Σκοτεινό νερό πριν την ανατολή του φεγγαριού

Ο Beethoven πέρασε το καλοκαίρι του 1801 στο Hetzendorf, ένα χωριό λίγο πιο πέρα από το πάρκο Schonbrunn. Η επικείμενη δημοσίευση της Πρώτης Συμφωνίας του φαίνεται πως τον είχε ερεθίσει να ξεκινήσει το γράψιμο της Δεύτερης, σε D μείζον, ενός έργου πολύ μεγαλύτερων αναλογιών και λιγότερο επιφυλακτικού ύφους. Το γράψιμο προχωρούσε αργά, διότι την ίδια περίοδο συνέθετε ένα κουιντέτο για έγχορδα, δυο σονάτες για βιολί, και πάνω από τέσσερεις σονάτες για πιάνο, μια από τις οποίες ήταν εντελώς διαφορετική από κάθε άλλο μουσικό έργο που είχε γραφτεί ποτέ.

Αντί να ξεκινήσει με την τυπική αναγγελία του κλειδιού και του πρώτου θέματος, όπως ήταν το κλισέ του Κλασικισμού, αναδυόταν από τη σιωπή, σχεδόν δίχως να ακούγεται τίποτα, σα να προσπαθούσε ο Beethoven να δοκιμάσει τα όρια της κάποτε φαινομενικής ακοής του. Σημειώνοντας στα Ιταλικά διευκρίνησε πως και τα δυο πηδάλια του πιάνου πρέπει να είναι πατημένα διαρκώς, προκειμένου να ενισχύσουν τον ήχο και να επιμηκύνουν την αντήχηση (si deve suonare tutto questo pezzo delicatissimamente e senza sordino). Σιγανές διακυμάνσεις της οξείας C ελάσσονος διαδέχονταν η μία την άλλη, με τους τόνους της να αναμιγνύονται και να διαλύονται.OP27 Πολύ πιο κάτω από αυτές τις συγχορδίες, άδειες οκτάβες κινούνταν με εξαιρετικά αργό ρυθμό, ενώ οι διακυμάνσεις δεν άλλαζαν επίπεδο. Το αποτέλεσμα ήταν μια σχεδόν αμετακίνητη λιμνούλα αρμονίας: σκοτεινό νερό πριν την ανατολή του φεγγαριού. Όταν το θέμα αναδύθηκε (η εισαγωγή του ήταν ακόμη pianissimo) ήταν στην αρχή περισσότερο μονοτονικό παρά μελωδικό. Η νότα οξεία-G ακουγόνταν απαλά και επαλαμβανόταν. Πότε-πότε μια ελάσσον ενάτη, μια από τις πιο επωδυνες δυσ-χορδίες στη μουσική, τάραζε την επιφάνεια της λιμνούλας μέχρι που οι διακυμάνσεις την απάλυναν και πάλι. Για περισσότερο από έξη λεπτά αυτή η υπνωτική ισορροπία μεταξύ δράσης και αδράνειας κράτησε επικεντρωμένη στο παράδοξο μιας κλίμακας της οποίας η ένταση δεν μεγαλώνει: η μουσική απλώς εξατμιζόταν σε μια σπειροειδή ομίχλη που έπεφτε δίχως να υγροποιείται.

Ήταν ο ήχος του Chopin — συγκεκριμένα, το νυχτερινό του στο ίδιο κλειδί, μέχρι και τις ελλάσονες ενάτες — φτιαγμένος σχεδόν δέκα χρόνια πριν τη γέννηση του Chopin. Ήταν ακόμη ο ήχος του Debussy, 100 χρόνια πριν την ώρα του. Ακόμη πιο αξιοπερίεργο για την πρώτη κίνηση αυτής της Sonata quasi una Fantasia, Op. 27, No. 2 (αργότερα πιο γνωστής ως Σονάτα του Σεληνόφωτος), ήταν πως γράφτηκε στο τυπικό ύφος της σονάτας. Ούτε τότε ούτε τώρα θα μπορούσε ο Beethoven να χαρακτηριστεί Ρομαντικός. Η φαντασία του ήταν πάντοτε quasi, η δομή του πάντοτε ορθολογική.

Ελεύθερη απόδοση απο το βιβλίο The Universal Composer: Beethoven του Edmund Morris. Αν κανείς μουσικός ή μουσικόφιλος μπορεί να βοηθήσει με τη μετάφραση κάποιων μουσικών όρων στα Ελληνικά,γράψτε μου σας παρακαλώ στο leonidas ΑΤ irakliotis.gr.

Share

2 thoughts on “Σκοτεινό νερό πριν την ανατολή του φεγγαριού

  1. Ωραιότατο απόσπασμα .
    Αν και -όχι φανατικός- του Beethoven , δε γίνεται να μην αναγνωρίσω την αξία του .
    Θα διαφωνήσω μόνο με το θέμα της επιρροής του πάνω στον Debussy…

    Δε νομίζω οτι χρειάζονται μετάφραση οι όροι…

  2. Ωραιότατο απόσπασμα .
    Αν και -όχι φανατικός- του Beethoven , δε γίνεται να μην αναγνωρίσω την αξία του .
    Θα διαφωνήσω μόνο με το θέμα της επιρροής του πάνω στον Debussy…

    Δε νομίζω οτι χρειάζονται μετάφραση οι όροι…

Leave a Reply to meez Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *