάντα το χειρότερο δυνατό, επεισόδια τα οποία διαβάζοντας τα χαμογελώ, όπως ελπίζω να χαμογελάσεις και συ, αναγνώστη.

Οι Στιγμές του Κύρκου δεν είναι πολιτική αυτοβιογραφία κι ούτε διαβάζεται ως τέτοια. Παρόλο που περιέχει έντονο το πολιτικό στοιχείο αφού αυτό κυριάρχησε στη ζωή του συγγραφέα.

Το βιβλίο διαβάζεται όμως με το χαμόγελο. Σε κάνει να χαμογελάς με την ανθρωπιά των χαρακτήρων (οι δεσμοφύλακες των εξορίστων που τους φέρνουν στα κρυφά τις εφημερίδες τους) και με το χιούμορ του συγγραφέα. Το βιβλίο διαβάζεται γρήγορα, σα να’ταν παραπολιτική στήλη. Εξιστορεί πολιτικές εξελίξεις από τον Εμφύλιο και μετά. Δεν μασάει λόγια αλλά ούτε και υποκρίνεται πως αποτελεί ιστορική πηγή.

Ο Λεωνίδας Κύρκος, πιστεύω, παρέμεινε μια ανεξαργύρωτη επιταγή στην πολιτική ιστορία του τόπου μας. Μετριοπαθής, διαλλακτικός και σεμνός δεν είχε τα «προσόντα» να διακριθεί σ’ ένα πολιτικό προσκήνιο όπου κυριαρχούν τα κοκκόρια και οι αγγαρόφατσες. Οι Στιγμές του σκιαγραφούν το ήθος ενός ανθρώπου που πίστεψε σε μια ιδέα, που βίωσε τον εφιάλτη της ιδέας, και που προσπάθησε να μεταλλάξει την ιδέα σε κάτι ανθρώπινο και βιώσιμο.

Διάβασα το βιβλίο στην πτήση που μας έφερε στις ΗΠΑ έπειτα από το πρόσφατο ταξίδι στην Ελλάδα. Κλείνοντας το βιβλίο ευχήθηκα η Ελλάδα να αποκτήσει μια μέρα περισσότερους πολιτικούς σαν τον Κύρκο, δεξιά κι αριστερά.

Share

10 thoughts on “… δεν πιάνεις χαρτωσιά

  1. Αντιστάθηκε απέναντι σε ότι άξιζε να αντισταθεί κάποιος στον αιώνα του. Απέναντι στο Ναζισμό, στο μετεμφυλιακό παρακράτος, στο σταλινικό ολοκληρωτισμό, στη χούντα, στο λαϊκισμό, στη βία και στη φτήνια. Υβρίστηκε και προπηλακίστηκε από δεξιά και αριστερά, από την Αυριανή (αυτό κι αν είναι τιμή…) από κάθε αυθαίρετη εξουσία που γνώρισε η χώρα κατά τη διάρκεια της ζωής του, χωρίς να χάσει ποτέ την αξιοπρέπειά του. Αναγνώρισε τα λάθη του. Και σήμερα που ο λόγος του μας είναι το ίδιο απαραίτητος όσο ήταν πάντα, είναι στο περιθώριο. Θα ήταν ο ιδανικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αλλά το αξίωμα είναι πλέον διακοσμητικό. Και ο διορισμός σ’ αυτό αποτέλεσμα μικροπολιτικού παζαριού.

  2. Αντιστάθηκε απέναντι σε ότι άξιζε να αντισταθεί κάποιος στον αιώνα του. Απέναντι στο Ναζισμό, στο μετεμφυλιακό παρακράτος, στο σταλινικό ολοκληρωτισμό, στη χούντα, στο λαϊκισμό, στη βία και στη φτήνια. Υβρίστηκε και προπηλακίστηκε από δεξιά και αριστερά, από την Αυριανή (αυτό κι αν είναι τιμή…) από κάθε αυθαίρετη εξουσία που γνώρισε η χώρα κατά τη διάρκεια της ζωής του, χωρίς να χάσει ποτέ την αξιοπρέπειά του. Αναγνώρισε τα λάθη του. Και σήμερα που ο λόγος του μας είναι το ίδιο απαραίτητος όσο ήταν πάντα, είναι στο περιθώριο. Θα ήταν ο ιδανικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αλλά το αξίωμα είναι πλέον διακοσμητικό. Και ο διορισμός σ’ αυτό αποτέλεσμα μικροπολιτικού παζαριού.

  3. Είναι αλήθεια ότι ο χρόνος “στρογγυλεύει” τα πάντα, και πως ο Λεωνίδας Κύρκος πολιτογραφείται πια ως Νέστωρ της ελληνικής Άριστεράς. Ίσως μάλιστα να είναι πράγματι και “ανεξαργύρωτη επιταγή στην πολιτική ιστορία του τόπου μας”.
    Αλλά θυμάμαι -μάλλον επειδή ήταν τα πιο έντονα χρόνια της ζωής μου- έναν άλλο Κύρκο εν δράσει. Τότε που στον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς κυριαρχούσαν οι ίντριγκες, οι φράξιες, τα σταυρωμένα ψηφοδέλτια στις εσωκομματικές διαδικασίες, η βίαιη διάσπαση του Ρήγα και η δημιουργία της Β΄Πανελλαδικής και άλλα τέτοια γοητευτικά…
    Ανάλογες διηγήσεις εκλιπόντων πλέον παπούδων της Αριστεράς ακούσαμε και για την εποχή της διάσπασης του ΚΚΕ το ’68.
    Αλλά, όλα αυτά θα τα κρίνει η ιστορία, αν δεν το έχει κάνει ήδη…

    Σας ασπάζομαι
    Γάιος

  4. Γάιε: είναι βέβαιο πως ο χρόνος αμβλύνει και στρογγυλεύει τα πάντα. Την περίοδο της 12ης (;) Ολομέλειας έγιναν μεγάλες και έντονες πολιτικές, κομματικές, και παρασκηνιακές ζυμώσεις. Πιστεύω όμως (αν και δεν ήμουν παρόν) πως ο Κύρκος λειτούργησε μέσα σ’ αυτές τις ζυμώσεις με (σχετική τουλάχιστον) μετριοπάθεια και διαλλακτικότητα. Αυτό είναι που έχω εκτιμήσει αφάνταστα στον Λ. Κύρκο τον οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, γνώρισα πρώτη φορά πριν 20 χρόνια.

  5. Γάιε: είναι βέβαιο πως ο χρόνος αμβλύνει και στρογγυλεύει τα πάντα. Την περίοδο της 12ης (;) Ολομέλειας έγιναν μεγάλες και έντονες πολιτικές, κομματικές, και παρασκηνιακές ζυμώσεις. Πιστεύω όμως (αν και δεν ήμουν παρόν) πως ο Κύρκος λειτούργησε μέσα σ’ αυτές τις ζυμώσεις με (σχετική τουλάχιστον) μετριοπάθεια και διαλλακτικότητα. Αυτό είναι που έχω εκτιμήσει αφάνταστα στον Λ. Κύρκο τον οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, γνώρισα πρώτη φορά πριν 20 χρόνια.

  6. Είναι αλήθεια ότι ο χρόνος “στρογγυλεύει” τα πάντα, και πως ο Λεωνίδας Κύρκος πολιτογραφείται πια ως Νέστωρ της ελληνικής Άριστεράς. Ίσως μάλιστα να είναι πράγματι και “ανεξαργύρωτη επιταγή στην πολιτική ιστορία του τόπου μας”.
    Αλλά θυμάμαι -μάλλον επειδή ήταν τα πιο έντονα χρόνια της ζωής μου- έναν άλλο Κύρκο εν δράσει. Τότε που στον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς κυριαρχούσαν οι ίντριγκες, οι φράξιες, τα σταυρωμένα ψηφοδέλτια στις εσωκομματικές διαδικασίες, η βίαιη διάσπαση του Ρήγα και η δημιουργία της Β΄Πανελλαδικής και άλλα τέτοια γοητευτικά…
    Ανάλογες διηγήσεις εκλιπόντων πλέον παπούδων της Αριστεράς ακούσαμε και για την εποχή της διάσπασης του ΚΚΕ το '68.
    Αλλά, όλα αυτά θα τα κρίνει η ιστορία, αν δεν το έχει κάνει ήδη…

    Σας ασπάζομαι
    Γάιος

Leave a Reply to Δημήτρης Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *