15 Χρόνια

Έκλεισα σήμερα 15 χρόνια στις ΗΠΑ. Ως μετα-Καβαφικός Οδυσσέας διαλέγω να συνεχίσω το ταξίδι.

Έφτασα στις 21 Αυγούστου 1990 με σκοπό, τότε, να κάνω διετείς μεταπτυχιακές σπουδές (masters) στη Φυσική και να επιστρέψω στην Ελλάδα. Τελικά έμεινα έξω.

Φεύγοντας από την Ελλάδα και σταδιοδρομώντας στο εξωτερικό, απομυθοποιούνται πρόσωπα και καταστάσεις πολύ γρήγορα και, κάποιες φορές, επώδυνα. Η ντόπια διανόηση στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ήταν από τους πρώτους μύθους που τσακίστηκαν. Βιβλία Ελλήνων καθηγητών τα βρίσκεις γραμμένα στην αγγλική από άλλους και δημοσιευμένα δεκαετίες πριν βγουν στην Ελλάδα. Τα μεγάλα ονόματα της διανόησής μας ανακαλύπτεις πως είναι μετριότητες των οποίων το κύρος περιορίζεται στην ημι-τακτική αρθρογραφία τους στο Βήμα και σε άλλες εφημερίδες. Ο Ελληνικός τύπος αποδεικνύεται εμπαθής, κοντόφθαλμος, υποβαθμισμένος, υποκειμενικός, πρόχειρος και ημιμαθής.

Σειρά προς τον κατήφορο παίρνει η πολιτική και γενικότερα το πολιτικό γίγνεσθαι στην Ελλάδα. Οι ανακοινώνεις των εκπροσώπων των κομμάτων – κοκκοράκια που μαλώνουν – γεμάτες ευφυολογήματα και δίχως ουσία προξενούν λύπη και απογοήτευση. Η χάραξη εθνικής πολιτικής σε στρατηγικής σημασίας θέματα απουσιάζει.

Καθώς περνά ο καιρός και αυξάνονται οι βιωματικές εμπειρίες, η στάση σου απέναντι στην Ελλάδα γίνεται πιο κριτική. Την λύπη για τον τόπο αντικαθιστά ο προβληματισμός και μετά η απογοήτευση και ξανά προβληματισμός. Βλέπεις τις καταστάσεις και τα πράγματα να τρέχουν και την Ελλάδα να μένει στάσιμη, αδιάφορη, απαθής. Συζητάς τους προβληματισμούς σου με φίλους και συναδέλφους απο άλλες χώρες ελπίζοντας να ανακαλύψεις πως υπάρχουν κι αλλού παρόμοια προβλήματα με αυτά που βλέπεις στην Ελλάδα. Μάταια όμως, διότι η κατάσταση της Ελλάδας είναι μοναδική περίπτωση.

Αραιά και που ανταμώνεις ανθρώπους που έχουν τους ίδιους προβληματισμούς με σένα, κοινές ιδέες και προτάσεις και ελπίζεις κάτι να γίνει. Τις περισσότερες φορές οι φιλίες αυτές δεν αρκούν να δώσουν ώθηση σε κάτι χειροπιαστό αλλά η ελπίδα δεν σβήνει.

Απευθύνεσαι στην ομογένεια για βοήθεια και αντικρύζεις μια κοινότητα και μια νοοτροπία με την οποία δεν έχεις απολύτως τίποτα κοινό. Άνθρωποι κολλημένοι ακόμη στο 1930 και στο 1950, δίχως ευρεία παιδεία, δίχως σύγχρονες αντιλήψεις, προσπαθούν κι αυτοί με χίλια ζόρια να πετύχουν κάτι δίχως όμως συγκεκριμένο όραμα, προτάσεις ή σχέδιο δράσης.

Κυλούν τα χρόνια και η προοπτική με την οποία βλέπει ο μετανάστης τη ζωή του γίνεται λιγότερο ελληνοκεντρική. Έρχεται κάποια στιγμή που δέχεσαι την κατάσταση στην Ελλάδα και απλώς εύχεσαι το καλύτερο (ενώ μέσα σου δεν το βάζεις κάτω και υπόσχεσαι στον εαυτό σου να ξαναπροσπαθήσεις στο εγγύς μέλλον — και τηρείς την υπόσχεση!)

Στο μεταξύ βαραίνουν πάνω σου οι γάμοι, τα βαφτίσια, και οι κηδείες που δεν μπόρεσες να πας. Μετράς τις ουζοποσίες και τις διακοπές των φίλων σου από τις οποίες απουσιάζεις. Μπερδεμένη λογιστική: από τη μια αυτά που σου λείπουν επειδή έφυγες από την Ελλάδα κι από την άλλη αυτά που απέκτησες φεύγοντας από την Ελλάδα. Κι αναρρωτιέσαι αν αυτά που απέκτησες θα σου λειπαν αν έμενες στην Ελλάδα και δεν τα βίωνες ποτέ.

Με άλλα λόγια αναρρωτιέσαι αυτό που δεν τόλμησε να ξεστομίσει ο Καβάφης: δοθείσης ευκαιρίας ο Οδυσσέας του θα συνέχιζε το ταξίδι ή θα διάλεγε την επιστροφή στην Ιθάκη;

Κοιτώντας πίσω τα τελευταία 15-20 χρόνια μπαίνω στον πειρασμό να κάνω κάποιες προσθαφαιρέσεις έχοντας πατήσει τα 38. Ήδη έχω περάσει πάνω από τη μισή ζωή μου ως τώρα μακριά από τη Δράμα: 4 χρόνια στα Ιωάννινα και 15 στις ΗΠΑ. Αν η ενηλικίωση ξεκινά στα 18 τότε 15 από τα 20 χρόνια της ενήλικης ζωής μου τα έχω περάσει εκτός Ελλάδος. 8.538,86 χιλιόμετρα χωρίζουν το σπίτι μου στη Δράμα από το σπίτι μου στο Oak Park σήμερα, μετρημένα απο δορυφόρο πάνω στον μέγιστο κύκλο μεταξύ των δύο σημείων.

Το ταξίδι συνεχίζεται.

Share

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *