Οργάνωση και λειτουργία της Αστυνομίας

Τα πρόσφατα και δραματικά περιστατικά στην Αθήνα φέρνουν για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο την ανεπάρκεια της ΕΛ.ΑΣ. Η ανεπάρκεια αυτή έχει καταγραφεί από την πολιτική ηγεσία του τόπου είτε με όρους αρχαιολατρικού βερμπαλισμού (οι κατά Πολύδωρα «πραίτωρες») είτε με λαϊκίστικη ορολογία (το κατά Παπουτσή «έλλειμα δημοκρατίας»). Η πολιτική ηγεσία των σωμάτων ασφαλείας στην Ελλάδα στερείται στοιχειώδη τεχνοκρατική αντίληψη για τα θέματα της αρμοδιότητάς της.

Όσο ανεχόμαστε την ανικανότητα αυτή θα υποφέρουμε απο μια αστυνομία που δεν θα κάνει καλά τη δουλειά της. Με αποτέλεσμα την καταχρηστική, εκδικητική, αλόγιστη και κάποιες φορές δολοφονική αστυνομική βία αλλά και το αίσθημα ανασφάλειας που διακατέχει τους κατοίκους της χώρας.

  1. Είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε πως βελτιώσεις στην αστυνόμευση δεν μπορούν να επέλθουν από τη μια μέρα στην άλλη. Συζητούμε λοιπόν για εγχείρημα δεκαετίας που απαιτεί βεβαίως την συναίνεση των μεγάλων πολιτικών κομμάτων.
  2. Είναι επίσης σημαντικό να καταλάβουμε από την αρχή πως συζητούμε για βελτιώσεις που θα γίνουν σταδιακά και πως δεν σχεδιάζουμε ένα τέλειο (και συνεπώς ανέφικτο) σύστημα. Παραφωνίες, παραβατική συμπεριφορά αστυνομικών, κτλ, θα υπάρχουν πάντοτε. Το ζητούμενο είναι ο περιορισμός των φαινομένων και η άμεση αντιμετώπισή τους.

Οι αλλαγές που χρειάζονται είναι επιχειρησιακές και νοοτροπίας. Ως κοινωνία είμαστε καχύποπτοι απέναντι στην αστυνομία και η στάση μας είναι απαξιωτική. Τα αίτια της καχυποψίας και της απαξίωσης πρέπει σταδιακά να απαληφθούν. Η σχέση αστυνομικού και πολίτη πρέπει να εξορθολογιστεί ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός.

  1. Χρειαζόμαστε μια ανεξάρτητη αρχή που να ερευνά καθε φαινόμενο αστυνομικής βίας και να καταλήγει σε αξιόπιστα πορίσματα. Μπορούμε να διδαχθούμε πολλά από τη λειτουργία παρομοίων αρχών (πχ Σικάγο, Λονδίνο). Η αξιοπιστία μιας τέτοιας αρχής εξαρτάται από την εφαρμογή των πορισμάτων της. Ας μην επαναληφθει εδώ η αδιαφορία που έδειξε η Διοίκηση απέναντι σε άλλες Αρχές (πχ. να μιλά για θρυαλλίδα ανασφάλειας δικαίου ο Συνήγορος του Πολίτη, να μην ιδρώνει το αυτί κανενός για τις αυθαιρεσίες υπαλλήλων στο προξενείο της ΝΥ, και να αποθρασύνονται ακόμη περισσότερο οι επίορκοι υπάλληλοι).
  2. Να δημιουργηθεί σταδιακά κλίμα εμπιστοσύνης ώστε οι πολίτες να καλούν το 100 άφοβα. Πρακτικά αυτό σημαίνει τα εξής:
    1. Άμεση ανταπόκριση από το τηλεφωνικό κέντρο του 100. (Αλγεινή εντύπωση μου είχε κάνει πριν κανα δυο χρόνια ο κειμενολέκτης που με πληροφορούσε πως βρίσκομαι σε «γραμμή προτεραιότητας» όταν κάλεσα το 100). Στόχος εδώ είναι να συνδέεται η κλήση σε 5 το πολύ δευτερόλεπτα.
    2. Αναβάθμιση του τηλεφωνικού κέντρου του 100 ώστε οι χειριστές του να έχουν αμέσως το γεωγραφικό στίγμα της κλήσης (οδο και αριθμό δηλαδή για κλήσεις από σταθερά τηλέφωνα, συντεταγμένες για κινητά).
    3. Ενοποίηση των τηλεφωνικών κέντρων για αστυνομία, πυροσβεστική, πρώτες βοήθειες.
    4. Ενημέρωση του κοινού πως δεν υπάρχουν επιπτώσεις αν καλέσουν το 100 και διαπιστωθεί πως δεν συνέτρεχε κάποια ανάγκη για παρουσία της αστυνομίας, εφόσον η κλήση γίνεται με καλή πίστη. Δεν μιλούμε δηλαδή για φάρσες και άσκοπες κλήσεις, αλλά για παράδειγμα αν δει κανείς κάποιον στο δρόμο που φαίνεται ύποπτος και καλέσει το 100 και διαπιστωθεί πως το άτομο δεν ήταν ύποπτο τελικά. Είναι δουλειά της αστυνομίας να ανταποκρίνεται σε τέτοιες κλήσεις.
    5. Καθορισμένος και εγγυημένος χρόνος απόκρισης. Να διαβαθμιστούν τα περιστατικά σε τρεις βαθμούς προτεραιότητας και να υπάρχει εγγυημένος χρόνος απόκρισης για κάθε βαθμό. Πχ, σε κλήσεις πρώτης προτεραιότητας να έρχεται η αστυνομία μέσα σε 2 λεπτά.
    6. Ο αστυνομικός της γειτονιάς να γίνει ο γείτονας αστυνομικός, δηλαδή να είναι κάτοικος της περιοχής.
  3. Κάθε αστυνομικός, από τον αρχηγό του σώματος ως τον νεότερο δόκιμο να φέρει ευδιάκριτο σήμα με το επώνυμό του. Να θεωρείται πειθαρχική παράβαση η απόκρυψη του σήματος αυτού. Αστυνομικοί ειδικών ομάδων, πχ ΜΑΤ, να φέρουν ευμεγέθη και ευδιάκριτα αλφαριθμητικά στοιχεια σε στολές και κράνη βάση των οποίων να είνα δυνατή η ταυτοποίησή τους. Εξαιρούνται μόνο οι αστυνομικοί σε ειδικές υπηρεσίες (πχ, μυστική αποστολή κτλ).
  4. Να γίνει ξεκάθαρο πως σε δημόσιο χώρο κάθε πολίτης δικαιούται να φωτογραφίζει και να κινηματογραφεί ανενόχλητος αστυνομικούς εν υπηρεσία.
  5. Να διασαφιστεί πως κάθε αστυνομικός έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιήσει την απαραίτητη βία κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και πως έχει το δικαίωμα άμυνας σε περίπτωση που κρίνει ότι κινδυνεύει η ζωή του.
  6. Να εμπεδώσουν οι κάτοικοι της χώρας πως η ανυπακοή σε οδηγίες αστυνομικού θα έχει συνέπειες.
  7. Να διασαφιστεί πως ρίψη εκρηκτικών ή εμπρηστικών μηχανισμών προς την κατεύθυνση αστυνομικών συνιστά άμεση ένοπλη απειλή κατά της ζωής τους και τους νομιμοποιεί να αμυνθούν με κάθε νόμιμο τρόπο.
  8. Να εξοπλιστούν οι αστυνομικοί με taser.
  9. Να εκσυγχρονιστούν τα αστυνομικά τμήματα ώστε να γίνουν πιο φιλικά προς τον πολίτη.
  10. Να απλοποιηθεί η οργάνωση της αστυνομίας έτσι ώστε οι περιπολικοί αστυνομικοί να έχουν ευρύτερες αρμοδιότητες που να συμπεριλαμβάνουν και τροχαία ζητήματα. Κάθε αστυνομικός, για παράδειγμα, που βλέπει παρανόμως σταθμευμένο όχημα να έχει την δυνατότητα να βεβαιώνει την παράβαση επι τόπου.
  11. Να καθιερωθούν προγράμματα συνεργασίας με συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες οι οποίες θα συνεπικουρούν το αστυνομικό έργο. Για παράδειγμα οι οδηγοί ταξί, λεωφορείων, φορτηγών, έχουν μια διαρκή εικόνα από δρόμους και γειτονιές. Αν δουν κάτι που τους φαίνεται ύποπτο να μπορούν να ειδοποιούν την αστυνομία αμέσως.
  12. Να δημοσιοποιούνται μέσω διαδικτύου πληροφορίες για περιστατικά, χρόνο απόκρισης, κτλ.

Πολλά από τα παραπάνω εγχειρήματα απαιτούν συστηματική και μακροχρόνια προσπάθεια. Η συναίνεση των μεγάλων κομμάτων είναι επίσης απαραίτητη. Επίσης απαραίτητη είναι κι η υπεύθυνη στάση του Τύπου. Γι αυτό λοιπόν πρέπει να χαραχθεί ένα πλαίσιο κοινής αποδοχής για την στάση κομμάτων και Τύπου απέναντι στην αναδιοργάνωση της αστυνομίας. Από το πλαίσιο αυτό θα υπάρξουν αποκλίσεις. Σημασία όμως έχει η τήρησή του απο την μεγάλη πλειοψηφία πολιτών, πολιτικών, και δημοσιογράφων.

Αν δεν ξεκινήσουμε αυτη την προσπάθεια σήμερα, η κατάσταση θα χειροτερέψει. Οι συμμοριτοπόλεμοι μεταξύ αστυνομικών και διαφόρων ομάδων θα συνεχίστουν με απρόβλεπτη ένταση. Με ολοένα και περισσότερο εμφανή την ανεπάρκεια της αστυνομίας, διάφορα περιθωριακά και εγκληματικά στοιχεία θα επεκτείνουν την δράση τους. Θα χαθεί εντελώς το αίσθημα δικαίου και ασφάλειας με αποτέλεσμα την παραπέρα υποβάθμιση του Πολιτεύματος.

Share

Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω

Μεθυσμένος φουκαριάρης ανεβαίνει σε λεωφορείο του Σικάγο.  Δεν έχει να πληρώσει, βρίζει τον οδηγό, και αράζει σε κάθισμα.  Ο οδηγός καλεί την αστυνομία.  Η συνέχεια στο video.   Το θέμα που προέκυψε στο Σικάγο είναι αν και κατα πόσο ο αστυνομικός χρησιμοποίησε υπερβολική δύναμη.

Share

(σ)τα 6 μέτρα του ΠΑΣΟΚ

Έξη μέτρα προτείνει το ΠΑΣΟΚ για την αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας και για μια αξιόπιστη πολιτική ασφάλειας.  Οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ είναι επιφανειακές και συνθηματολογικές.  Είναι χαρακτηριστικές μιας παλαιοκομματικής νοοτροπίας που αρκείται σε συνθήματα και ρηχές δηλώσεις δίχως να προσφέρει στους πολίτες τεκμηριωμένη πληροφόρηση.

Ας δούμε τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ αναλυτικά:

1. Απελευθέρωση των αστυνομικών δυνάμεων από την εκτέλεση καθηκόντων, διοικητικής κυρίως φύσης, που δεν σχετίζονται με την αποστολή και το έργο τους.  Αρμοδιότητες, όπως η επίδοση εγγράφων, ο έλεγχος των καταστημάτων, οι πολεοδομικές παραβάσεις, τα αυθαίρετα, με τις οποίες είναι ακόμη επιφορτισμένη η Αστυνομία μεταβιβάζονται στη Δημοτική Αστυνομία. Με τον τρόπο αυτό ένας μεγάλος αριθμός στελεχών της ΕΛΑΣ, αποδεσμεύεται από πάρεργα και αξιοποιείται στην κύρια αποστολή της Αστυνομίας, δηλαδή στην πρόληψη και καταστολή κάθε μορφής εγκληματικότητας.  Ευεργετική συνέπεια του μέτρου αυτού θα είναι η παρουσία συνεχών πεζών και εποχούμενων περιπολιών στη γειτονιά, ώστε να εμπεδωθεί το αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες.

Ωραία.  Τι γίνεται όμως με τις περιοχές που δεν έχουν Δημοτική Αστυνομία;  Επιπλέον: είναι επαρκής η στελέχωση των δημοτικών αστυνομιών (Δ.Α.) ώστε να καλύψουν το έργο που θα μεταφερθεί από την ΕΛ.ΑΣ;  Ή θα αρχίσουμε να βλέπουμε σημαντικές καθυστερήσεις στους ελέγχους καταστημάτων, κτλ;  Αν η στελέχωση των Δ.Α. δεν είναι επαρκής από πού θα εξασφαλίσει το ΠΑΣΟΚ πόρους για νέες προσλήψεις;

Αλλά και με την μετεργολαβία των παρέργων της ΕΛ.ΑΣ. στις Δ.Α., η ΕΛ.ΑΣ. θα συνεχίσει να έχει διοικητικές λειτουργίες τις οποίες σήμερα συχνά διεκπεραιώνουν αστυνομικοί. Τι θα γίνει με τις ουσιαστικές διοικητικές/οργανωτικές λειτουργίες της ΕΛ.ΑΣ.  Θα καταργηθούν ή θα αυξηθεί το πολιτικό προσωπικό;  Το νέο προσωπικό από πού θα προκύψει;  Νέες προσλήψεις ή μετατάξεις;

Η «παρουσία συνεχών πεζών και εποχούμενων περιπολιών στη γειτονιά» έχει υπολογιστεί με κάποιο ποσοτικό πρότυπο;  Δηλαδή τόσες γειτονιές, τόσες περιπολίες ανα ώρα, άρα τόσοι αστυνομικοί και τόσα οχήματα;  Θα είναι δηλαδή σε θέση ο πολίτης να γνωρίζει πως κάθε μέρα θα περνούν 3, για παράδειγμα, περιπολίες από τη γειτονιά του;

2. Πλήρης αναδιοργάνωση των σπουδών και της εκπαίδευσης των αστυνομικών. Ιδρύεται Αστυνομική Ακαδημία, στην οποία παρέχονται υψηλού επιπέδου θεωρητικές σπουδές σε όλους όσους πρόκειται να υπηρετήσουν στην Ελληνική Αστυνομία και οι οποίοι εισάγονται με το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων. Δημιουργούνται Πρότυπα Κέντρα Μετεκπαίδευσης και δια βίου Εκπαίδευσης σε όλες τις έδρες των περιφερειών της χώρας. Τα Πρότυπα Κέντρα παρέχουν εξειδικευμένη θεωρητική κατάρτιση και εξειδικευμένη πρακτική εξάσκηση καθ’ όλη τη διάρκεια της υπηρεσιακής ζωής των αστυνομικών. Ως εξειδικευμένη κατάρτιση και εκπαίδευση νοείται αυτή που παρέχεται ανάλογα με την υπηρεσία των Αστυνομικών (Τροχαία, Τμήματα Τάξης, Ασφάλεια, Αντιτρομοκρατική κλπ.).

Είμαι γενικά επιφυλακτικός όταν βλέπω εξαγγελίες περι παιδείας από τα δυο μεγάλα κόμματα επειδή είναι εξ’ αδιαιρέτου υπεύθυνα για την καταστροφή της παιδείας στον τόπο μας.

Η αστυνομική ακαδημία που θα ιδρυθεί, μήπως θα είναι απλώς μετονομασία υπάρχουσας σχολής;  Δηλαδή, η ανάρτηση μιας επιγραφής που θα λέει «Αστυνομική Ακαδημία» θα θεωρηθεί ίδρυση αστυνομικής ακαδημίας;

Ή θα στηθεί η Ακαδημία εκ νέου;  Κι αν ναι, με βάση ποιό πρότυπο αστυνομικής εκπαίδευσης;  Το όνομα «Αστυνομική Ακαδημία» παραπέμπει στο Αμερικανικό πρότυπο των police academies.  Πιστεύει το ΠΑΣΟΚ πως αυτό είναι το ζητούμενο πρότυπο για την Ελλάδα;

Ποιοί θα διδάξουν στη νέα Ακαδημία;  Ρωτώ επειδή η Ελλάδα έχει μηδενική παρουσία διεθνώς στο χώρο της αστυνομικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.  Όταν λοιπόν το ΠΑΣΟΚ εξαγγέλει αστυνομική παιδεία υψηλής ποιότητας είναι αναμενόμενο πως η τεχνογνωσία δεν θα προέλθει εκ των εσω αφού δεν την έχουμε.  Άρα θα πρέπει να κάνουμε εισαγωγή τεχνογνωσίας μέχρι να ορθοποδήσουμε.  Από που θα γίνει η εισαγωγή αυτή;

3. Δημιουργείται Ινστιτούτο Αντεγκληματικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας διεθνούς επιστημονικού κύρους.  Η ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας, το οργανωμένο έγκλημα, η τρομοκρατία, οι νέοι κίνδυνοι ασφάλειας απαιτούν για την αντιμετώπισή τους μια σύγχρονη αντεγκληματική πολιτική.

Τίθεται και πάλι το ερώτημα: ποιοί θα στελεχώσουν το ινστιτούτο έτσι ώστε να έχει το διεθνές κύρος που υπόσχεται το ΠΑΣΟΚ;  Στην Ελλάδα δεν έχουμε επιστήμονες διεθνούς κύρους στον τομέα αυτό.  Ούτε καν εγχώριου κύρους.  Άρα πώς θα ιδρυθεί ινστιτούτο διεθνούς κύρους;

4. Αλλαγή στον τρόπο επιλογής της ηγεσίας της Ελληνικής Αστυνομίας.  Τέρμα στον κομματισμό και την αναξιοκρατία. Η αντικειμενική, χωρίς κομματικά κριτήρια, επιλογή της ηγεσίας της ΕΛΑΣ θα βοηθήσει και στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του Σώματος με αξιοκρατικά κριτήρια.

Καλά.  Ας περιγράψει πρώτα το ΠΑΣΟΚ τα αξιοκρατικά κριτήρια, ας καταρτήσει μια εξίσωση αξιολόγησης με τα απαραίτητα βάρη, ας δεσμευτεί πως η αξιολόγηση θα γίνει με υπερκομματική επιτήρηση και με απόλυτη διαφάνεια, ας δεσμευτεί να εφαρμόσει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, και μετά βλέπουμε.

5. Ριζική αλλαγή της διοικητικής δομής και λειτουργίας της Ελληνικής Αστυνομίας. […] Στο κεντρικό επίπεδο αντιστοιχεί το αρχηγείο της ΕΛΑΣ, το οποίο θα είναι ένα καθαρά επιτελικό και συντονιστικό όργανο. Θα εποπτεύει και θα συντονίζει την πολιτική αστυνόμευσης σε πανελλήνιο επίπεδο. […] Στο επίπεδο των δήμων η νέα διάρθρωση της αστυνομίας θα εξασφαλίζει κυρίως την ύπαρξη πεζών και εποχούμενων περιπολιών, που θα λειτουργούν σε 24ωρη βάση.

Αυτό ακούγεται ωραίο.  Αν πιστέψει δηλαδή το ΠΑΣΟΚ ή ΕΛ.ΑΣ. θα αποτελείται από ένα σώμα περιπολιών κι από ένα σώμα διοικητικών στελεχών.  Δηλαδή η δομή της αστυνομίας θα καλύπτει περιπολίες στις γειτονιές και συντονισμό του έργου σε επίπεδο περιφέρειας και κεντρικής διοίκησης.  Τέρμα η τροχαία, τέρμα η δίωξη ναρκωτικών, κτλ;  Όχι βέβαια.  Αλλά έτσι που παρουσιάζεται η πρόταση, αυτό το νόημα βγαίνει.  Στη λεπτομέρεια φαίνεται η καλή δουλειά σύντροφοι.  Όταν γράφετε τέτοιες εξαγγελίες στο πόδι, γιατί να σας πάρουν σοβαρά οι σκεπτόμενοι πολίτες;

6. Αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής. Απαιτείται γενναία χρηματοδότηση ενός προγράμματος για τον εκσυγχρονισμό των μέσων που χρησιμοποιεί η ΕΛΑΣ και την αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής. Δεν υπάρχει αποτελεσματική αστυνομία, αν δεν διαθέτει σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή.

Ποια υλικοτεχνική υποδομή θα αλλάξει και με ποιά προτεραιότητα;  Θα αναβαθμιστούν οι γραφομηχανές;  Θα βάλουμε νέο φωτισμό στα τμήματα;  Θα μπούν υπολογιστές στα περιπολικά;  Θα δημιουργηθούν κέντρα κλήσεων με αυτόματο προσδιορισμό τοποθεσίας του καλούντος;  Θα καινοτομήσουμε με τεχνικές εξόρυξης δεδομένων για την καλύτερη πρόληψη εγκληματικών ενεργειών;

Αν δεν προσδιοριστούν με σαφήνεια οι υλικοτεχνικές υποδομές που είναι απαραίτητες καθώς και ο βαθμός προτεραιότητας για κάθε μία από αυτές, τότε η παραπάνω εξαγγελία του ΠΑΣΟΚ παραμένει κενή και ρηχή.

Αυτό που χρειάζεται η αστυνόμευση στην Ελλάδα είναι μια προσεκτική και μεθοδική προσέγγιστη στα προβλήματα και τις ανάγκες που έχει.

Καταρχήν χρειάζεται μια συστηματική μελέτη των αναγκών της αστυνόμευσης στην Ελλάδα.  Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, πόσους αστυνομικούς χρειαζόμαστε;  Και ποιές θα είναι οι ανάγκες μας σε 3, 6, και 9 χρόνια από τώρα; Πόσοι αστυνομικοί θα συνταξιοδοτηθούν κατά τα διαστήματα αυτά;

Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, αν η παρούσα χωροθέτηση των αστυνομικών τμημάτων είναι επαρκής;  Καλύπτεται επιχειρησιακά η επικράτεια;  Μπορούμε να εγγυηθούμε στον πολίτη απόκριση εντός 2 λεπτών για εξαιρετικά επείγοντα περιστατικά (όπως κάνουν οι αστυνομίες στις πολιτισμένες χώρες);  Διαθέτουν τα τμήματα τον απαραίτητο χώρο για τη στάθμευση υπηρεσιακών οχημάτων;  Υπάρχει χώρος στάθμευσης για τα αυτοκίνητα των πολιτών που χρειάζονται να επισκεφθούν το αστυνομικό τμήμα;  Διαθέτουν τα τμήματα τον απαραίτητο χώρο για τη λειτουργία τους;  Είναι ο χώρος λειτουργικά οργανωμένος;  Υπάρχει επαρκής χώρος υποδοχής πολιτών που επιθυμούν να διεκπεραιώσουν τυπικές διαδικασίες (πχ αίτηση για ταυτότητα ή διαβατήριο);

Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, αν θα ωφεληθεί η ΕΛ.ΑΣ. από ένα σύστημα αυτόματου προσδιορισμού της τοποθεσίας κάποιου που καλεί το 100 ή το 112;  Μπορούμε να εγκαταστήσουμε ένα τέτοιο σύστημα σε ολόκληρη την επικράτεια;  Μπορεί το σύστημα αυτό να ενοποιηθεί με το σύστημα κλήσεων προς το ΕΚΑΒ και την πυροσβεστική — one stop shop δηλαδή για όλες τις έκτακτες ανάγκες του πολίτη;

Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, αν χρειαζόμαστε βάσεις δεδομένων που να καταγράφουν τα περιστατικά και να τα αναλύουν προκειμένουν να υποστηρίζουν καλύτερες αποφάσεις επιχειρησιακής οργάνωσης της ΕΛ.ΑΣ.;

Κι επειδή αυτά δεν μπορούν να γίνουν από τη μια μέρα στην άλλη, γνωρίζουμε ποιές είναι οι γνώσεις που απαιτούνται έτσι ώστε οι αστυνομικοί νέας γενιάς να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες προς όφελος του πολίτη και της κοινωνίας που θα προστατεύουν;

Δίχως σοβαρό διάλογο, μεθοδική ανάλυση, και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, το ΠΑΣΟΚ (αλλά και η ΝΔ) θα στήνουν την αστυνόμευση στα 6 μέτρα όποτε μυρίζονται εκλογές.  Όπως στήνουν την παιδεία, την καινοτομία, τις μεταφορές, και γενικά κάθε υποδομή που θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα ζωής στην Ελλάδα.

Share

Λειτουργεί η δημοκρατία;

Έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται ο κυβερνητικός εκπρόσωπος:

Το περιστατικό καταδίκασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευ.Αντώναρος, κάνοντας λόγο για ενέργεια που αποδεικνύει την περιφρόνηση «που έχουν αυτά τα στοιχεία για τους κανόνες βάσει των οποίων λειτουργεί η Δημοκρατία μας» (www.in.gr 16.12.08).

Πώς ακριβώς λειτουργεί η δημοκρατία όταν η αστυνομία επεμβαίνει με σωματική βία και χημικά σε ειρηνική διαμαρτυρία πολιτών;  Πώς ακριβώς λειτουργεί η δημοκρατία όταν για πρώτη φορά στην ιστορία της Τρίτης Δημοκρατίας των Ελλήνων, αποχωρεί το κόμμα της συμπολίτευσης από κοινοβουλευτικές διαδικασίες;  Πώς ακριβώς λειτουργεί η δημοκρατία όταν κατά παράβαση του Συντάγματος, το κόμμα της Ν.Δ., ζητά επιστροφή έδρας από διαγραφέντα βουλευτή;  Πώς ακριβώς λειτουργεί η δημοκρατία όταν η ψηφοφορία για την αναθεώρηση του Συντάγματος, γίνεται μπάχαλο;  Πώς;

Share

Την αλήθεια θα μας την πει κανείς;

Πολλά ακούστηκαν αυτές τις μέρες και από πολλά επίσημα στόματα.  Μίλησε ο πρωθυπουργός, μίλησε ο υπουργός των εσωτερικών, μίλησε κι ο υφυπουργός ναύαρχος που τα ‘κανε θάλασσα.  Μίλησε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μίλησαν κι οι υπόλοιποι αρχηγοί.  Μίλησαν δημοσιογράφοι, σκηνοθέτες, συνθέτες, ηθοποιοί, και συγγραφείς.

Κι όμως την αλήθεια δεν την ακούσαμε ακόμη από κάποιο επίσημο στόμα.

Πως έχουμε μια ανεκπαίδευτη, ανοργάνωτη αστυνομία με λειψό επαγγελματισμό, κολλημένη στο παρελθόν.  Και πως για να την αλλάξουμε θα πρέπει να περάσουν χρόνια ώστε να εδραιωθεί ο αμοιβαίος σεβασμός και εμπιστοσύνη μεταξύ αστυνομικών και πολιτών.

Όταν ακόμη και σε ειρηνικές διαδηλώσεις η αστυνομία επεμβαίνει με δακρυγόνα, καταλαβαίνετε πλέον πως κάτι έχει πάει πολύ στραβά στο Ελληνικό κράτος.  Τις ευθύνες ας τις αναζητήσει ο ιστορικός του μέλλοντος.  Εμείς ας ασχοληθούμε, μόνο, με το μέλλον.

Έχουμε μια απο τις χειρότερες (αν όχι την χειρότερη) αστυνομία στο δυτικό κόσμο.  Ως πολίτες δεν την εμπιστευόμαστε.  Ούτε την σεβόμαστε.  Τα αισθήματα βεβαίως είναι αμοιβαία.  Η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί.  Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν;

Πρώτα απ΄όλα να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα.  Τουλάχιστον οι αρχηγοί των δυο μεγάλων κομμάτων οφείλουν να αντικρύσουν το πρόβλημα και να το παραδεχτούν δημοσίως.  Να σταματήσουν δηλαδή οι κολακίες περι καλών και κακών αστυνομικών και περι μιας καλής αστυνομίας που αμαυρώνεται από λίγους επίορκους.  Να αναγνωρίσουν δηλαδή οι αρχηγοί πως η αστυνομία πάσχει.

Δεν είναι όλοι οι αστυνομικοί τέρατα βεβαίως.  Αλλά ούτε και σωστοί επαγγελματίες είναι οι περισσότεροι.  (Επαγγελματίας: ο αστυνομικός που αγαπάει τη δουλειά του, σέβεται τους πολίτες και τα δικαιώματά τους, γνωρίζει το νόμο, τηρεί τις μεθόδους της υπηρεσίας του, και δεν ανέχεται σάπια μήλα στο περιβάλλον του).

Δεν είναι επαγγελματίας ο αστυνομικός με το φραπεδάκι στο ένα χέρι και το ραδιοφωνάκι που αναμεταδίδει ποδοσφαιρικό αγώνα στο άλλο, την ώρα που υποτίθεται πως βρίσκεται σε υπηρεσία.

Δεν είναι επαγγελματίας ο αστυνομικός που βλέπει το μηχανάκι να επιχειρεί να χωθεί στην Ερμού και το αγνοεί.

Δεν είναι επαγγελματίας ο αστυνομικός που βλέπει όχημα σταθμευμένο σε ράμπα αναπήρων και δεν κόβει κλήση.

Δεν είναι επαγγελματίας ο αστυνομικός που βλέπει τον γέρο να σωριάζεται και αντί να βοηθήσει του βάζει τις φωνές «τι θέλεις γέρο και βγαίνεις στους δρόμους με τέτοια ζέστη».

Δεν είναι επαγγελματίας ο αστυνομικός που δεν βάζει χειροπέδες στο πρεζόνι πριν το μεταφέρει με το περιπολικό.

Η έλλειψη ευσυνείδητου επαγγελματισμού είναι ενδημική στην ΕΛ.ΑΣ.  Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε καθημερινά.  Δεν έχουμε αστυνόμευση.  Η αστυνομία έχει καταντήσει ένας πονοκέφαλος για τους πολίτες αλλά και για τους πολιτικούς.

Ας γίνει λοιπόν το πρώτο βήμα.  Ας παραδεχτούμε, ας αναγνωρίσουμε το πρόβλημα.  Αλλιώς δεν θα μπορέσουμε να το λύσουμε.

Share

Έστω λοιπόν, ΙΙ

Έστω λοιπόν πως τα πράγματα γίναν ακριβώς έτσι όπως ισχυρίζεται ο αστυνομικός.

Όταν λοιπόν σου πετούν πέτρες και μπουκάλια στο περιπολικό σου τότε έχεις δύο επιλογές.  Ή να ζητήσεις ενισχύσεις και να προβείς σε συλλήψεις για τα αδικήματα που διαπράχτηκαν, ή να συνεχίσεις την περιπολία σου δίχως να δώσεις συνέχεια στο περιστατικό.  Η αυτοδικία δεν αποτελεί αποστολή της αστυνομίας.

Το βλέπω κάθε φορά που βρίσκομαι στην Ελλάδα γενικά και στην Αθήνα ειδικότερα.  Η αστυνομία εμπλέκεται σε ένα είδος τσαμπουκο-κλεφτο-πολέμου.   Αυτό σημαίνει, για μένα, πως η αστυνομία ως σύστημα πάσχει σοβαρά στην Ελλάδα.  Πως δεν υπάρχει αίσθηση της αποστολής της και του ρόλου της.  Η έλλειψη τέτοιας αίσθησης και φρονήματος ξεκινάει από την κορυφή και διαχέεται σε όλο το αστυνομικό σώμα.

Η κατάσταση αυτή πρέπει να αλλάξει.  Το συντομότερο.  Όχι για να μην ξαναθρηνήσουμε θύματα.  Αλλά για να μην οδηγήθούμε σε μια γενικευμένη έκρηξη αυτοδικίας η οποία θα καταστρέψει ό,τι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό του τόπου μας.

Share

Έχουμε την αστυνομία που θέλουμε

Τον Ιούλιο του 2007 έγραφα πως κάθε τόπος χρειάζεται ήρωες. Στη σύγχρονη Ελλάδα οι ήρωες μας είναι τα θύματα της μετριότητας, του ωχαδερφισμού, της ανεπαρκούς εκπαίδευσης, της έλλειψης σεβασμού των διαδικασιών, του ανύπαρκτου επαγγελματισμού.  Στους ήρωες αυτούς προστέθηκε χτες βράδι κι ένα 15χρονο παιδί που δολοφονήθηκε από όργανα της τάξης.

Βλέπω σήμερα σε αρκετά αξιόλογα ιστολόγια να γίνεται συζήτηση για τον επαγγελματισμό και την εκπαίδευση της αστυνομίας (Καλύβα, Ροΐδης, Λήδα, για παράδειγμα).  Είναι καιρός λοιπόν, μόλις κατακάτσει η οργή, η αγανάκτηση και η θλίψη που προξένησε το πρόσφατο περιστατικό, μόλις αποκτήσουμε μια καθαρότερη εικόνα του πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα το βράδι της 5ης Δεκεμβρίου 2008, να ξεκινήσουμε μια νηφάλια συζήτηση για το ποιά αστυνομία θέλουμε και τι πρέπει να κάνουμε για να την αποκτήσουμε.

Σήμερα έχουμε την αστυνομία που θέλουμε.  Μια αστυνομία στην οποία βολεύονται συνήθως τα καμάρια οικογενειών που δεν διστάζουν να φιλήσουν την κατουρημένη ποδιά των ντόπιων πολιτευτών προκειμένου να διοριστεί το παιδί τους σε μια θεσούλα.  Με άλλα λόγια: το ανίκανο παιδί, αυτό που δεν προκόβει στο σχολείο, αυτό που δεν είναι σε θέση να πάρει πρωτοβουλία στη ζωή του, αυτό το άτομο γίνεται όργανο της τάξης.  Και ξεκινάει μια δουλειά την οποία δεν αγαπάει και στην οποία δεν πιστεύει.  Η εργασία του γίνεται αγγαρεία και καταναγκασμός.

Αποτέλεσμα αυτού του καταναγκασμού είναι η έλλειψη επαγγελματικής συνείδησης, μεθοδικότητας, και ευσυνειδησίας.  Έτσι πέφτει νεκρός ο αστυνομικός που αφήνει τον κρατούμενο να κατουρήσει δίχως να τηρεί τις απαραίτητες προφυλάξεις και δίχως να φοράει το αλεξίσφαιρο γιλέκο του.  Πέφτει νεκρός ο οδηγός του λεωφορείου επειδή ένας επαγγελματικά ασυνείδητος αστυνομικός μεταφέρει κρατούμενο δίχως χειροπέδες και με το υπηρεσιακό περίστροφο εκτεθειμένο.  Πέφτει νεκρός κι ένας 15χρονος στο κέντρο της Αθήνας επειδή ένας ειδικός φρουρός δεν ήταν σε θέση να ελέγξει το θυμό του.

Αυτή η αστυνομία πρέπει να εκλείψει.  Δεν είναι εύκολο διότι αποτελεί σύμπτωμα βαθύτερης παθογένειας της κοινωνίας μας.  Είναι σύμπτωμα της ίδιας παθογένειας που ξέκανε την Αμαλία Καλυβίνου, που εκτέλεσε τους στρατιώτες στη Μανίτσα, και που σκότωσε τους δασοπυροσβέστες στην Κρήτη.  Από κάπου όμως πρέπει να γίνει μια αρχή.  Ας υποθέσουμε λοιπόν πως η αρχή γίνεται από την Αστυνομία.

Τι είδους αστυνομία θέλουμε;

Το πρώτο βήμα είναι να μελετήσουμε τις αστυνομίες άλλων χωρών και να εντοπίσουμε θετικά χαρακτηριστικά τα οποία επιθυμούμε και για την Ελλάδα.

Το δεύτερο βήμα είναι να μετρήσουμε την απόσταση που χωρίζει την Ελληνική πραγματικότητα από τα θετικά χαρακτηριστικά που επιθυμούμε, και να προσδιορίσουμε πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να βελτιώσουμε την κατάσταση.

Στη συνέχεια θα πρέπει να βρούμε τρόπους να αλλάξουμε δομές, μεθόδους, και πρόσωπα.  Οπωσδήποτε πρόσωπα.  Διότι είναι αδύνατον οι σημερινοί επιτελάρχες να διεκπεραιώσουν την ζητούμενη βελτίωση.  Εκ των πραγμάτων δεν έχουν ούτε τις ικανότητες ούτε και το σθένος για κάτι τέτοιο.  Οι περισσότεροι είναι βολεμένοι οσφυοκάμπτες που αναρριχήθηκαν στις θεσούλες τους με τον ίδιο τρόπο που βρεθήκαν στο αστυνομικό σώμα: φιλώντας κατουρημένες ποδιές.

Δυο απαραίτητα συστατικά στην προσπάθεια για την αναβάθμιση της αστυνομίας είναι: οι εμπειρογνώμονες σύμβουλοι και η τεχνολογία.  Οι σύμβουλοι είναι επαγγελματίες της αστυνόμευσης σε άλλες χώρες.  Η τεχνολογία είναι μια υποδομή που θα επιτρέπει την βελτιωμένη παροχή υπηρεσιών καθώς και την αποτελεσματική καταγραφή των αστυνομικών δραστηριοτήτων.

Για να γίνουν αυτά, βεβαίως, είναι απαραίτητο ένα πλαίσιο παιδείας και εκπαίδευσης που να εμφορεί τους αστυνομικούς με σεβασμό και αντίληψη  για θεμελιώδη πράγματα: ανθρώπινα δικαιώματα, κλιμακούμενη αυτοάμυνα, ευσυνείδητο επαγγελματισμό, αγάπη για την κοινότητα και την κοινωνία που εξυπηρετεί, σεβασμό στους κανόνες και μεθόδους.

Φυσικά τέτοιες αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν από τη μια μέρα στην άλλη αλλά ούτε και να υλοποιηθούν παράλληλα σε όλη την επικράτεια.  Απαιτούνται πιλοτικά προγράμματα με σαφείς και διάφανες διαδικασίες αξιολόγησης.  Ας επιλεχθού 2-3 αστυνομικές διευθύνσεις κι ας αναπτυχθούν σ’ αυτές οι ιδέες της νέας αστυνομίας.

Τέλεια αστυνομία δεν υπάρχει.  Είναι μάταιο να την απαιτούμε.  Αλλά είναι εφικτό να επιδιώξουμε μια σύγχρονη αστυνομία με σεβασμό προς τον πολίτη και τα δικαιώματά του, με ευσυνειδησία και επαγγελματικό πνεύμα,  με αποτελεσματική λειτουργία· αλλά και με μηχανισμούς διαφάνειας που να επιτρέπουν τον εντοπισμό και την απομόνωση των σάπιων μήλων.

Share

Μία ζωή η αγγαρεία

Χαροπαλεύει στην εντατική. Με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Είναι 24 ετών. Πληρώνει με τη ζωή του τις αγγαρείες που κάνουν εδώ και χρόνια οι «αρμόδιοι» υπουργοί Δημόσιας Τάξης. Ούτε ο πρώτος είναι ούτε ο τελευταίος. Αλλά ο διάλογος για το ποιά αστυνομία θέλουμε και πώς να την αποκτήσουμε δεν έχει ξεκινήσει ακόμη.

Share

Κι όμως συμβαίνει

Η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές, κάνοντας αλόγιστη χρήση βίας. Διερευνώντας το συμβάν ο αρχηγός της αστυνομίας δήλωσε πως δεν μπορεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και πως οι 60 αστυνομικοί που παρέβησαν τα καθήκοντά τους αποσύρονται από τους δρόμους.

Continue reading

Share

Ο πολιτισμός σε μάρανε, τρομάρα σου

Ο κ. Πολύδωρας μετά την ενημέρωση δήλωσε ότι εξήγησε στην αντιπροσωπεία του ΚΚΕ την ανάγκη λήψης όλων των μέτρων, ακόμα και αν οι πιθανότητες της απειλής είναι ελάχιστες, γιατί αυτό επιβάλλει ο νομικός πολιτισμός και ο ανθρωπισμός που διέπει τις αρχές, υπό τις οποίες λειτουργεί η χώρα.

Continue reading

Share